แนวคิดและหลักการสำคัญในกระบวนการยุติธรรม

3 เมื่อมีการกระทำความผิดทางอาญาเกิดขึ้น จะต้องมีหลักเกณฑ์สำหรับการวินิจฉัยเรื่อง ความรับผิดทางอาญา 5 ซึ่งเป็นการกำหนดรู้เรื่อง “โครงสร้างของความผิดอาญา” ที่เป็นการจัดระบบ กำหนดรู้ที่สามารถยืนยันความถูกต้องในทางวิชาการของวิชานิติศาสตร์ได้ กล่าวคือ การจัดระบบ กำหนดรู้นั้นจะต้องนำมาซึ่งความชัดเจนและปราศจากข้อโต้แย้ง ไม่ขึ้นอยู่กับอำเภอใจของผู้ใด เช่น ในการจะอธิบายว่า การกระทำเป็นความผิดตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายอาญาหรือไม่ จะต้องมีการ พิจารณาว่าการกระทำครบองค์ประกอบตามที่กฎหมายบัญญัติ โดยจะต้องได้ความว่า 1. มีการ กระทำที่ครบองค์ประกอบภายนอกอย่าง ผู้กระทำ การกระทำ วัตถุแห่งการกระทำ และ 2. ครบ องค์ประกอบภายใน 3. มีความสัมพันธ์ระหว่างการกระทำและผล และ 4. ไม่มีกฎหมายยกเว้น ความผิด เป็นต้น โดยจะเห็นว่าการจัดระบบกำหนดรู้นั้นจะต้องนำมาซึ่งความชัดเจนและปราศจากข้อ โต้แย้งและความไม่ขึ้นอยู่กับอำเภอใจของหนึ่งผู้ใดในการตัดสินว่าการกระทำนั้นเป็นความผิดตามที่ กฎหมายบัญญัติไว้ โดยมีเหตุผลที่มีความสัมพันธ์เชื่อมโยงกันอย่างเป็นระบบ กฎหมายอาญาจึงมิใช่จะ สำคัญเพียงแต่ประมวลกฎหมายอาญาที่เป็นการนำตัวบทมารวบรวมกันไว้แล้วเขียนเท้าความถึงกันใน แต่ละมาตรา หากแต่ความสำคัญยังอยู่ที่ระบบการคิดของการให้เหตุผลทางกฎหมายอีกด้วย 6 กฎหมายอาญาจึงมีลักษณะดังนี้ 7 1.1 เป็นกฎหมายที่บัญญัติให้การกระทำอย่างใดอย่างหนึ่งที่จะทำให้สังคมไม่มีความสงบ เรียบร้อยและปลอดภัยเป็นความผิด และ 1.2 มีการกำหนดโทษทางอาญาไว้ในกฎหมาย 8 ก. เพื่อทำให้เกิดความรู้สึกผิดต่อผู้กระทำความผิดและแสดงให้เห็นว่าสังคมไม่ยอมรับการ กระทำนั้น ข. การคุ้มครองสังคมในทางปราบปราม ส่งผลบุคคลโดยทั่วไปในลักษณะของการเตือนมิ ให้เอาอย่าง รวมถึงส่งผลในการป้องกันพิเศษ ด้วยการแก้ไขฟื้นฟูถึงสาเหตุของการกระทำ ความผิดเพื่อป้องกันสังคมจากกระทำความผิดซ้ำ 5 สุรศักดิ์ ลิขสิทธิ์วัฒนกุล. (2547). ปัญหาพิเศษในกฎหมายอาญา / สุรศักดิ์ ลิขสิทธิ์วัฒนกุล ; รวบรวมโดย ดิเรก ควรสมาคม . กรุงเทพ: วิญญูชน. น. 22-23 6 คณิต ณ นคร. (2563). กฎหมายอาญาภาคทั่วไป. พิมพ์ครั้งที่ 7. กรุงเทพ: วิญญูชน. น. 121 7 คณิต ณ นคร. (2564). กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา. พิมพ์ครั้งที่ 10. กรุงเทพ: วิญญู ชน. น. 61-72 8 ปกป้อง ศรีสนิท. (2563). กฎหมายอาญาชั้นสูง. พิมพ์ครั้งที่ 3 กรุงเทพ: วิญญูชน. น. 31- 33