การศึกษาอิสระ - วิทยานิพนธ์ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

72 ในการคำนวณค่าทดแทนให้แก่เจ้าของที่ดินที่ถูกเวนคืน ถ้าเป็นการเวนคืนแต่เพียงส่วนหนึ่งของ ที่ดินแปลงนั้น การคิดค่าทดแทนให้คำนึงถึงความสำคัญของส่วนที่ถูกเวนคืนซึ่งมีอยู่กับที่ดินทั้งแปลง ด้วย เช่น ถ้าการเวนคืนกระทบกระเทือนต่อสิทธิเหนือพื้นดิน การคิดค่าทดแทนจะต้องรวมถึงมูลค่า แห่งสิทธิที่กระทบกระเทือนเช่นว่านั้นด้วย นอกจากเจ้าของหรือผู้ครอบครองโดยชอบด้วยกฎหมาย แล้ว ผู้ทรงสิทธิอื่นซึ่งเป็นผู้มีส่วนได้เสียในที่ดินที่ถูกเวนคืนนั้นก็ย่อมมีสิทธิได้รับค่าทดแทนเช่นกัน ได้แก่ ผู้เช่า ผู้มีสิทธิในภาระจำยอม ผู้รับจำนอง เป็นต้น ผลประโยชน์ที่เกิดแก่ที่ดินส่วนที่เหลืออันเนื่องมาจากการพัฒนาโครงการของรัฐจะต้องน ำมา พิจารณาในการกำหนดค่าทดแทนด้วย ดังนั้นถ้าการเวนคืนที่ดินก่อให้เกิดประโยชน์แก่เจ้าของที่ดินก็ ให้หักผลประโยชน์นั้นออกจากค่าทดแทนที่ดินส่วนที่ถูกเวนคืน เช่น การหักผลประโยชน์จากการ เวนคืนที่ดินมาใช้เพื่อสร้างทางหลวง ถนน หรือการขยายพื้นที่ถนน เป็นต้น แต่ผลประโยชน์ที่จะหัก ดังกล่าวมิให้รวมถึงประโยชน์ที่คาดว่าเจ้าของที่ดินจะได้รับอันเนื่องการใช้ที่ดินของรัฐตาม วัตถุประสงค์แห่งการเวนคืนนั้น อย่างไรก็ตามถ้าเป็นกรณีที่ทรัพย์สินทั้งหมดถูกเวนคืน ย่อมไม่มี ประเด็นที่ต้องพิจารณาเรื่องการหักผลประโยชน์ที่เกิดขึ้นจากการเวนคืนแต่อย่างใด เนื่องจากเจ้าของ ที่ดินย่อมมีสิทธิได้รับค่าทดแทนมูลค่าทั้งหมดของที่ดินที่ถูกเวนคืนอยู่แล้ว ความเสียหายที่เกิดจากการประกอบธุรกิจ หรือผลกำไรจากธุรกิจไม่ถือเป็นองค์ประกอบหนึ่ง ของความเสียหายซึ่งเกิดจากการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ อย่างไรก็ตามค่าเสียหายในกรณีนี้ปัจจุบัน ได้รับการพิจารณาโดยอาศัยหลักราคาตลาดที่เป็นธรรม สำหรับความเสียหายที่เป็นผลสืบเนื่องจาก การเวนคืน เช่นการที่ต้องเลิกกิจการ ค่าขาดประโยชน์ผลกำไรจากการประกอบธุรกิจ สำหรับความ เสียหายเนื่องจากการที่ต้องออกจากอสังหาริมทรัพย์ที่ถูกเวนคืนนั้น จะมีการจ่ายเงินจำนวนหนึ่งให้ เป็นพิเศษ หรืออาจกล่าวได้ว่าเป็นค่าทดแทนเพื่อการพลัดพรากจากที่อยู่อาศัยหรือต้องออกจาก อสังหาริมทรัพย์ที่ใช้เป็นสถานที่ในการประกอบกิจการ เช่น กำหนดให้ไม่ต่ำกว่า 22,500 ดอลล่า สำหรับกรณีเจ้าของอสังหาริมทรัพย์ซึ่งใช้เป็นที่อยู่อาศัย และ 5,250 ดอลล่าสำหรับผู้เช่า นอกจากนี้ ยังจะได้รับค่าใช้จ่ายในการโยกย้ายและค่าใช้จ่ายในการหาที่อยู่ใหม่ด้วย สำหรับค่าเสียหายหรือมูล ค่าที่ลดลงของชื่อเสียงทางธุรกิจ (Good Will) ไม่ถือว่าเป็นองค์ประกอบของค่าทดแทน หรือ ค่าเสียหายที่เกิดจากการเวนคืนเช่นกัน ซึ่งแนวคิดดังกล่าวนี้แตกต่างจากสหราชอาณาจักรและ ไอร์แลนด์เหนือ อย่างไรก็ตามถือเป็นอำนาจขององค์กรนิติบัญญัติในการที่จะกำหนดให้ (Good Will) เป็นองค์ประกอบส่วนหนึ่งของค่าทดแทนการเวนคืน ค่าทดแทนความเสียหายกรณีบุคคลผู้มีส่วนได้เสียในที่ดินที่ถูกเวนคืนได้รับเพราะเหตุแห่งการ แบ่งแยกที่ดินที่ถูกเวนคืนออกมาจากที่ดินส่วนอื่นๆ ของเจ้าของรายเดียวกัน (Severance Damages)