การศึกษาอิสระ - วิทยานิพนธ์ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

109 (3) พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2562 อำนาจหน้าที่ของกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช เป็นหน่วยงานหนึ่ง ที่ประกาศว่าส่วนใดเป็นพื้นที่อุทยานแห่งชาติ ส่วนใดเป็นพื้นที่ของอุทยานแห่งชาติทางทะเล ต่อมา ได้ประกาศครอบคลุมพื้นที่ใช้ประโยชน์ทะเลชายฝั่งทั้งหมด 23 แห่งในหลายจังหวัดรวมถึงพื้นที่การ ทำประมงพื้นบ้านทางทะเล ซึ่งการกำหนดขอบเขตพื้นที่ทำการประมงไม่เป็นไปตามวิถีชีวิต การทำประมงของชาวประมงพื้นบ้าน จากการวิจัยของ (รัตติกาล ชาญปราณีต et al., 2565) พบว่า ผู้ทำประมงพื้นบ้านในเขตอุทยานแห่งชาติที่มีประชาชนอาศัยอยู่บริเวณรอบอุทยานแห่งชาติส่วนใหญ่ เป็นการทำประมงตามวิถีชีวิตดั้งเดิมทั้งด้านการประมงพื้นบ้านและเครื่องมือใช้ทำการประมงในเขต พื้นที่อุทยาน โดยชาวประมงนำเรือเข้าไปจอดเพื่อพักหลบลมและฝนบริเวณรอบเกาะในแนวเขตพื้นที่ อุทยานแห่งชาติที่มีทั้งแบบชั่วคราวและค้างคืนทำให้ชาวประมง ทำให้ชาวบ้านเหล่านี้ มีความผิดที่มี โทษจำคุกไม่เกินห้าปีปรับไม่เกินห้าแสนบาทหรือทั้งจำทั้งปรับตามพระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2562 มาตรา 19 (2) (6) มาตรา 42 และมาตรา 44 นอกจากนี้ ชุมชนหรือบ้านเรือนที่อาศัยอยู่ ก่อนที่จะประกาศเป็นเขตอุทยานแห่งชาติ ภายหลังจากที่พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติประกาศใช้ ตามมาตรา 19 (1) ที่ว่าโดยห้ามมิให้ผู้หนึ่งผู้ใด ยึดถือครอบครองที่ดิน นั่นก็ย่อมหมายความว่าจะ สร้างบ้านเรือนเพื่อเป็นที่อยู่อาศัย หรือบุกเบิก หักร้างถางพงเป็นที่ทำกินไม่ได้มีความผิดมาตรา 41 ระวางโทษจำคุกตั้งแต่สี่ปีถึงยี่สิบปี หรือปรับตั้งแต่สี่แสนบาทถึงสองล้านบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ เห็นได้ว่าการทำประมงพื้นบ้านทางทะเลในเขตอุทยานแห่งชาติมีปัญหาอุปสรรคที่รอการแก้ไข ดังนั้น เพื่อเป็นแนวทางในการแก้ไขปัญหาเพราะเหตุการณ์กำหนดขอบเขตพื้นที่ทำการประมงของ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืชไม่สอดคล้องกับวิถีชีวิตการทำประมงของชาวประมง พื้นบ้าน เนื่องจากทรัพยากรสัตว์น้ำมีการเคลื่อนที่อยู่ตลอดเวลา มิได้ถูกจำกัดด้วยขอบเขตพื้นที่ บางครั้งการทำประมงของชาวประมงพื้นบ้านอาจเข้าไปในเขตอุทยานแห่งชาติ ปฏิเสธไม่ได้ว่า ทรัพยากรสัตว์น้ำเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่จะต้องมีการควบคุมมิให้มีการใช้ประโยชน์จนเกินศักยภาพ การผลิตตามธรรมชาติ หากให้ชาวประมงพื้นบ้านที่เข้าไปทำประมงในเขตอุทยานแห่งชาติ ต้องขออนุญาตจากกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช เป็นการสร้างภาระให้แก่ชาวประมง พื้นบ้านเกินสมควร การประกาศพื้นที่ให้เป็นเขตอุทยานแห่งชาติซึ่งเป็นแหล่งทำมาหากินของประมง พื้นบ้านตามพระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2562 ย่อมส่งผลกระทบต่อชาวประมงพื้นบ้าน ที่มีวิถีชีวิตการทำประมงบริเวณชายฝั่งทะเลอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ สำหรับการจัดตั้งคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติ มุ่งเน้นไปที่การบริหารจาก ส่วนกลางเป็นส่วนใหญ่ตามมาตรา 10 มีการแต่งตั้งคณะกรรมการที่ประกอบไปด้วยรัฐมนตรีว่าการ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เป็นประธาน กรรมก าร ปลัดกระทรวง ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เป็นรองประธานกรรมการ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ อธิบดีกรมการปกครอง อธิบดีกรมการท่องเที่ยว อธิบดีกรมป่าไม้ อธิบดีกรมทรัพยากรทางทะเล และชายฝั่ง อธิบดีกรมที่ดิน เลขาธิการสำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เป็นกรรมการโดยตำแหน่ง และกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวนไม่เกินเจ็ดคน ซึ่งคณะรัฐมนตรีแต่งตั้ง จากผู้ซึ่งมีความรู้ ความเชี่ยวชาญ หรือมีประสบการณ์ด้านอุทย านแห่งชาติ ด้านการอนุรักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ด้านการท่องเที่ยวและนันทนาการ หรือด้านกฎหมาย