ศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง

142 7.5 คดีพิพาทเกี่ยวกับสัญญาทางปกครอง การฟูองคดีปกครองจะต้องยื่นฟูองภายใน 5 ปี นับแต่วันที่รู้หรือควรรู้ถึงเหตุแห่งการฟูองคดี แต่ไม่เกิน 10 ปี นับแต่วันที่มีเหตุแห่งการฟูองคดี ตามมาตรา 51 แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและ วิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 คาสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ 172/2561 การฟูองว่าผู้ถูกฟูองคดีผิดสัญญาการรับทุนนั้น เมื่อผู้ฟูองคดีมีคาสั่งลงโทษทางวินัยปลดผู้ถูกฟูองคดีออกจากการเป็นพนักงานของผู้ฟูองคดี เมื่อวันที่ 26 มกราคม พ.ศ. 2555 จึงถือว่าวันดังกล่าวเป็นวันที่ผู้ฟูองคดีรู้หรือควรรู้ถึงเหตุแห่งการฟูองคดี เมื่อผู้ฟูองคดีนา คดีมาฟูองต่อศาล ในวันที่ 30 พฤศจิกายน 2560 จึงเป็นการฟูองที่ยื่นเมื่อพ้นกาหนดระยะเวลาการฟูองคดี ตามมาตรา 51 แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 7.6 คดีที่มีกฎหมายกาหนดให้หน่วยงานทางปกครองหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐฟ้องคดีต่อศาล เพื่อบังคับให้บุคคลต้องกระทาหรือละเว้นกระทาอย่างหนึ่งอย่างใด ผู้ฟูองคดีต้องฟูองคดีปกครองภายในระยะเวลาที่กฎหมายนั้น ๆ ได้กาหนดไว้ 7.7 คดีพิพาทเกี่ยวกับเรื่องที่มีกฎหมายกาหนดให้อยู่ในเขตอานาจศาลปกครอง ผู้ฟูองคดีต้องฟูองคดีปกครองภายในระยะเวลาที่กฎหมายนั้น ๆ ได้กาหนดไว้ นอกจากที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้น กฎหมายยังได้กาหนดหลักเกณฑ์เกี่ยวกับระยะเวลาการฟูอง คดีปกครองไว้เพิ่มเติมดังนี้ 1. การฟูองคดีปกครองที่เกี่ยวกับการคุ้มครองประโยชน์สาธารณะหรือสถานะของบุคคล จะยื่น ฟูองคดีเมื่อใดก็ได้ ตามมาตรา 52 วรรคหนึ่ง แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณา คดีปกครอง พ.ศ. 2542 สาหรับคดีปกครองที่เกี่ยวกับการคุ้มครองประโยชน์สาธารณะ เช่น การฟูองให้เพิกถอนโฉนดที่ดิน ของเอกชนที่ออกทับที่สาธารณะ (คาสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ 106/2563) การฟองคดีขอใหเพิกถอนหนังสือ รับรองการทาประโยชน (น.ส. 3) ที่ออกทับที่ปาสงวนแหงชาติ (คาสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ 700/2565) เป็นต้น ส่วนคดีปกครองที่เกี่ยวกับสถานะของบุคคล เช่น การฟูองคดีเพื่อขอมีสัณชาติไทย (คาพิพากษา ศาลปกครองสูงสุดที่ อ.123/2551) เป็นต้น 2. การฟูองคดีปกครองที่ยื่นเมื่อพ้นกาหนดเวลาการฟูองคดีแล้ว ถ้าศาลปกครองเห็นว่าคดีที่ยื่นฟูอง นั้นจะเป็นประโยชน์แก่ส่วนรวมหรือมีเหตุจาเป็นอื่น โดยศาลเห็นเองหรือคู่กรณีมีคาขอ ศาลปกครองจะรับไว้ พิจารณาก็ได้ ตามมาตรา 52 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542