การศึกษาอิสระ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

26 (2) ทุกคนมีสิทธิที่จะออกนอกประเทศใด รวมทั้งประเทศของตนเองด้วย และสิทธิ ที่จะกลับสู่ประเทศตน กติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง ข้อ 12 บัญญัติว่า ข้อ 12 1. บุคคลทุกคนที่อยู่ในดินแดนของรัฐใดโดยชอบด้วยกฎหมาย ย่อมมีสิทธิในเสรีภาพใน การโยกย้ายและเสรีภาพในการเลือกถิ่นที่อยู่ภายในดินแดนของรัฐนั้น 2. บุคคลทุกคนย่อมมีเสรีภาพที่จะออกจากประเทศใด ๆ รวมทั้งประเทศของตนได้ 3. สิทธิดังกล่าวข้างต้นไม่อยู่ภายใต้ข้อจำกัดใด ๆ เว้นแต่เป็นข้อจำกัดตามกฎหมาย และที่จะเป็นเพื่อรักษาความมั่นคงของชาติ ความสงบเรียบร้อย การสาธารณสุข หรือศีลธรรม ของประชาชน หรือเพื่อคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของบุคคลอื่น และข้อจำกัดนั้นสอดคล้องกับสิทธิอื่น ๆ ที่รับรองไว้ในกติกานี้ 4. บุคคลจะถูกลิดรอนสิทธิในการเดินทางเข้าประเทศของตนโดยอำเภอใจมิได้ (กรมองค์การระหว่างประเทศ กระทรวงการต่างประเทศ, ม.ป.ป.) จากเนื้อหาจะพบถ้อยคำว่า right to freedom of movement วางหลักการให้เสรีภาพ ในการเดินทางนั้นกระทำได้โดยเสรี ไม่อยู่ภายใต้ข้อจำกัดใด ๆ ภายในดินแดนของรัฐนั้น ๆ และมีสิทธิ ที่จะกลับเข้าสู่ประเทศของตนได้โดยไม่มีเงื่อนไข เพียงแต่ข้อต่างที่พบในบทกฎหมายทั้งสองข้างต้น คือ ในปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชนมิได้กล่าวถึงข้อจำกัดในการเดินทางออกนอกประเทศดังเช่น กติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง ซึ่งได้แก่ข้อจำกัดตามกฎหมาย และที่จะเป็นเพื่อรักษาความมั่นคงของชาติ ความสงบเรียบร้อย การสาธารณสุข หรือศีลธรรมของ ประชาชน หรือเพื่อคุ้มครองสิทธิเสรีภาพของบุคคลอื่น เมื่อพิจารณาคำว่าความหมายของคำว่า เสรีภาพ พบว่า เสรีภาพ (Liberty) ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน (2554) หมายถึง ความสามารถ ที่จะกระทำการใด ๆ ได้ตามที่ตนปรารถนา โดยไม่มีอุปสรรคขัดขวาง เช่น เสรีภาพในการพูด เสรีภาพ ใน การนับถือศาสนา, ความมีสิทธิที่จะทำจะพูดได้โดยไม่ละเมิด สิทธิของผู้อื่น ณัฐกร วิทิตานนท์ (2557) ให้ความหมายของ เสรีภาพ (Liberty) ในที่นี้หมายถึง ความเป็น อิสระที่จะกระทำการ หรืองดเว้นการกระทำใดๆ ดังนั้น เสรีภาพในการเดินทาง จึงอาจหมายความถึง ความเป็นอิสระที่จะเดินทางไปยัง ที่ใดๆ ที่ไม่มีข้อห้ามและไม่ละเมิดสิทธิของผู้อื่น เมื่อพิจารณาตามที่ได้กล่าวถึงข้างต้นแล้ว สามารถแบ่งประเภทของเสรีภาพในการเดินทาง ออกได้ เป็น 2 ประเภท คือ 1. เสรีภาพในการเดินทางภายในรัฐ