2566-1 นางสาวธรารินทร์ ณัฐวริทธิโภคิน -การค้นคว้าอิสระ

17 4) อยู่ในภาวะที่ต้องพึ่งพาผู้อื่นจึงถูกชักจูงและเอาเปรียบได้ง่าย เช่น คนยากจน คนไร้บ้าน คนเร่ร่อน ประชากรกลุ่มเปราะบาง โดยทั่วไปหมายถึง กลุ่มประชากรที่มีความอ่อนแอมีความสุ่มเสี่ยง สูงที่จะถูกชักจูง ครอบงำ และคุกคามจากปัจจัยเสี่ยงด้านต่าง ๆ เช่น วงจรชีวิต สุขภาพ สังคม เศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม และภัยพิบัติทางธรรมชาติต่าง ๆ ตลอดจนขาดศักยภาพในการจัดการกับปัจจัย เสี่ยงที่เผชิญอยู่และผลกระทบที่ตามมา ตัวอย่างกลุ่มประชากรเปราะบาง เช่น กลุ่มประชากรที่ด้อย โอกาสทางเศรษฐกิจ ชาติพันธุ์ ชนกลุ่มน้อย ผู้ไม่มีหลักประกันสุขภาพ เด็กในครัวเรือนยากจน ผู้สูงอายุ คนเร่ร่อนไร้บ้าน ผู้ติดเชื้อ HIV และผู้ที่มีภาวะเจ็บป่วยเรื้อรังซึ่งรวมถึงการเจ็บป่วยทางจิต เมื่อพิจารณาจากมุมมองมหภาคจะเห็นได้ว่าปัจจัยที่ทำให้ประชากรกลุ่มนี้มีสุขภาพไม่ดีมักมีสาเหตุมา จากการขาดโอกาสและการเข้าไม่ถึงทรัพยากรเป็นสำคัญ (บวรศม ลีระพันธ์, 2560) สรุป กลุ่มเปราะบาง คือ กลุ่มคนที่มีความอ่อนแอ ไม่ว่าจะเป็นทางร่างกายหรือสภาพจิตใจ รวมถึงคนที่ขาดความสามารถในการดูแลและปกป้องตัวเอง อาจเป็นคนที่ถูกชักจูงง่าย ขาดโอกาสใน การได้รับความรู้ หรืออาจเป็นผู้ด้อยโอกาส ผู้ที่ไม่มีความสามารถที่จะได้รับสิทธิต่าง ๆ ที่ควรได้รับ ดังนั้นกลุ่มชาติพันธุ์ชาวเลจึงจัดเป็นกลุ่มเปราะบาง 4. ผู้ด้อยโอกาส ผู้ด้อยโอกาส (Vulnerable Groups) หมายถึง ผู้ที่ประสบปัญหาความเดือดร้อนทั้งใน ด้าน เศรษฐกิจ การศึกษา การสาธารณสุข การเสียเปรียบ และไม่ได้รับความเป็นธรรม ทางกฎหมาย รวมทั้งผู้ที่ประสบ ปัญหาในรูปแบบต่าง ๆ ทำให้ไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ทางสังคมได้ตามปกติ หรือ จำเป็นต้อง ได้รับการดูแล ช่วยเหลือ รวมทั้ง ผู้ถูกทอดทิ้งทางสังคม ได้แก่ ผู้ที่หลุดจากกลไกทางสังคม ทำให้ไม่สามารถเข้าถึงทรัพยากร หรือบริการทางสังคมได้ หรือถูกกีดกันไม่ให้เข้ามามีส่วนร่วมทาง สังคม หรือทางการเมือง ขาดสิทธิประโยชน์ และโอกาสที่จะยกระดับสถานภาพทางสังคมของตนเอง ให้สูงขึ้น (กระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์, 2559) ผู้ด้อยโอกาส หมายถึง ผู้ประสบปัญหาความเดือดร้อน และได้รับผลกระทบด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมือง การศึกษา กฎหมาย วัฒนธรรม สาธารณสุข ภัยธรรมชาติ และภัยสงคราม รวมไปถึง ผู้ที่ขาดโอกาสในการเข้าถึงการบริการขั้นพื้นฐานของรัฐ ตลอดจนผู้ที่ประสบปัญหาที่ยังไม่มีองค์กร หลักในการรับผิดชอบ อันเป้นการส่งผลให้ไม่สามารถดำรงชีวิตได้เท่าเทียมกับผู้อื่น (สำนักส่งเสริม สวัสดิภาพและพิทักษ์เด็ก เยาวชน ผู้ด้อยโอกาส และผู้สูงอายุ, 2560) สรุป ผู้ด้อยโอกาส หมายถึง ผู้ที่ไม่สามารถเข้าถึงโอกาสต่าง ๆ ในสังคมได้เท่าเทียมกับบุคล อื่น ไม่ว่าจะเป็นโอกาสด้านสิทธิขั้นพื้นฐาน หรือสวัสดิการที่บุคคลในสังคมทั่วไปได้รับ แต่ผู้ด้อยโอกาส ไม่เคยได้รับ ส่งผลให้ผู้ด้อยโอกาสประสบปัญหาความเดือดร้อนทั้งในด้านเศรษฐกิจ การศึกษา การ สาธารณสุข การเสียเปรียบ และไม่ได้รับความเป็นธรรม ทางกฎหมาย อาจสรุปได้ว่าผู้ด้อยโอกาสไม่