แนวคิดและหลักการสำคัญในกระบวนการยุติธรรม

101 การกระทำให้บุคคลสูญหายมีองค์ประกอบความผิด คือ 1. การกระทำ 2 ลักษณะ 1.1 จับกุม กักขัง ลักพาตัว แล้วปฏิเสธการกระทำนั้น หรือ 1.2 จับกุม กักขัง ลักพาตัว แล้วปกปิดชะตากรรมหรือที่อยู่ของบุคคลนั้น 186 2. ส่งผลให้บุคคลดังกล่าวอยู่นอกการคุ้มครองของกฎหมาย (ไม่สามารถร้องขอต่อศาลให้เข้า ตรวจสอบการประเมินกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 90 ได้) (ปฏิเสธกับบุคคลผู้มา สอบถามแต่เปิดเผยข้อมูลการควบคุมตัวกับศาลจึงไม่ถือเป็นการอุ้มหาย เช่น การคุ้มครองพยาน) 3. กระทำโดยหรือด้วยความรู้เห็นเป็นใจของเจ้าหน้าที่รัฐ 4. เจตนา ห้ามอ้างเหตุมาทำให้ชอบด้วยกฎหมาย การจับจะชอบด้วยกฎหมายหรือไม่มิได้ส่งผลต่อการ กระทำความผิดในฐานนี้ (เจ้าหน้าที่ของรัฐผู้จับ กระทำการจับโดยหมายของศาลตามประมวล กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 78 ก็มีความผิด) 7.1.4 การเอาผิดผู้บังคับบัญชา ผู้บังคับบัญชาซึ่งทราบการกระทำตามมาตรา 5 มาตรา 6 มาตรา 7 แต่กลับเพิกเฉย 187 ใช้กับ กรณีที่ผู้บังคับบัญชา (ทุกระดับชั้น มีอำนาจในการบังคับบัญชาได้ตามความเป็นจริง) ที่มิได้เป็น ผู้ใช้ ผู้สนับสนุน หรือผู้สมคบ ซึ่งมีกฎหมายบัญญัติไว้เป็นความผิดแล้ว ความรับผิดของผู้บังคับบัญชามิได้เป็นความผิดเพราะผู้ใต้บังคับบัญชากระทำความผิดใน ลักษณะของการรับผิดจากการกระทำของบุคคลอื่นเช่นเดียวกับความรับผิดในทางละเมิด แต่เป็น ความผิดของตัวผู้บังคับบัญชาการเองในการเพิกเฉยอันเป็นการละเว้นการปฏิบัติหน้าที่ ในกรณีนี้ผู้เขียนเห็นว่า ผู้บังคับบัญชาอาจผิดก่อนที่ผู้ใต้บังคับบัญชาจะลงมือกระทำ ความผิด เนื่องจากผู้บังคับบัญชาผิดตั้งแต่เมื่อทราบว่าผู้ใต้บังคับบัญชาจะกระทำความผิด 186 เป็นความผิดสำเร็จทันทีที่ปฏิเสธหรือปกปิดการควบคุมประกอบโดยไม่จำเป็นต้องรอ ระยะเวลา 187 มาตรา 42 พระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการทรมานและการกระทำให้บุคคล สูญหาย พ.ศ. 2565