แนวคิดและหลักการสำคัญในกระบวนการยุติธรรม

124 ค. พยานหลักฐานที่เกี่ยวกับเหตุบรรเทาโทษของผู้ต้องหา พยานหลักฐานเหล่านี้อาจมีที่มาได้หลายทาง เช่น พยานหลักฐานซึ่งได้มาจากการตรวจ สถานที่เกิดเหตุ พยานหลักฐานซึ่งได้มาจากคำกล่าวอ้าง หรือให้การ หรือการยืนยันจากผู้เสียหาย ผู้ กล่าวหา ผู้กล่าวโทษ หรือจากพยานซึ่งอ้างตนว่าเป็นบุคคลที่รู้เห็นในคดี พยานหลักฐานจากบุคคลซึ่ง มีหน้าที่เกี่ยวข้องซึ่งอาจยืนยันพยานเอกสารหรือวัตถุพยาน ที่จะนำมาเป็นเครื่องสนับสนุนน้ำหนัก และความน่าเชื่อถือให้พยานเอกสารหรือวัตถุพยานนั้น ๆ ได้ โดยเมื่อได้พยานหลักฐานมาแล้ว พนักงานสอบสวนยังคงต้องทำการสอบสวนพยาน ซักถามพยานที่กล่าวคำให้การเพื่อให้ได้ พยานหลักฐานในคดี พร้อมกับการพิสูจน์ว่าพยานรู้เห็นจริงไม่ได้มีการซักซ้อม ตระเตรียม หรือว่าจ้าง หากคำให้การมีความสอดคล้องต้องกัน เป็นเหตุเป็นผลก็จะเป็นพยานหลักฐานที่น่าเชื่อถือ แต่หาก พยานแต่ละคนกล่าวคำให้การที่ขัดกันหรือเมื่อพิจารณาด้วยเหตุผลแล้วไม่น่าเป็นไปได้ น้ำหนักคำ พยานในการรับฟังก็จะย่อมลดลง หรือไม่ควรค่าแก่การรับฟัง จึงเห็นได้ว่าการชั่งน้ำหนักจะต้อง พิจารณาอาศัยเหตุการณ์ข้อเท็จจริง และเหตุผลอื่น ๆ มาพิจารณาประกอบด้วย ดังนั้น ในการ รวบรวมพยานหลักฐานจึงต้องกระทำโดยอาศัยการมีประสบการณ์ การมีความรู้ในเรื่องราวของโลก ตรรกศาสตร์ความเป็นไปได้ และความละเอียดรอบคอบ มีไหวพริบและปฏิภาณในการปะติดปะต่อ พยานหลักฐาน เพื่อให้เกิดเป็นเรื่องราวตามความจริงที่เกิดขึ้นจริงให้ได้ การรวบรวมพยานหลักฐานที่เป็นคุณแก่ผู้ถูกกล่าวหา พยานหลักฐานมักจะปรากฏจากบุคคล ที่ผู้ถูกกล่าวหายกขึ้นกล่าวอ้าง เช่น พยานบุคคลเหล่านี้อยู่ร่วมกับผู้ถูกกล่าวหาในขณะเกิดเหตุ ไม่ว่า จะเป็นการอ้างว่าอยู่ด้วยกันหรืออ้างสถานที่ที่อยู่ หรือผลจากการตรวจสถานที่เกิดเหตุได้มีการพบว่า หรือมีเหตุผลเชื่อว่าบุคคลดังกล่าวอยู่กับผู้ถูกกล่าวหา จึงจำเป็นต้องทำการสอบสวน ให้เกิดความ กระจ่างให้ได้ถึงสถานที่ซึ่งผู้ถูกกล่าวหาปรากฏตัวทั้งก่อนเกิดเหตุ ขณะเกิดเหตุ หลังเกิดเหตุ และมี บุคคลใดยืนยันได้บ้าง นอกจากนี้ เจ้าพนักงานยังต้องสอบสวนถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นว่าได้มีการ กระทำอะไรเกิดขึ้นบ้าง ซึ่งต้องรีบรวบรวมพยานหลักฐานต่าง ๆ แข่งกับ เวลา เนื่องจาก พยานหลักฐานอาจลบเลือนไป เพื่อไม่ให้พยานได้มีโอกาสในการพบกันระหว่างพยานบุคคลด้วยกัน หรือ ได้พบกับผู้ถูกกล่าวหา และพรรคพวกของผู้ถูกกล่าวหา ในอันจะทำให้พยานถูกข่มขู่ กดดันหรือ จ่ายสินบน เพื่อให้การเท็จหรือบิดเบือนอันเป็นประโยชน์แก่คู่ความฝ่ายใดได้ ในการสอบสวนพยาน ฝ่ายผู้ถูกกล่าวหานั้น อาจมีการพิจารณาน้ำหนักโดยการสอบถามเพิ่มเติมถึงที่เกิดเหตุ หากไม่มีความ เกี่ยวข้องย่อมมีความแตกต่างกับคำให้การของผู้ถูกกล่าวหาที่ให้ไว้ได้ในหลายประการ เช่น การถามถึง เครื่องแต่งกาย เรื่องราวก่อนเกิดเหตุ หรือเหตุการณ์ในภายหลัง เป็นต้น ซึ่งจะส่งผลถึงความน่าเชื่อถือ และทำให้การชั่งน้ำหนักพยานกระทำได้ดียิ่งขึ้น การค้นหาและรวบรวมพยานหลักฐานนอกจากจะต้องรวบรวมข้อเท็จจริงที่เกี่ยวกับการ กระทำความผิดตามข้อกล่าวหาที่ตั้งแล้ว พนักงานสอบสวนยังจะต้องค้นหาและรวบรวมข้อเท็จจริงใน