ศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง

98 2.3 การกระทาทางรัฐบาล หรือเรียกว่าการกระทาทางการเมือง หมายถึง การใช้อานาจทางบริหาร ของรัฐบาลตามกฎหมายระดับรัฐธรรมนูญ เช่น 2.3.1 การกระทาทางรัฐบาลในความสัมพันธ์กับฝ่ายนิติบัญญัติ เช่น การยุบสภาผู้แทนราษฎร หรือการจัดทาร่างพระราชบัญญัติต่าง ๆ เป็นต้น 2.3.2 การกระทาทางรัฐบาลในความสัมพันธ์กับต่างประเทศ เช่น การลงนามข้อตกลงกับ ต่างประเทศ เป็นต้น 2.3.3 การกระทาทางรัฐบาลในทางนโยบาย เช่น มติของคณะรัฐมนตรีที่ให้กองทัพเรือดาเนินการ จัดหาเรือดาน้า เป็นการกาหนดนโยบายเกี่ยวกับความมั่นคงและการปูองกันประเทศ หรือผลประโยชน์สูงสุด ของประเทศและประชาชนส่วนรวม อันเป็นการใช้อานาจตามรัฐธรรมนูญในฐานะองค์กรฝุายบริหาร มิใช่เป็น การใช้อานาจทางปกครอง (คาสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ คร.275/2564) เป็นต้น 2.4 คดีแพ่ง อยู่ในอานาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรม 2.4.1 คดีพิพาทเกี่ยวกับสัญญาทางแพ่ง สัญญาทางแพ่ง ได้แก่ 2.4.1.2 ไม่มีคู่สัญญาอย่างน้อยฝุายใดฝุายหนึ่งเป็นหน่วยงานทางปกครองหรือเป็นบุคคล ซึ่งกระทาการแทนรัฐ (คู่สัญญาเป็นเอกชนทั้งสองฝุาย) เช่น โรงเรียนเอกชนจ้างบุคคลซึ่งเป็นเอกชนเป็นครู เพราะการทาสัญญาจ้างดังกล่าวมิได้เกิดจากการใช้อานาจทางปกครอง หรือการดาเนินกิจการทางปกครอง ตามที่ได้รับมอบหมายจากรัฐ โรงเรียนเอกชนจึงไม่ใช่หน่วยงานทางปกครองหรือเป็นบุคคลซึ่งกระทาการแทน รัฐ (คาวินิจฉัยที่ 73/2562) เป็นต้น 2.4.1.2 หากสัญญาใดเป็นสัญญาที่หน่วยงานทางปกครองหรือบุคคลซึ่งกระทาการแทนรัฐ มุ่งผูกพันตนกับคู่สัญญาอีกฝุายหนึ่งด้วยใจสมัคร บนพื้นฐานแห่งความเสมอภาค และสัญญานั้นมิได้มีลักษณะ เป็นสัญญาสัมปทาน สัญญาที่ให้จัดทาบริการสาธารณะ หรือจัดให้มีสิ่งสาธารณูปโภค หรือแสวงหาประโยชน์ จากทรัพยากรธรรมชาติ หรือเป็นสัญญาที่หน่วยงานทางปกครองหรือบุคคลซึ่งกระทาการแทนรัฐ ตกลงให้ คู่สัญญาอีกฝุายหนึ่งเข้าดาเนินการหรือเข้าร่วมดาเนินการบริการสาธารณะโดยตรง หรือเป็นสัญญาที่มี ข้อกาหนดในสัญญาซึ่งมีลักษณะพิเศษที่แสดงถึงเอกสิทธิ์ของรัฐ ทั้งนี้ เพื่อให้การใช้อานาจทางปกครองหรือ การดาเนินกิจการทางปกครองซึ่งก็คือการบริการสาธารณะบรรลุผล สัญญานั้นย่อมเป็นสัญญาทางแพ่ง (มติของที่ประชุมใหญ่ตุลาการในศาลปกครองสูงสุด ครั้งที่ 6/2544) เช่น 1) สัญญาซื้อขาย เช่น การไฟฟูาส่วนภูมิภาคขายกระแสไฟฟูาให้เอกชน (คาวินิจฉัยชี้ขาดอานาจหน้าที่ระหว่างศาลที่ 479/2553) หรือหน่วยงานทางปกครองซื้อกล้องวงจรปิดพร้อม ติดตั้งจากเอกชน (คาวินิจฉัยชี้ขาดอานาจหน้าที่ระหว่างศาลที่ 96/2558) หรือโรงเรียนของรัฐซื้อโต๊ะเก้าอี้ นักเรียนจากเอกชน (คาวินิจฉัยชี้ขาดอานาจหน้าที่ระหว่างศาลที่ 145/2561) หรือหน่วยงานทางปกครองซื้อ เครื่องคอมพิวเตอร์จากเอกชน (คาสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ 113/2551) องคการบริหารสวนตาบลซื้อวัสดุ อุปกรณไฟฟา เชน สายไฟฟา เทปพันสายไฟฟา หลอดไฟ ปลั๊กไฟ เป็นต้น (คาสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ 633/2560) หรือกรมศุลกากรขายทอดตลาดรถยนตของกลาง (คาสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ 10/2562) หรือ