100000167

๒๘ องค์ประกอบของการกระทําละเมิดของเจ้าหน้าที่ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์พาณิชย์ มาตรา 420 ได้แก่ 1. ผู้ใดจงใจหรือประมาทเลินเล่อ 2. กระทําต่อบุคคลอื่นโดยผิดกฎหมาย 3. เป็นเหตุให้บุคคลอื่นไดรับความเสียหายแกชีวิต หรือร่างกาย หรืออนามัย หรือเสรีภาพ หรือ ทรัพย์สิน หรือสิทธิอย่างหนึ่งอย่างใด 2. ผู้จงใจหรือประมาทเลินเล่อ 2.1 การกระทาโดยจงใจ “จงใจ” หมายถึง การกระทําโดยรู้สํานึกในการที่กระทํา “เจตนา” หมายถึง การกระทําโดยรู้สํานึกในการที่กระทํา และในขณะเดียวกันผู้กระทํา ประสงค์ต่อผล หรือย่อมเล็งเห็นผลของการกระทํานั้น ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 59 วรรคสอง ข้อสังเกต ข้อ 1. ศาสตราจารย์จิตติ ติงศภัทิย์ ได้อธิบายไว้ว่า ในเรื่องละเมิด การกระทําโดย “จงใจ” ต้องกระทําโดยประสงค์ต่อผลเท่านั้น ถึงแม้ผู้กระทําจะเล็งเห็นผล ก็มิใช่การกระทําโดยจงใจ แต่อาจเป็น การกระทําโดยประมาทเลินเล่อได้ ส่วนในเรื่องทางอาญา การกระทําโดย “เจตนา” หมายถึง การกระทํา โดยประสงค์ต่อผลหรือเล็งเห็นผล ๔ ข้อ 2. การกระทําอันเดียวกันอาจต้องรับผิดทั้งทางแพ่งและทางอาญา ซึ่งจะต้องดําเนินคดี ทั้ง 2 ทาง จะเลือกดําเนินคดีอย่างใดอย่างหนึ่งมิได้ เพราะเป็นคนละเรื่องกัน โดยการกระทําละเมิดทาง แพ่ง มีสภาพบังคับทางแพ่ง คือ ผู้กระทําละเมิดต้องชดใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่ผู้เสียหาย ตามมาตร า 420 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ส่วนการกระทําความผิดทางอาญา สภาพบังคับทางอาญา คือ รัฐจะเป็นผู้ลงโทษผู้กระทําความผิด โดยโทษทางอาญามี 5 สถาน คือ ประหารชีวิต จําคุก กักขัง ปรับ ริบทรัพย์สิน ตามมาตรา 18 แห่งประมวลกฎหมายอาญา ๕ กรณีที่ศาลวินิจฉัยว่าเป็นการกระทาโดยจงใจ คาพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ อ. 10/2554 การที่ผู้ฟูองคดี (นายกเทศมนตรี) ขายที่ดินให้แก่นาย ป. ในราคา 220,000 บาท แล้ว หลังจากนั้นเพียง 6 วัน เทศบาลได้จัดซื้อที่ดิน นั้นโดยวิธีพิเศษต่อจากนาย ป. ในราคา 1,365,000 บาท ทั้ งที่ที่ดินนั้นมีราคาประเมินเพียง 216,600 บาท นั้น การที่ผู้ฟูองคดีขายที่ดินให้แก่นาย ป. เป็นการทํานิติกรรมอําพราง โดยผู้ฟูองคดีมี เจตนาหลีกเลี่ยงการมีส่วนได้เสียในสัญญากับเทศบาล ตามมาตรา 18 ทวิ แห่งพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496 และผู้ฟูองคดีในฐานะผู้อนุมัติจัดซื้อที่ดินจงใจซื้อที่ดินจาก นาย ป. โดยไม่ดําเนินการตาม ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการพัสดุของหน่วยการบริหารราชการส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2535 ๔ จิตติ ติงศภัทิย์, คาอธิบายกฎหมายอาญาภาค 1 , พิมพ์ครั้งที่ 11 (กรุงเทพมหานคร: บริษัทศูนย์การพิมพ์ เพชรรุ่ง จํากัด, 2555), หน้า 215 – 216. ๕ ไพจิตร ปุญญพันธุ์, คาอธิบายประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ลักษณะละเมิด และหลักกฎหมายลักษณะ ละเมิด เรื่องข้อสันนิษฐานความผิดทางกฎหมาย , พิมพ์ครั้งที่ 11 (กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ์นิติบรรณการ, 2548), หน้า 48-49.