แนวคิดและหลักการสำคัญในกระบวนการยุติธรรม

87 บทที่ 6 หลักเกี่ยวกับการตรวจสอบถ่วงดุลอำนาจรัฐในการดำเนินคดีอาญา อำนาจหน้าที่ใดในกระบวนการยุติธรรมทางอาญา สมควรมอบไว้แก่องค์กรใดเป็น ผู้รับผิดชอบนั้น ควรขึ้นอยู่กับความเชี่ยวชาญทางวิชาชีพที่มาจากการคัดสรรบุคลากรที่จะเข้ามา ดำเนินการในองค์กรนั้น ๆ เพื่อให้ได้บุคคลที่เหมาะสมกับการทำงานอันเป็นเหตุผลในเรื่องของความมี ประสิทธิภาพ อีกทั้งยังต้องพึงตระหนักไว้ด้วยว่า หากอำนาจถูกผูกขาดไว้กับผู้หนึ่งผู้ใดหรือองค์กรใด องค์กรหนึ่งโดยไม่มีการตรวจสอบถ่วงดุลที่ดี ย่อมจะนำไปสู่การใช้อำนาจอย่างเกินขอบเขตในที่สุด ดังนั้น การจัดสรรอำนาจขององค์กรในการกระบวนการยุติธรรมทางอาญาจึงเป็นสิ่งสำคัญที่เกี่ยวข้อง ทั้งทางด้านประสิทธิภาพในการตรวจสอบค้นหาความจริง และการคุ้มครองสิทธิของประชาชนจาก การใช้อำนาจรัฐในรูปของมาตรการบังคับเพื่อค้นหาความจริง การเมืองการปกครองเป็นศาสตร์ว่าด้วยอำนาจ กฎหมายปกครองจึงเป็นศาสตร์ที่เกี่ยวกับ การมอบอำนาจ ในเชิงของการบริหารจัดการอำนาจ คำว่า อำนาจรัฐนั้น (Staatsgewalt) หมายถึง อำนาจในการปกครองของรัฐ ซึ่งมีขึ้นเนื่องจากความจำเป็นของการอยู่รวมกันในสังคมของมนุษย์ด้วย ความสงบเรียบร้อยและเป็นระเบียบ จึงนำมาสู่อำนาจในการบังคับกับทุกคนที่เป็นประชากรของสังคม นั้น แต่เมื่อรัฐเป็นสิ่งซึ่งเป็นนิติบุคคล ตามกฎหมายภายใน (le droit interne) และกฎหมายระหว่าง ประเทศ (le droit externe, le droit international) ที่ไม่อาจมีกระทำการอันเป็นการใช้อำนาจได้ การกระทำของรัฐจึงต้องเป็นไปในลักษณะของกระทำการผ่านองค์กรที่ได้รับมอบหมาย หรือผ่าน บุคคลซึ่งดำรงตำแหน่งหรือได้รับมอบหมาย ภายใต้ขอบเขตและเงื่อนไขที่ได้กำหนดว่าเป็นเจตนารมณ์ ของรัฐ หรือวิธีการที่กำหนดเป็นกฎหมายไว้แล้ว และการแทนการกระทำเหล่านั้นว่าเป็นการกระทำ ของรัฐ เพื่อเป็นตัวแทนที่เป็นรูปธรรม (la représentation concrète) อย่างไรก็ตาม บุคคลซึ่งได้ ดำรงตำแหน่งนั้นย่อมเกิดความบกพร่องในหน้าที่ได้อยู่เสมอ เช่น การใช้อำนาจรัฐในทางทุจริต การ กระทำที่ไม่เป็นไปตามเจตนารมณ์ที่แท้จริงของรัฐ ตลอดจนการพยายามบิดเบือนการกระทำเพื่อ ประโยชน์ของรัฐ เพื่อผลประโยชน์ส่วนตัวที่อ้างได้ว่าเป็นการกระทำในนามของรัฐ ด้วยเหตุดังกล่าว จึงมีความจำเป็นที่จะต้องมีการตรวจสอบถ่วงดุลการใช้อำนาจรัฐ มีขอบเขตของการใช้อำนาจฝ่าย ปกครอง เพื่อควบคุมให้การใช้อำนาจดำเนินไปสามารถบรรลุภารกิจของรัฐอย่างแท้จริง และเพื่อ ป้องกันมิให้มีการบิดเบือนเจตนารมณ์ของรัฐไปเป็นการใช้อำนาจตามอำเภอใจ เพื่อให้สัมฤทธิ์ในผล สุดท้ายของการคุ้มครองสิทธิของประชาชนจากการใช้อำนาจรัฐ 158 158 สุรศักดิ์ ลิขสิทธิ์วัฒนกุล และคณะ. (กรกฎาคม 2551). โครงการศึกษาเพื่อพัฒนาระบบ ตรวจสอบถ่วงดุลในกระบวนการยุติธรรมทางอาญา. (รายงานวิจัย ส.ก.ว.) น. 89