ศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง

72 ให้ใช้อานาจทางปกครองหรือดาเนินกิจการทางปกครอง อันเป็นหน่วยงานทางปกครองตามมาตรา 3 แห่ง พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครอง พ.ศ. 2542 (คาพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ อ. 4/2565) ตัวอย่างที่ 8 สถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย ซึ่งเป็นสถาบันอุดมศึกษา ด้านการพยาบาล ได้รับมอบหมายให้ดาเนินกิจการทางปกครอง ในเรื่องการจัดการศึกษาด้านการพยาบาล สถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิราจึงเป็นหน่วยงานทางปกครองตามมาตรา 3 แห่งพระราชบัญญัติจัดตั้ง ศาลปกครอง พ.ศ. 2542 (คาพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ คบ. 2/2566) ส่วนหน่วยงานอื่น ๆ ที่มิได้อยู่ในนิยามของคาว่า “หน่วยงานของ”ตามมาตรา 3 แห่ง พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 ย่อมไม่อยู่ในอานาจการพิจารณา พิพากษาของศาลปกครอง เช่น 1. การใช้อานาจทางตุลาการ เช่น การพิจารพิพากษาของศาล เป็นต้น 2. การใช้อานาจทางนิติบัญญัติ อันได้แก่ รัฐสภา สภาผู้แทนราษฏร วุฒิสภา 3. การกระทาทางรัฐบาล อันได้แก่ นายกรัฐมนตรี และคณะรัฐมนตรี 4. การใช้อานาจของพระมหากษัตริย์ เช่น สานักงานทรัพย์สินพระมหากษัตริย์ (คาสั่ง ศาลปกครองสูงสุดที่ 455/2564) เป็นต้น 5. การใช้อานาจขององค์กรทางศาสนา เช่น มหาเถรสมาคม สานักจุฬาราชมนตรี (คาสั่ง ศาลปกครองสูงสุดที่ คร.195/2563) เป็นต้น 6. ความสัมพันธ์ทางเอกชน เช่น มูลนิธิหรือสมาคมเอกชนต่าง ๆ (คาสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ คร. 273/2564) สภากาชาดไทย (คาสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ คร.36/2564) สหกรณ์ออมทรัพย์ครูกรมสามัญ ศึกษาจังหวัดเลย จากัด (คาสั่งศาลปกครองสูงสุดที่ คร.396/2563) เป็นต้น 2.2 เจ้าหน้าที่ของรัฐ พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 มาตรา 3 บัญญัติว่า “เจ้าหน้าที่ของรัฐ” หมายความว่า (1) ข้าราชการ พนักงาน ลูกจ้าง คณะบุคคล หรือผู้ที่ปฏิบัติงานในหน่วยงานทางปกครอง (2) คณะกรรมการวินิจฉัยข้อพิพาท คณะกรรมการหรือบุคคลซึ่งมีกฎหมายให้อานาจในการ ออกกฎ คาสั่ง หรือมติใด ๆ ที่มีผลกระทบต่อบุคคล และ (3) บุคคลที่อยู่ในบังคับบัญชาหรือในกากับดูแลของหน่วยงานทางปกครอง หรือเจ้าหน้าที่ของรัฐ ตาม (1) หรือ (2)