การศึกษาอิสระ - วิทยานิพนธ์ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

39 5. เอกชนย่อมมีสิทธิได้รับประโยชน์จากบริการสาธารณะเท่าเทียมกัน ในการดำเนินกิจกรรมหลักของรัฐในการบริหารประเทศ คือการบำบัดทุกข์บำรุงสุขให้กับ ประชาชนที่อยู่ภายใต้การปกครองและการที่จะทำให้ประชาชนอยู่อย่างผาสุกได้นั้น รัฐจะต้องจัดทำ บริการสาธารณะที่อำนวยความสะดวกสบายให้กับประชาชน ซึ่งการจัดทำบริการสาธารณะนี้จะอยู่ใน รูปของการบริการสาธารณะขั้นพื้นฐาน เช่น การไฟฟ้า การประปา การคมนาคม การขนส่ง ซึ่งการ จัดทำบริการสาธารณะต่าง ๆ เหล่านี้อาจมีการกระทบกระทั่งถึงสิทธิในทรัพย์สินของประชาชนได้ แต่ รัฐก็จำเป็นที่จะต้องกระทำการดังกล่าวลงไป ทั้งนี้เพื่อให้เกิดประโยชน์สุขแก่ประชาชนส่วนรวม เช่น รัฐจำเป็นต้องตรากฎหมายขึ้นมาเพื่อกำหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินบริเวณนี้เพื่อสร้างถนนสาธารณะซึ่ง จะต้องตัดผ่านที่ดินของเอกชนก็จำเป็นที่รัฐจะต้องตรากฎหมายเกี่ยวกับการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์มา บังคับใช้เพื่ออำนวยประโยชน์สุขแก่ประชาชนส่วนใหญ่ จากหลักการบริการสาธารณะนี้เองที่ ก่อให้เกิดอำนาจมหาชนพิเศษแก่รัฐที่จะดำเนินการบังคับให้เอกชนมอบที่ดินให้รัฐเพื่อนำไปใช้ในการ จัดทำบริการสาธารณะ ซึ่งการออกกฎหมายเวนคืนอสังหาริมทรัพย์นี้เอง จึงเป็นการใช้อำนาจมหาชน ถ้ารัฐไม่มีอำนาจดังกล่าวจะทำให้เกิดความยากลำบากในการบริหารประเทศ และอาจถูกประชาชนผู้ เสียประโยชน์ต่อต้านขัดขวาง ส่งผลทำให้รัฐไม่สามารถบริหารประเทศให้เป็นไปตามนโยบายที่รัฐได้ กำหนดไว้ (พินิจ ธีระชาติ, 2541) 2.7 หลักนิติรัฐกับการใช้อำนาจรัฐ หลักนิติรัฐเป็นผลพวงจากความปรารถนาพื้นฐานของมนุษย์ในฐานะที่เป็นปัจเจกบุคคลและ สมาชิกในประชาคมมนุษย์ที่ไขว่คว้าหาความยุติธรรมและความแน่นอนของกฎหมาย แต่โดยเหตุที่การ บรรลุถึงซึ่งความปรารถนาดังกล่าวยังขึ้นกับปัจจัยทางด้านแนวคิด ความคาดหวังและสถานการณ์ทาง สังคมเป็นสำคัญ (บุญศรี มีวงศ์อุโฆษ, 2557) ซึ่งรัฐหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐจะกระทำการใดๆอันกระทบ ต่อสิทธิเสรีภาพของปัจเจกบุคคลไม่ได้ เว้นแต่จะมีกฎหมายให้อำนาจ (มานิตย์ จุมปา, 2557) โดย กฎหมายที่ให้อำนาจนั้นต้องเป็นกฎหมายที่ตราขี้นโดยองค์กรของรัฐฝ่ายนิติบัญญัติ องค์กรของรัฐฝ่าย บริหารจะมีอำนาจสั่งการให้ราษฎรกระทำการหรือละเว้นไม่กระทำการอย่างหนึ่งอย่างใดได้ต่อเมื่อมี บทบัญญัติของกฎหมายให้อำนาจไว้อย่างชัดแจ้งและจะต้องใช้อำนาจภายในกรอบที่กฎหมายกำหนด ไว้ (ชาญชัย แสวงศักดิ์, 2555) 2.7.1 ความหมายของหลักนิติรัฐ หลักนิติรัฐเป็นหลักสำคัญที่ใช้ในการปกครองประเทศ การบังคับใช้กฎหมายจะต้องสอดคล้อง กับความยุติธรรม และรัฐต้องปกครองตามบทบัญญัติของกฎหมาย ความหมายของหลักนิติรัฐนั้นได้มี นักวิชาการหลายท่านได้ให้คำอธิบายไว้ ดังนี้