วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

3. การคุ้มครองสิทธิของบุตรและส่งเสริมสวัสดิภาพของบุตร และ 4. หามาตรการต่าง ๆ เพื่อช่วยเหลือสามีภริยาให้ปรองดองกันและปรับปรุง ความสัมพันธ์ระหว่างกันเองและกับบุตร บทบัญญัติตามพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธี พิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ.2553 มาตรา 154 บัญญัติว่า ในการยื่น คำ�ฟ้องหรือคำ�ร้อง ตลอดจนการดำ�เนินกระบวนการพิจารณาใด ๆ ในคดีครอบครัว เพื่อเรียกค่าอุปการะเลี้ยงดูหรือค่าเลี้ยงชีพให้ได้รับการยกเว้นไม่ต้องชำ�ระค่า ขึ้นศาลและค่าฤชาธรรมเนียม ซึ่งต่างจากในคดีแพ่งทั่วไปที่ผู้ฟ้องคดีแพ่งต้องชำ�ระ ค่าธรรมเนียมตามมาตรา 1 ท้ายประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งคือ ร้อยละ 2 แต่ไม่เกิน 200,000 บาท และต้องชำ�ระค่าฤชาธรรมเนียมในกรณีอื่นๆ อีกไม่ได้ รับการยกเว้นดังเช่นในสองกรณีดังกล่าวข้างต้นนี้ อีกทั้งการฟ้องคดีครอบครัว ที่ผู้เยาว์มีผลประโยชน์หรือส่วนได้เสียหรือฟ้องเรียกค่าอุปการะเลี้ยงดู โจทก์ หรือผู้ร้องอาจยื่นคำ�ฟ้องหรือคำ�ร้องเป็นหนังสือหรือมาแถลงข้อหาด้วยวาจา ต่อหน้าศาลก็ได้ ซึ่งต่างจากคดีแพ่งทั่วไปที่ต้องยื่นคำ�ฟ้องเป็นหนังสือเท่านั้น การตั้งทนายความโดยทั่วไปตามกฎหมายศาลจะตั้งทนายความให้แก่จำ�เลยในคดีอาญา เท่านั้น เพราะถือเป็นหน้าที่ของรัฐที่จะจัดหาทนายความให้กับพลเมืองของตนที่ ถูกกล่าวหาว่ากระทำ�ความผิดทางอาญา แต่ในคดีแพ่งนั้นถือเป็นหน้าที่ของ คู่ความที่มีการโต้แย้งสิทธิกัน จะต้องปกปักรักษาผลประโยชน์ของตนเองโดยการ ว่าจ้างทนายความมาเองรัฐจะไม่เข้าไปเกี่ยวข้อง แต่ตามบทบัญญัติในพระราชบัญญัติ ศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ.2553 มาตรา 158 ได้บัญญัติว่า ในกรณีคู่ความไม่มีทนายความ จะขอให้ศาลแต่งตั้ง ให้ก็ได้ ซึ่งค่าใช้จ่ายทั้งหมดในการชำ�ระให้ทนายความนั้นรัฐบาลจะเป็นผู้ออกให้ การดำ�เนินคดีครอบครัวต้องใช้ระยะเวลา บางครั้งคู่ความที่ไม่สุจริตอาจ จำ�หน่ายจ่ายแจกทรัพย์สินต่าง ๆ ของตนเองออกไปเพื่อไม่ให้ฝ่ายที่ชนะคดีสามารถ บังคับคดีได้ กฎหมายจึงบัญญัติว่าในระหว่างดำ�เนินคดีครอบครัว ให้ศาลมีอำ�นาจ กำ�หนดวิธีการหรือมาตรการคุ้มครองชั่วคราวในเรื่องสินสมรส ค่าทดแทน ที่พักอาศัย การอุปการะเลี้ยงดูสามีภริยา และการพิทักษ์อุปการะเลี้ยงดูบุตร หรือวิธีการใด ๆ เพื่อคุ้มครองสิทธิหรือประโยชน์ของคู่ความหรือบุตรได้ตามความจำ�เป็นและสมควรแก่ พฤติการณ์แห่งคดี วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ ปีที่ 4 ฉบับที่ 6 มกราคม - ธันวาคม 2556 