วารสาร วิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

วิเคราะห์การใช้พระราชอ�ำนาจของพระมหากษัตริย์ในการยับยั้งร่าง กฎหมายภายใต้บทบัญญัติรัฐธรรมนูญแห่งราอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 เมื่อพิจารณาศึกษาการใช้พระราชอ�ำนาจของพระมหากษัตริย์จะทรง ยับยั้ง (veto) ร่างกฎหมายภายใต้บทบัญญัติรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบันจะพบว่าจะเป็นการใช้พระราชอ�ำนาจของพระมหากษัตริย์ จะทรงยับยั้ง (veto) ร่างกฎหมายโดยชัดแจ้งในกรณีที่ 2 หรือโดยปริยาย ในกรณีที่ 3 ก็ตามรัฐสภา (ฝ่ายนิติบัญญัติ) มีแนวทางปฏิบัติ อยู่ 2 แนวทาง ดังนี้ 1.1 รัฐสภาปล่อยให้ร่ างกฎหมายที่พระมหากษัตริย์ทรงยับยั้ง ร่างกฎหมายตกไป แนวทางที่ 1 เป็นแนวทางที่รัฐสภาปล่อยให้ร่างกฎหมายที่พระมหากษัตริย์ ทรงยับยั้งร่างกฎหมายตกไปซึ่งในกรณีนี้จะเกิดขึ้น “การใช้พระราชอ�ำนาจ ยังยั้ง (veto) ร่างกฎหมายของพระมหากษัตริย์” ของพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช (รัชกาลที่ 9) จะพบว่ามีอยู่ 3 ฉบับ ดังนี้ 46 ฉบับที่ 1 ทรงยับยั้งร่างพระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวล กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ สมัยรัฐบาลอานันท์ ปันยารชุน 1 ที่ให้ลงโทษปรับ การลงโฆษณาสื่อ 20 เท่า ของโทษอาญา ซึ่งผ่านสภานิติบัญญัติแห่งชาติ เมื่อ ทูลเกล้าฯ ไม่ทรงลงพระปรมาภิไธย และรัฐบาลไม่ยืนยันก็ตกไป แสดงให้เห็น ว่าสภานิติบัญญัติที่ได้รับการแต่งตั้งจากคณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ (รสช.) และไม่มีฝ่ายค้าน เมื่อทรงมีกฎหมายในลักษณะนี้เกิดขึ้น พระองค์ใช้ พระราชด�ำริรับฟังและคงเห็นการวิพากษ์วิจารณ์คัดค้าน พระองค์จึงทรงไม่ลง พระปรมาภิไธยในร่างกฎหมายดังกล่าว ฉบับที่ 2 ทรงยับยั้งร่างกฎหมายในสมัย พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร คือ ร่างพระราชบัญญัติเหรียญพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ 72 พรรษา คือ ร่างกฎหมายฉบับนี้มีข้อความผิด ทรงพระราชทานร่างกฎหมาย กลับคืนมา ฉบับที่ 3 ทรงยับยั้งร่างกฎหมายในสมัยรัฐบาล พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร เช่นกัน คือ ร่างพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชกรครูและบุคลากรทางการศึกษา 46 บวรศักดิ์ อุวรรณโณ เพิ่งอ้างหน้า 2 วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ ปีที่ 7 ฉบับที่ 9 กรกฎาคม 2561 - มิถุนายน 2562 83