วารสาร วิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

สุภาษิตสอนชู้ชายโสด และคติค�ำกลอนเตือนเพื่อนบ้างก็เป็นวรรณกรรมนิราศ ได้แก่ นิราศเรือนจ�ำหรือนิราศชื่น วรรณกรรมทั้ง 2 กลุ่มกล่าวถึงวิถีแห่งการ ปฏิบัติตนหรือแนวทางในการปฏิบัติตนของคนกลุ่มต่าง ๆ ซึ่งเชื่อมโยงกับ กฎหมายไว้อย่างเด่นชัด ดังรายละเอียดต่อไปนี้ 1. การปฏิบัติตนของกษัตริย์ ราชเสวก และสตรีสมัยโบราณ วรรณกรรมท้องถิ่นภาคใต้สมัยโบราณหรือที่แต่งก่อน พ.ศ. 2475 น�ำเสนอหน้าที่ของกษัตริย์ ราชเสวก และสตรีตามสถานภาพและบทบาทที่ได้รับ อย่างชัดเจน ดังรายละเอียดต่อไปนี้ 1.1 การบริหารบ้านเมืองของกษัตริย์ผู้ทรงธรรม วรรณกรรมภาคใต้สมัยโบราณกล่าวถึงบทบาทหน้าที่ของกษัตริย์ไว้ อย่างชัดเจน โดยเน้นที่การปกครองคน ดังเรื่องอัษฎาพานรค�ำกาพย์สอนกษัตริย์ เรื่องการให้รางวัลแก่ผู้ใต้บังคับบัญชาที่ท�ำความดีความชอบว่ามี 5 ประการ ประการแรก ให้แก่ผู้ที่อาสาท�ำศึก ไล่ข้าศึกจนพ่าย หรือชนะศึก ประการที่สอง ให้แก่ผู้ที่พาพลอาสาออกศึกจนตัวตาย ประการที่สาม ให้แก่ผู้ที่ป้องกันกรุง ไว้ได้ ประการที่สี่ ให้แก่ผู้ที่ตัดสินความอย่างยุติธรรม และประการที่ห้า ให้แก่ ผู้ที่ประมูลทรัพย์มาไว้ที่กองพระคลังโดยไม่เบียดเบียนผู้อื่นดังตัวอย่างต่อไปนี้ ลักษณะบ�ำเหน็จเสร็จสาร มีห้าประการ จงทราบพระญาณราชา ปฐมบาทคือผู้ปรารถนา พาพลโยธา อาสาไปท�ำสงคราม รบศึกมีชัยในสนาม แพ้พ่ายไล่ลาม จนข้าศึกขามเดชา ที่สองคือผู้ส้องหา เอาพรรคพวกมา อาสารบศึกฮึกไป สู้เสียชีวิตตัดษัย บ่กลัวเกรงภัย ในการณรงค์สงคราม หนึ่งเล่าค�ำรบที่สาม คือผู้พยายาม ป้องกันรักษาธานี วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ ปีที่ 7 ฉบับที่ 9 กรกฎาคม 2561 - มิถุนายน 2562 5