วารสาร วิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

เหตุเพราะเราท�ำผิดจงคิดนึก ควรรู้สึกว่าไม่เรื่องเปลืองเวลา 25 แม้ประพฤติตามบทของกฎหมาย คงสบายกายใจในวันหน้า ไม่ผิดแพ่งกระทั่งทั้งอาญา เจ้านายมาเชิญตัวกลัวอะไร ไม่ผิดศีลกฎหมายก็ไม่ผิด คดีติดแก้ได้สบายใหญ่ จงถือมั่นในธรรมประจ�ำใจ ข้อต่อไปสิ่งควรเว้นเห็นมากมี 26 3. การน�ำความเชื่อในพระพุทธศาสนามาเน้นย�้ำความผิดของผู้ไม่ปฏิบัติตาม กฎหมาย การน�ำความคิดความเชื่อในพระพุทธศาสนามาสนับสนุนผลที่ได้รับ จากการไม่ปฏิบัติตามกฎหมายก็เพื่อให้การสอนน่าเชื่อถือมากยิ่งขึ้น ส่วนใหญ่ ผู้แต่งมักกล่าวนรกกันว่าผู้ที่ท�ำผิดกฎหมายนอกจากจะถูกปรับ ถูกจับขังคุกหรือ ถูกประหารชีวิตแล้ว เมื่อตายไปจะตกนรก ไม่ได้ขึ้นสวรรค์ ทั้งนี้ก็เพื่อให้ผู้อ่าน เกิดความเกรงกลัวไม่กล้าท�ำความผิดมากยิ่งขึ้น ดังข้อความต่อไปนี้ ถ้าว่าเจ้าพนักงานท่านปราบปราม จับตัวถามจ�ำตรวนพวนระเสง ต้องเข้าอยู่ในคุกฉุกใจเอง เพราะไม่เกรงกฎหมายฝ่ายอาชญา... ผู้ที่กรรมหนักมักเช่นนี้ อเวจีแกวกช่องต้องเปิดเผย ปิดทางไปสวรรค์นั้นแน่เลย ต้อง ๆ ไปเชยเมืองนรกถูกหมกไฟ 27 อนึ่ง การสอนโดยบอกผลของการกระท�ำที่อิงทั้งคติทางศาสนาและ ระบบกฎหมายนี้น่าจะช่วยควบคุมคนในสังคมได้บ้าง เนื่องจากทั้ง 2 ทางเป็นของ คู่กัน ดังที่พระนิติธารณ์พิเศษ 28 กล่าวว่าศีลธรรมกับกฎหมายต่างก็มุ่งหมาย ให้มนุษย์เป็นคนดี หรือประพฤติในทางที่ดี กฎหมายใช้กับทางโลก แต่ศีลธรรม อาจใช้ได้ทั้งทางโลกและทางธรรม เช่น ศีลข้อที่ 1 ห้ามไม่ให้ฆ่าสัตว์ เพราะผิด พุทธบัญญัติ แต่หากฆ่าเพราะตนเป็นเจ้าของก็ไม่ผิดกฎหมาย การรู้ทั้ง 2 ทาง ช่วยให้มนุษย์ปฏิบัติตามท�ำนองคลองธรรมได้ แต่หากต้องให้รู้อย่างใดอย่างหนึ่ง การรู้เพียงศีลธรรมก็ยังดีกว่ารู้เพียงกฎหมาย เพราะหากศีลธรรมอยู่กับฝ่ายใด 25 อินทร์ ทองอยู่, อ้างแล้ว, น. 29. 26 ปรีชา เทพรักษ์, สร้างความดีหนีความชั่ว, (พัทลุง : โรงพิมพ์ครูชาญ, 2505), น. 9. 27 ชัย จันรอดภัย, อ้างแล้ว, น. 22-23. 28 พระนิติธารณ์พิเศษ, ศีลธรรมกับกฎหมาย, ใน พัทลุงร�ำลึก หนังสือร�ำลึกงานปีใหม่จังหวัดพัทลุง 2479, (พระนคร : ธรรมพิทยาคาร, 2478), น. 99-109. วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ ปีที่ 7 ฉบับที่ 9 กรกฎาคม 2561 - มิถุนายน 2562 15