แนวคิดและหลักการสำคัญในกระบวนการยุติธรรม

39 ทำให้ผู้เสียหายอาจไม่กล้าฟ้องคดี หรืออาจทำให้แพ้คดีแล้วถูกลงโทษได้ เป็นข้อบกพร่องที่ร้ายแรง ของระบบนี้ การกล่าวหาที่ต้องอาศัยความสมัครใจของพยาน และบทลงโทษสำหรับการกล่าวหาเท็จ นั้นรุนแรง จนทำให้เหยื่อและพยานอาจจะลังเลที่จะกล่าวหาเพราะกลัวโทษ จึงเกิดความยากลำบาก ในการตัดสินใจเข้าต่อสู้คดี จนทำให้ผู้กระทำผิดหรือผู้ทรงอิทธิพลลอยนวล 88 การเลิกใช้การดำเนินคดีอาญาระบบไต่สวนในอดีตแล้วมาใช้การดำเนินคดีอาญาระบบไต่สวน ในปัจจุบันเป็นเหตุให้มีอัยการขึ้น กล่าวคือว่า ในการดำเนินคดีอาญาระบบไต่สวนไม่มีการแยก "หน้าที่สอบสวนฟ้องร้อง" และ "หน้าที่พิจารณาพิพากษาคดี" ออกจากกันให้องค์กรในการดำเนินคดี อาญาที่ต่างหากจากกันเป็นผู้ทำหน้าทั้งสองนั้น หากแต่ผู้ไต่สวน (ศาลหรือผู้พิพากษา) เป็น ผู้ดำเนินการเองทั้งสิ้น ตั้งแต่เริ่มคดี คือเมื่อทราบว่ามีการกระทำความผิดอาญาจนกระทั่งถึงตัดสิน คดีอาญานั้นในที่สุด การดำเนินคดีอาญาตามระบบนี้จึงไม่มีโจทก์และจำเลย หากแต่มีผู้ไต่สวน (ซึ่ง เป็นทั้งโจทก์และผู้ตัดสินในคน ๆ เดียวกัน) และผู้ถูกไต่สวนเฉพาะผู้ถูกไต่สวนนั้นก็มีสภาพเป็นเพียง วัตถุแห่งการซักฟอกในคดีนั้นเท่านั้น สภาพการณ์เช่นนี้เห็นกันในเวลาต่อมาว่าไม่ถูกต้องการที่อำนาจ สอบสวนฟ้องร้องและอำนาจพิจารณาพิพากษาคดีรวมอยู่ในองค์กรเดียวกันนั้นทำให้หาความเป็น กลางจากผู้ไต่สวนยาก และการที่ผู้ถูกไต่สวนมีสภาพเป็นเพียงวัตถุแห่งการซักฟอกนั้น ทำให้เกิดความ ไม่เป็นธรรมแก่ผู้ถูกไต่สวน เพราะผู้ถูกไต่สวนไม่มีโอกาสเพียงพอที่จะแก้ข้อหาหรือต่อสู้คดีได้ ยิ่งกว่านั้น ข้อบกพร่องของระบบไต่สวนนั้นเองได้เป็นเหตุชักนำให้เกิดวิธีการค้นหาความจริงโดยการ ทรมานร่างกายของผู้ถูกไต่สวนมาใช้ ในกรณีนี้ผู้เขียนเห็นว่า กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาของไทยนั้นใช้ระบบไต่สวนดังได้ กล่าวมาแล้วในข้างต้น ซึ่งศาลสามารถค้นหาความจริงด้วยตนเอง (Active) เช่น การที่ศาลมีอำนาจใน การค้นหาความจริงด้วยตนเอง 89 แต่เมื่อพิจารณาในทางปฏิบัติของศาลกลับไม่ปรากฏการค้นหาความ จริงด้วยตนเองของศาลไทย และศาลจะวางตัวเป็นกลางอย่างเคร่งครัด ด้วยความเข้าใจในเรื่องของ ระบบการดำเนินคดีในมุมมองแบบคอมมอนลอว์ ตัวบทกฎหมายกับทางปฏิบัติจึงไม่ตรงกัน ระบบไต่สวนนั้นตามประวัติศาสตร์ที่ผ่านมากล่าวได้ว่าระบบไต่สวนมักเกิดขึ้นเมื่ออำนาจรัฐมี ความรวมศูนย์และมีการปกครองอย่างเบ็ดเสร็จ เช่น ศาลศาสนาของศาสนจักร ศาลกงสุลของฝรั่งเศส 88 กุลพล พลวัน. (2546). การพิจารณาคดีระบบกล่าวหาและระบบไต่สวนในกฎหมายไทยที่ มีผลกระทบต่อการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน. ศาลรัฐธรรมนูญ. ปีที่ 5 ฉบับที่ 13 (มกราคม – เมษายน) น. 34-50 89 ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 228 และ มาตรา 229