แนวคิดและหลักการสำคัญในกระบวนการยุติธรรม

134 1. การค้นหาความจริงในชั้นศาล การค้นหาความจริงในชั้นศาลโดยการพิจารณาคดีซึ่งขั้นตอนในการใช้กฎหมายลักษณะพยาน จะมีการเริ่มต้นด้วยการแลกเปลี่ยนคำคู่ความกัน โดยเจ้าหน้าที่รัฐจะต้องตั้งรูปคดีที่มีความชัดเจนและ แน่นอนในคำฟ้อง เพื่อที่จำเลยได้รับแล้วจะทำคำให้การเพื่อปฏิเสธข้อกล่าวอ้างในคำฟ้องของโจทก์ให้ ชัดแจ้งโดยหน้าที่ และมีสิทธิที่จะยกข้อต่อสู้มาในคำให้การ จนนำมาสู่การกำหนดประเด็นข้อพิพาทที่ แน่นอน จากนั้นหากไม่มีการฟ้องแย้งหรือร้องสอด ก็จะต้องมีการเตรียมความพร้อมก่อนมีการนำสืบ พยานหลักฐานในศาล เพื่อความกระชับรัดกุมในการสืบพยานอันเป็นการลดการเสียเวลาอันมีค่า และ เพื่อเป็นการบังคับให้คู่ความต้องเปิดเผยพยานหลักฐานของแต่ละฝ่ายให้มากที่สุด ทำให้ศาลทราบถึง ภาพรวมของพยานหลักฐานที่คู่ความแต่ละฝ่ายจะนำมาสืบ และการทราบถึงพยานหลักฐานซึ่งกันและ กันของคู่ความ คดีอาญาจึงมีขั้นตอนก่อนนำพยานหลักฐานเข้าสืบมากกว่าคดีแพ่ง เพื่อให้การ พิจารณาคดีได้ผลใกล้เคียงความจริงมากที่สุด มิใช่การเอาชนะกันด้วยกลวิธีปกปิดพยานซึ่งขัดกับการ ร่วมกันค้นหาความจริงในการดำเนินคดีอาญาโดยรัฐ ซึ่งการนำสืบในชั้นพิจารณาโจทก์จะมีหน้าที่ใน การนำสืบเพื่อพิสูจน์ให้ได้ว่าจำเลยมีความผิดตามข้อกล่าวหาภายใต้ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา ความอาญา มาตรา 227 เว้นแต่มีกฎหมายที่สันนิษฐานเป็นคุณแก่โจทก์ และประเด็นเกี่ยวกับการ กำหนดโทษ เช่น การลดหย่อนโทษที่จำเลยกล่าวอ้าง ภายใต้กฎหมายว่าด้วยการสืบพยานหลักฐาน ศาลจะพิจารณาเฉพาะพยานหลักฐานที่นำสืบถูกต้องทั้งตามขั้นตอนและวิธีการของกฎหมายว่าด้วย การยื่นคำให้การต่อศาล และเป็นพยานหลักฐานที่รับฟังได้ไม่ต้องห้ามตามกฎหมายบทใดบทหนึ่ง เมื่อ เสร็จการสืบพยานหลักฐานแล้วคดีจึงเป็นอันเสร็จกระบวนการพิจารณา จากนั้นในการทำคำพิพากษา จะเริ่มด้วยการวินิจฉัยปัญหาข้อเท็จจริงซึ่งศาลจะต้องวินิจฉัยให้ครบทุกข้อ โดยใช้พยานหลักฐานที่รับ ฟังได้และนำสืบถูกต้อง มาสรุปเป็นข้อเท็จจริงที่วินิจฉัย จากนั้นจึงปรับบทกฎหมาย แล้วจึงสรุปผล เป็นคำพิพากษา 2. การค้นหาความจริงในชั้นเจ้าพนักงาน การตรวจสอบค้นหาความจริงในชั้นเจ้าพนักงาน (Truth Finding During Inquiry) ซึ่งเป็น การค้นหาความจริงโดยการสอบสวน เพื่อรวบรวมพยานหลักฐาน และตรวจสอบความจริงโดยการชั่ง น้ำหนักพยานหลักฐานในชั้นสั่งคดีของพนักงานอัยการ ระบบการตรวจสอบค้นหาความจริงมีการ ค้นหาความจริงได้อย่างละเอียดรอบคอบจนได้ข้อเท็จจริงเป็นอย่างเดียวกันเสมอไม่ว่าจะกระทำโดย บุคคลใด การตรวจสอบค้นหาความจริงนั้นย่อมเรียกได้ว่า มีความเป็นภาววิสัย (Objectivity) ซึ่งไม่ ขึ้นอยู่กับอำเภอใจของตัวบุคคล จึงจะสามารถนำไปสู่การดำเนินคดีที่เป็นธรรม พนักงานสอบสวนเป็นผู้เริ่มการดำเนินคดีในชั้นเจ้าพนักงาน กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มิได้บัญญัติไว้ว่าจะต้องมีวิธีการสอบสวนอย่างไร เพียงแต่คำอธิบายมีการกล่าวถึงการ “แสวงหา” ซึ่ง