2566-3-สุพิชญา มูสิกะศิริ-วิทยานิพนธ์

63 การได้ทรัพย์สินมาโดยมีผู้นำมาถวายพระภิกษุ การถวายทานในพระพุทธศาสนา เมื่อจำแนกตามลักษณะของการถวายจะพบว่ามีอยู่ 2 ลักษณะ คือ ปาฏิบุคลิกทาน และสังฆทาน (แก้ว ชิดตะขบ, 2554, pp. 162–163) ปาฏิบุคลิกทาน หมายถึง การถวายทานเจาะจงพระภิกษุเฉพาะรูปใดรูปหนึ่งซึ่งไม่จำเป็นต้องมี พิธีกรรมอะไรมากนักในการถวาย เพียงแต่ทายกทายิกาผู้จะถวายเกิดศรัทธาจะถวายสิ่งใดแด่ พระภิกษุสามเณรรูปใด ก็จัดสิ่งนั้นไปถวายแด่พระภิกษุสามเณรรูปนั้นเป็นการส่วนตัวหรือเป็น รายบุคคล ก็เป็นอันสำเร็จเป็นทานมัยบุญแล้ว และปฏิคาหกผู้รับทานจะอนุโมทนาอย่างไรนั้นก็เป็น เรื่องเฉพาะบุคคลเช่นกัน สังฆทาน หมายถึง การถวายทานไม่เจาะจง แต่มอบถวายเป็นของสงฆ์คือส่วนรวมหรือส่วนกลางของ พระภิกษุสามเณรในวัดหรือสถานที่อยู่นั้น ๆ เพราะคำว่าสงฆ์ หมายถึงชุมนุม หมู่ หรือกลุ่มบุคคล เทียบได้ กับคำว่า สังคม ในทางพระวินัยได้แก่ภิกษุจำนวน 4 รูปขึ้นไปดังนั้น พุทธศาสนิกชนในภายหลังจึงถือว่า สังฆทาน การถวายทานเป็นของสงฆ์ เป็นเรื่องสำคัญและมีผลานิสงส์มากกว่าทานใด ๆ โดยกำหนดให้มี ระเบียบพิธีในการกล่าวคำถวายเป็นภาษาบาลีพร้อมทั้งคำแปลด้วย ซึ่งหลักสำคัญของการถวายทานเป็นการ สงฆ์หรือถวายสังฆทาน (แก้ว ชิดตะขบ, 2554) มีดังนี้ 1. ต้องตั้งใจถวายเป็นการสงฆ์ (คือมุ่งถึงพระภิกษุส่วนรวม) จริง ๆ อย่าเห็นแก่หน้าบุคคลผู้รับว่า เป็นพระภิกษุหรือสามเณรรูปนั้นรูปนี้ มิฉะนั้นแล้วจะเป็นเหตุให้จิตใจไขว้เขวเกิดความยินดียินร้ายไป ตามบุคคลผู้รับ ซึ่งจะเสียพิธีสังฆทานไป ควรทำใจว่าเมื่อเป็นผู้รับในนามของสงฆ์ซึ่งสงฆ์จัดมาหรือเป็น ผู้มาถึงเฉพาะหน้าในขณะที่ตั้งใจถวายเป็นการสงฆ์แล้ว ก็ถวายทานนั้น ๆ อุทิศให้แก่พระภิกษุใน พระพุทธศาสนาจริง ๆ 2. ควรตระเตรียมทานวัตถุที่ต้องการถวายให้เสร็จเรียบร้อยตามศรัทธาและทันเวลาถวาย ถ้า เป็นภัตตาหาร จีวร และคิลานเภสัช ซึ่งเป็นวัตถุยกประเคนได้ จะเป็นของถวายเนื่องด้วยกาลทาน หรือไม่ก็ตาม ต้องจัดให้ถูกต้องตามนิยมของทานชนิดนั้น ๆ แต่ถ้าเป็นเสนาสนะหรือเครื่องเสนาสนะที่ ต้องก่อสร้างกับที่และเป็นของใหญ่ใช้ติดที่ ก็ต้องเตรียมการตามสมควร 3. แจ้งความประสงค์ที่จะถวายทานนั้น ๆ ให้พระภิกษุทราบ ถ้าเป็นภัตตาหาร จีวร หรือ คิลานเภสัช ซึ่งมีจำนวนจำกัด ก็ขอให้เจ้าอธิการสงฆ์โดยเฉพาะเจ้าอาวาสวัดจัดพพระภิกษุผู้รับให้ครบ ตามจำนวนที่ต้องการ และนัดหมายสถานที่พร้อมทั้งกำหนดเวลาให้เรียบร้อยด้วยถ้าเป็นเสนาสนะ หรือเครื่องเสนาสนะซึ่งปกติจะต้องก่อสร้างภายในวัดอยู่แล้ว ก็ขอให้มีผู้แทนสงฆ์ตามจำนวนที่ต้องการ และนัดกำหนดวันเวลารับมอบถวาย 4. ในการถวายทานนั้น ถ้ามีพิธีอื่นประกอบด้วย ก็เป็นเรื่องของพิธีแต่ละอย่าง ๆ ไป เฉพาะพิธี ถวายทานเมื่อถึงเวลาที่กำหนด ฝ่ายทายกพึงดำเนินพิธีโดยเริ่มจากจุดธูปเทียนหน้าที่บูชาพระ (ถ้ามี ตั้งอยู่ด้วย) อาราธนาศีล และรับศีล แล้วประนมมือกล่าวคำถวายทานนั้น ๆ ตามแบบโดยต้องตั้ง นโม