แนวคิดและหลักการสำคัญในกระบวนการยุติธรรม

59 3.4 แนวคิดรูปแบบรัฐเสรีนิยมกับรูปแบบรัฐตำรวจ กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญานั้นจะมีความเป็นเสรีนิยมมากหรือน้อยเพียงไร ย่อม สามารถพิจารณาได้จากบทบัญญัติเกี่ยวกับมาตรการบังคับว่ามีการจำกัดอำนาจรัฐอันได้แก่การ ตรวจสอบถ่วงดุลอำนาจที่ดีเพียงไร ซึ่งในแนวคิดในเรื่องของการจำกัดอำนาจรัฐนี้เป็นผลมาจากการ ต่อสู้กับระบบรัฐตำรวจของกลุ่มเสรีนิยม กล่าวคือ 3.4.1 รัฐตำรวจ (L’ETAT DE POLICE) รัฐตำรวจ เป็นรัฐที่มีการดำเนินการในลักษณะของการให้อำนาจฝ่ายปกครองในการใช้ กำลังและอำนาจบังคับต่อประชาชน โดยเลือกใช้มาตรการซึ่งฝ่ายปกครองจะทำการตัดสินใจโดยยึด คำสั่งหรือคำบัญชาจากผู้ปกครองเป็นหลัก มุ่งใช้อำนาจตัดสินใจด้วยตนเอง (LA DISCRETION) บังคับ ต่อประชาชน โดยการเลือกใช้อำนาจได้อย่างเป็นอิสระ หรือเลือกดำเนินการปฏิบัติมากหรือน้อยได้ แล้วแต่สถานการณ์ตามความคิดเห็นที่เป็นใหญ่ของฝ่ายปกครองเองหรือตามคำสั่งการของผู้ปกครอง โดยไม่จำเป็นที่จะต้องพิจารณาและปฏิบัติตามหลักกฎหมายที่ได้กำหนดไว้ ตลอดจนเลือกที่จะยุติการ ใช้อำนาจลงในขณะใดก็ได้ตามแต่ความพอใจของฝ่ายปกครอง หรือตามคำสั่งของผู้ปกครอง ไม่จำต้อง ยึดติดอยู่กับบรรทัดฐานในทางกฎหมาย การละเลยหรือเพิกเฉยต่อสิทธิ เสรีภาพ หลักความชอบด้วย กฎหมาย และหลักความเสมอภาคในทางกฎหมาย จึงเกิดขึ้นได้โดยง่าย รวมทั้งกีดกันและขัดขวางมิ ให้มีกระบวนการในการดำเนินคดีใดต่อบุคคลใดบุคคลหนึ่ง หรือต่อฝ่ายปกครองเอง หรือต่อตัว ผู้ปกครองใด โดยกระทำการมิให้มีการควบคุมตรวจสอบและมิให้สามารถดำเนินการไปสู่กระบวนการ ยุติธรรมทางตุลาการได้ ตลอดจนกล่าวอ้าง กล่าวหา และไม่แสดงความเคารพต่อคำวินิจฉัยของ องค์กรตุลาการที่มีความเป็นอิสระ ซึ่งได้ตัดสินโดยชอบตามบรรทัดฐานแห่งกฎหมาย รัฐตำรวจนี้ทำให้ ประชาชนขาดสิทธิและเสรีภาพ เนื่องจากการใช้อำนาจที่ไม่มีการเคารพต่อหลักประกันของมหาชน ตามระบบกฎหมายที่ควรเป็น รวมทั้งดำเนินการไปในทางที่ตรงกันข้ามกับนิติรัฐ รัฐตำรวจจึงมีนัยและ ข้อความคิดที่ตรงกันข้ามกับนิติรัฐนั่นเอง 110 รัฐตำรวจจึงมีการดำเนินคดีอาญาที่ค่อนไปในรูปแบบของการควบคุมอาชญากรรม (Crime Control Mode) เป็นรูปแบบที่มีแนวคิดที่เน้นหนักไปในทางการป้องกันและการปราบปราม อาชญากรรม โดยเชื่อว่าประสิทธิภาพของกระบวนการยุติธรรมอยู่ที่การควบคุม ระงับและ ปราบปรามอาชญากรรมเป็นหลักสำคัญ จึงต้องมีสถิติการจับกุมผู้กระทำความผิดและมีการพิพากษา 110 Police State Definition & Meaning.” Merriam-Webster. Merriam-Webster, n.d. from https://www.merriamwebster.com/dictionary/ police%20state. Accessed July 25, 2022