ศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง

107 คาสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ คบ.161/2560 การฟูองขอให้ศาลมีคาพิพากษาหรือคาสั่ง เพิกถอนคาสั่งปลดผู้ฟูองคดีออกจากราชการทหารนั้น เมื่อการปลดผู้ฟูองคดีออกจากราชการเป็นการ ดาเนินการเกี่ยวกับวินัยทหาร ตามพระราชบัญญัติว่าด้วยวินัยทหาร พ.ศ. 2476 คดีนี้จึงไม่อยู่ในอานาจ พิจารณาพิพากษาของศาลปกครองตามมาตรา 9 วรรคสอง (1) แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและ วิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 คาสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ คบ.12/2563 การฟูองขอใหศาลเพิกถอนคาสั่งปลดผู้ฟูองคดี ออกจากราชการทหาร และขอให้ผู้ฟูองคดีกลับเข้ารับราชการทหารตามเดิมนั้น แม้คาสั่งปลดออกจากราชการ ทหารดังกล่าว จะเป็นคาสั่งทางปกครองตามมาตรา 5 แห่งพระราชบัญญัติวิธีปฎิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 อันเป็นคดีพิพาทเกี่ยวกับการที่หน่วยงานทางปกครองหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐ ออกคาสั่งโดยไม่ชอบ ด้วยกฎหมาย ตามมาตรา 9 วรรคหนึ่ง (1) แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 แต่เมื่อคดีนี้เป็นการดาเนินการเกี่ยวกับวินัยทหาร คดีนี้จึงไม่อยู่ในอานาจพิจารณาพิพากษาของ ศาลปกครองตามมาตรา 9 วรรคสอง (1) แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 คาสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ 440/2565 การฟูองขอให้ศาลเพิกถอนคาสั่งแต่งตั้ง คณะกรรมการสอบสวนวินัยร้ายแรงผู้ฟูองคดีซึ่งเป็นข้าราชการทหาร และคาสั่งให้ผู้ฟูองคดีพักราชการ แม้จะเป็นคดีพิพาทเกี่ยวกับการที่หน่วยงานทางปกครองหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐ ออกคาสั่งโดยไม่ชอบด้วย กฎหมาย ตามมาตรา 9 วรรคหนึ่ง (1) แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 แต่เมื่อคดีนี้เป็นการดาเนินการเกี่ยวกับวินัยทหาร จึงไม่อยู่ในอานาจพิจารณาพิพากษาของ ศาลปกครองตามมาตรา 9 วรรคสอง (1) แห่งพระราชบัญญัติเดียวกัน และคาขอให้ผู้ถูกฟูองคดีออกคาสั่งให้ ผู้ฟูองคดีรับราชการในสังกัดเดิม และมีคาสั่งคืนสิทธิในการครองยศทางทหารและรับราชการของผู้ฟูองคดี ที่เสียไปจากการออกคาสั่งของผู้ถูกฟูองคดีนั้น ถือเป็นการดาเนินการที่สืบเนื่องหรือเกี่ยวกับการดาเนินการ เกี่ยวกับวินัยทหาร จึงไม่อยู่ในอานาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครองตามมาตรา 9 วรรคสอง (1) แห่ง พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองฯ เช่นเดียวกัน ข้อสังเกต การดาเนินการเกี่ยวกับวินัยทหารเป็นการใช้อานาจปกครอง ผู้เขียนจึงมี ความเห็นว่า ควรใช้ระบบการพิจารณาคดีแบบไต่สวน เพื่อประโยชน์ในการแสวงหาข้อเท็จจริงในการพิจารณา คดี ดังนั้น คดีพิพาทในเรื่องการดาเนินการเกี่ยวกับวินัยทหาร ควรอยู่ในอานาจพิจารณาพิพากษาคดีของ ศาลปกครอง