วารสาร วิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

ตามข้อ 12(2) ก�ำหนดให้รัฐรับรองว่าคนพิการเป็นผู้ที่มีความสามารถ ในการใช้สิทธิในทุก ๆ ด้านของชีวิต ดังนั้น เมื่อพิจารณาจาก ข้อ 12 (2) แล้วจะเห็นได้อย่างชัดเจนว่า “ความสามารถ” (legal capacity) ตามข้อ 12 (2) หมายรวมถึงความสามารถในการมีสิทธิ (passive capacity) และ ความสามารถในการใช้สิทธิ (capacity to act or exercise one’s rights) ด้วย 10 ตามข้อ 12(3) บัญญัติว่า “ให้รัฐภาคีจัดให้มีมาตรการที่เหมาะสม ส�ำหรับคนพิการในการช่วยเหลือคนพิการ ซึ่งคนพิการอาจร้องขอเพื่อให้ ประโยชน์ในการใช้ความสามารถทางกฎหมาย” ข้อ 12(3) ได้ตอกย�้ำให้เห็น ถึงการรับรองความสามารถในการใช้สิทธิของคนพิการเอาไว้อย่างชัดเจน โดย ก�ำหนดให้รัฐภาคีต้องมีมาตรการที่เหมาะสมในการช่วยเหลือคนพิการเพื่อให้ใช้ ความสามารถทางกฎหมาย นอกจากนั้น ข้อ 12(3) สะท้อนให้เห็นเจตนารมณ์ ของอนุสัญญาว่า แม้จะพิการอย่างมากก็ได้รับความคุ้มครองจากอนุสัญญาให้มี ความสามารถตามกฎหมาย 11 นอกจากนั้นอนุสัญญาใช้ค�ำว่า “คนพิการอาจมี ความจ�ำเป็น” แสดงให้เห็นว่าคนพิการก็มีสถานะเช่นเดียวกับบุคคลปกติทั่วไป กล่าวคือ มีความเป็นอิสระ (autonomy) และสามารถตัดสินใจได้ด้วยตนเอง (self-determination) โดยรัฐจะออกมาตรการบังคับให้คนพิการต้องได้รับ ความช่วยเหลือจากรัฐมิได้ กรณีที่รัฐจะช่วยเหลือคนพิการจะต้องเป็นกรณี ที่มีการร้องขอเพื่อช่วยให้คนพิการใช้ความสามารถได้ นอกจากนั้นมาตรการ ที่รัฐก�ำหนดไว้ส�ำหรับคนพิการจะต้องเป็นมาตรการที่ก�ำหนดไว้เพื่อให้คนพิการ สามารถใช้ความสามารถ มากกว่าเป็นมาตรการที่มุ่งจ�ำกัดความสามารถของ คนพิการ สาระส�ำคัญของอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิคนพิการนั้นมุ่งเน้นให้เริ่มต้น ที่ให้คนพิการมีความสามารถมากกว่าการก�ำหนดให้คนพิการเป็นผู้หย่อน ความสามารถ นอกจากนั้น คนพิการแต่ละคนยังต้องการความช่วยเหลือที่ แตกต่างกันไป เช่น ผู้ที่ป่วยเป็นโรคสมองเสื่อม (Alzheimer’s disease) หรือคนที่ป่วยเป็นโรคพาร์กินสัน (Parkinson’s disease) อาจต้องการให้มี 10 Dinerstein, Robert D. (2012). Implementing Legal Capacity Under Article 12 of the UN Convention on the Rights of Persons withDisabilities : The Difficult Road From Guardianship to Supported Decision-Making. Human Rights Brief, 19(2), p. 8. 11 Dinerstein, Robert D. Ibid. p. 9. วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ ปีที่ 7 ฉบับที่ 9 กรกฎาคม 2561 - มิถุนายน 2562 98