แนวคิดและหลักการสำคัญในกระบวนการยุติธรรม

141 พนักงานสอบสวนที่ได้รับมอบหมายหน้าที่จากอัยการสูงสุดหรือผู้รักษาการแทน ตามประมวล กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 20 ปัจจุบันคดีที่ผู้กระทำผิดมีความรุนแรง มีความซับซ้อน มีโครงข่ายโยงใยระหว่างประเทศ มี การกระทำความผิดในลักษณะที่เป็นองค์กรอาชญากรรม มีผู้มีอิทธิพลหนุนหลัง และมีความรู้ความ เชี่ยวชาญในเรื่องของเทคโนโลยีระดับสูง และอาจการกระทำความผิดก่อให้เกิดความเสียหายอย่างยิ่ง ต่อประเทศชาติ ทำให้การสืบสวนสอบสวนปกติอาจจะไม่เหมาะสม จึงมีการจัดตั้งกรมสอบสวนคดี พิเศษ (Department of Special Investigation) DSI ซึ่งเป็นหน่วยงานภายใต้สังกัดกระทรวง ยุติธรรม ที่ก่อตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 เพื่อเพิ่มศักยภาพ ของการสืบสวนสอบสวน และทำการวางหลักและขอบเขตเกี่ยวกับสอบสวนคดีพิเศษหรือคดี อาชญากรรมพิเศษให้ หมายถึง การสอบสวนคดีความผิดทางอาญาตามที่กำหนดไว้ในพระราชบัญญัติ การสอบสวนคดีพิเศษ พ.ศ. 2547 มาตรา 21 ซึ่งมี 2 กรณีคือ กรณีแรก คือ คดีความผิดทางอาญาตามกฎหมายที่กำหนดไว้ในบัญชีท้ายพระราชบัญญัตินี้ ที่ มีลักษณะอย่างหนึ่งอย่างใด คือ คดีที่มี “ลักษณะ” และ “ประเภท” ดังนี้ ลักษณะของคดีต้องมีความซับซ้อน หรือ มีผลกระทบอย่างรุนแรงต่อความสงบเรียบร้อยและ ศีลธรรมอันดีของประชาชนหรือความมั่นคงของประเทศ ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศหรือระบบ เศรษฐกิจหรือการคลังของประเทศ หรือ เป็นความผิดข้ามชาติที่สำคัญ หรือเป็นการกระทำของ องค์กรอาชญากรรม หรือ มีผู้ทรงอิทธิพลที่สำคัญเป็นตัวการ ผู้ใช้ หรือผู้สนับสนุน หรือคดีความผิด ทางอาญาที่พนักงานฝ่ายปกครองหรือตำรวจชั้นผู้ใหญ่เป็นผู้ถูกกล่าวหาหรือผู้ต้องหา ซึ่งจำเป็นต้องใช้ วิธีการสืบสวนสอบสวนเพื่อรวบรวมพยานหลักฐานเป็นพิเศษ และประเภทของคดีต้องเป็นคดีที่ได้ระบุ เอาไว้แล้วในบัญชีท้ายพระราชบัญญัติ เช่น คดีความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการกู้ยืมเงินที่เป็นการ ฉ้อโกงประชาชน คดีความผิดตามกฎหมายว่าด้วยเงินตรา คดีความผิดตามกฎหมายว่าด้วยการ คุ้มครองผู้บริโภค เป็นต้น ซึ่งปัจจุบันมีประเภทของคดีทั้งสิ้น 22 ประเภท กรณีที่สอง คือ คดีความผิดทางอาญาอื่นนอกจากกรณีแรก ตามที่คณะกรรมการคดีพิเศษมี มติด้วยการลงคะแนนเสียงไม่น้อยกว่าสองในสามของกรรมการทั้งหมด เจ้าพนักงานที่เป็นพนักงานสอบสวนคดีพิเศษ คือ อธิบดี รองอธิบดี และพนักงานฝ่าย ปกครองหรือตำรวจชั้นผู้ใหญ่หรือพนักงานสอบสวน ตามพระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิเศษ พ.ศ. 2547 มาตรา 3 และมาตรา 23 เป็นผู้มีอำนาจทำการสอบสวน เมื่อพิจารณาการสอบสวนแล้วจะเห็นว่าการสอบสวนตามกฎหมายไทยไม่ว่าจะเป็นการ สอบสวนโดยทั่วไปหรือการสอบสวนคดีพิเศษล้วนแยกออกจากการฟ้องร้องคดี