แนวคิดและหลักการสำคัญในกระบวนการยุติธรรม

132 บทที่ 10 หลักความเป็นอำนาจเดียวของการสอบสวนฟ้องร้อง การดำเนินคดีอาญาโดยรัฐภายใต้ระบบกล่าวหาในแบบของแถบภาคพื้นทวีปยุโรป เป็น รูปแบบการดำเนินคดีที่พัฒนามาจากการแก้ไขข้อบกพร่องของการดำเนินกระบวนพิจารณาในระบบ ไต่สวน ซึ่งอำนาจในการค้นหาความจริงผ่านการรวบรวมพยานหลักฐานในการสืบสวนสอบสวน และ การพิจารณาพิพากษาคดีล้วนถูกผูกขาดไว้เป็นอำนาจของผู้พิพากษา ระบบดังกล่าวจึงทำให้จำเลยตก เป็นกรรมของการดำเนินคดี และเกิดอคติในการตัดสินคดีด้วยตัวของระบบเองและการตกเป็นกรรม ของจำเลย 239 ดังนั้น เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าวจึงเกิดแนวคิดของการดำเนินกระบวนพิจารณาโดยรัฐ ภายใต้ระบบกล่าวหาขึ้น ด้วยการแยกอำนาจในการสอบสวนฟ้องร้องออกจากการอำนาจในการ พิจารณาพิพากษาคดี เพื่อความเป็นกลางของผู้พิพากษาในการพิจารณา และการคุ้มครองสิทธิ ของ จำเลย โดยตั้งองค์กรขึ้นมาทำหน้าที่เช่นเดียวกับศาลไต่สวน คือ “อัยการ” ซึ่งเป็นบุคลากรใน กระบวนการยุติธรรมที่มาจากการคัดสรรผู้ที่มีความรู้และความเชี่ยวชาญทางด้านกฎหมายในระบบ การคัดเลือกที่ไม่ต่างจากผู้พิพากษา เข้ามาทำหน้าที่ไต่สวนภายใต้การสันนิษฐานไว้ก่อนว่าจำเลยเป็น ผู้บริสุทธิ์และหลักการอื่น ๆ เพื่อยกผู้ถูกกล่าวหาเป็นประธานของคดี ซึ่งตรวจสอบค้นหาความจริงใน ชั้นแรก ก่อนที่จะมีการพิจารณาพิพากษาซึ่งเป็นการตรวจสอบค้นหาความจริงอีกครั้งโดยศาลซึ่งมิได้ เกี่ยวข้องกับตรวจสอบค้นหาความจริงในครั้งแรก เพื่อแก้ไขปัญหาในเรื่องของอคติ และการตกเป็น กรรมของจำเลยในการตกเป็นวัตถุของการค้นหาความจริง ซึ่งวิธีการทางกฎหมายดังกล่าวถูกคิดค้น และนำมาใช้โดยประเทศฝรั่งเศส ในเวลาต่อมาประเทศต่าง ๆ ในระบบ Civil Law รวมทั้งประเทศ ไทย ต่างเล็งเห็นถึงข้อดีของระบบและรับเอามาใช้ 240 การสอบสวนฟ้องร้องจึงเป็นกระบวนการเดียวกันซึ่งตามหลักการดำเนินคดีอาญาโดยรัฐใน ระบบกล่าวหาแล้วมิได้มีการแบ่งแยก โดยที่อัยการนั้นเป็นองค์กรผู้รับผิดชอบและใช้อำนาจดังกล่าว ในนามของรัฐไม่ว่าจะเป็นการดำเนินการสอบสวนด้วยตนเองหรือการกำหนดทิศทางกำกับดูแลการ สอบสวน ส่วนพนักงานสอบสวนนั้นโดยหลักการแล้วทำหน้าที่เพียงการเป็นผู้ช่วยของพนักงานอัยการ ในการค้นหาความจริงเท่านั้น ลักษณะความสัมพันธ์ในเชิงโครงสร้างระหว่างอัยการและพนักงาน สอบสวนเป็น “ความสัมพันธ์ในแนวดิ่ง” ซึ่งพนักงานอัยการจะต้องมีอำนาจบังคับบัญชาและกำกับ 239 โปรดศึกษารายระเอียดเพิ่มเติมจากบทที่ 2 ระบบการดำเนินคดีอาญาและการค้นหา ความจริง 240 โปรดศึกษารายระเอียดเพิ่มเติมจากบทที่ 1 พัฒนาการของการดำเนินคดีอาญา