แนวคิดและหลักการสำคัญในกระบวนการยุติธรรม

23 นั้นนิยมไปศึกษากฎหมายที่ประเทศอังกฤษ เพราะเห็นว่าประเทศอังกฤษเป็นชาติมหาอำนาจที่กำลัง ล่าอาณานิคม และมีรูปแบบการปกครองที่มีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขเช่นเดียวกัน พระราชบัญญัติ วิธีพิจารณาความมีโทษใช้ไปพลางก่อน ร.ศ. 115 จึงมีลักษณะการดำเนินคดีในระบบกล่าวหาเต็ม รูปแบบ ด้วยเหตุดังกล่าวทำให้ “ทางปฏิบัติของศาลภายในช่วงนั้นได้สร้างบรรทัดฐานทางจารีตในการ ปฏิบัติไปในทางเดียวกับประเทศอังกฤษ ฉะนั้น แม้ภายหลังประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ใช้แล้ว และมีเนื้อหาส่วนหนึ่งของวิธีพิจารณาแบบยุโรป ก็ไม่ได้สามารถทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลง ทางปฏิบัติของศาลได้ โดยเฉพาะจารีตสำคัญของศาลคือการวางตัวเป็นกลางและการไม่แทรกแซง กระบวนการค้นหาพยานหลักฐานในคดีทำหน้าที่คล้ายเป็นกรรมการในระบบต่อสู้” ของประเทศ อังกฤษ แม้ภายหลังประมวลกฎหมายอาญาฉบับแรกของประเทศไทยจะร่างเสร็จสิ้นแล้ว แต่การเริ่ม ศึกษากฎหมายต่างประเทศในประเทศไทยกลับเพิ่งมีการตั้งโรงเรียนกฎหมายใน พ.ศ. 2439 ซึ่งมีการ สอนโดยกรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ ซึ่งพระองค์ทรงสำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด ใน ประเทศอังกฤษ ทำให้ระบบกล่าวหาในแบบประเทศอังกฤษมีอิทธิพลและฝังรากลึกอยู่ในระบบการ ดำเนินคดีและแนวคิดของนักกฎหมายไทย 55 การตีความและการปรับใช้กฎหมายวิธีพิจารณาความ อาญาของนักกฎหมายไทยที่เป็นระบบซีวิลลอว์ได้รับอิทธิพลจากความเข้าใจจากระบบกฎหมายคอม มอลลอว์ของประเทศอังกฤษอยู่ด้วย 56 และเมื่อผู้ที่ผ่านหลักสูตรจะถูกเรียกว่าเนติบัณฑิต ซึ่งส่วนใหญ่ จะได้รับการแต่ตั้งเป็นผู้พิพากษา ระบบศึกษากฎหมายของไทยในตอนต้นจึงขัดแย้งกับระบบประมวล กฎหมายที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเลือก ก่อนที่จะมีการนำเอาการเรียนการ สอนแบบประมวลกฎหมายเข้ามา 57 เมื่อศึกษาการผลิตนักกฎหมายของไทยในปัจจุบันพบว่า ผู้พิพากษาและอัยการจะต้องผ่าน การอบรมเนติบัณฑิตยสภาซึ่งมุ่งเน้นการเรียนการสอนในทางวิชาชีพในลักษณะของตัวบทกฎหมาย และคำพิพากษาฎีกาเป็นหลักสืบเนื่องมาจากอดีต กล่าวคือ นำทางปฏิบัติของศาลซึ่งได้สร้างบรรทัด ฐานทางจารีตในการปฏิบัติไปในทางเดียวกับประเทศอังกฤษดังได้กล่าวมาแล้วข้างต้นมาสอน โดยมิได้ มุ่งเน้นนิติวิธีในแบบประมวลกฎหมายที่มีลักษณะเป็นศาสตร์ เป็นหลักการและความเข้าใจใน 55 แสวง บุญเฉลิมวิภาส. (2552). ประวัติศาสตร์กฎหมายไทย. ครั้งที่พิมพ์ 9. กรุงเทพ: วิญญู ชน. น. 161 56 กุลพล พลวัน. (2544.) การบริหารกระบวนการยุติธรรม. กรุงเทพ: นิติธรรม. น. 17-21 57 มุนินทร์ พงศาปาน. (2562). ระบบกฎหมายซีวิลลอว์จากกฎหมายสิบสองโต๊ะสู่ประมวล กฎหมายแพ่งและพาณิชย์. กรุงเทพ: โครงการตำราและเอกสารประกอบการสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. น. 231