วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

เจ้าหน้าที่ที่ทำ�การจับกุม คุมขัง สืบสวน สอบสวน โดยอ้างกฎหมายพิเศษ เพื่อหลีกเลี่ยงไม่ปฏิบัติตามกฎหมายปกติ เช่น อ้างว่าอาศัยอำ�นาจตามกฎอัยการศึกฯ หรือตามพระราชกำ�หนดบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉินฯ โดยแท้ที่จริงแล้ว ถ้าเป็น การปฏิบัติหน้าที่ในการป้องกันปราบกรามอาชญากรรมตามปกติจะต้องปฏิบัติตาม กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาและรัฐธรรมนูญ ไม่สามารถอ้างกฎหมายพิเศษได้ และ บางกรณีคำ�ร้องต่อศาลเพื่อขอออกหมายจับ หมายค้น จะบรรยายคำ�ร้องเกินความเป็นจริง เพื่อใช้เป็นเรื่องความผิดต่อความมั่นคง ทั้งๆ ที่บางเรื่องเป็นอาชญากรรมธรรมดา การขัดแย้งทางความคิดในการป้องกันและปราบกรามอาชญากรรม 8 ปัญหาการดำ�เนินกระบวนการยุติธรรมที่ไม่เป็นไปตามหลักกฎหมายนั้น เป็นกรณีที่เกิดขึ้น ทั่วไปในประเทศไทย ไม่ใช่เฉพาะใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้เท่านั้น หากเมื่อใด เจ้าหน้าที่ของรัฐในกระบวนการยุติธรรมปฏิบัติหน้าที่ไม่สอดคล้องกับหลักรัฐธรรมนูญ และกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ก็จะยิ่งเป็นการเติมเชื้อความรุนแรงของปัญหา ให้เกิดขึ้นทวีคูณ กรณีปัญหาของกระบวนการยุติธรรม จึงเป็นเพียงการตอกย้ำ�ความขัดแย้ง ของแนวความคิดในการป้องกันปราบปรามอาชญากรรมในหมู่ผู้ปฏิบัติ และแม้ใน หมู่ประชาชนทั่วไปก็ยังมีแนวความคิดที่แตกต่างกันอยู่ โดยฝ่ายหนึ่งได้เรียกร้องให้ใช้ ความรุนแรงเด็ดขาดในการป้องกันและปราบปรามอาชญากรรม แต่อีกฝ่ายหนึ่งเรียกร้อง ให้คำ�นึงถึงหลักตามกฎหมาย และหลักตามนิติธรรมหรือเคารพหลักสิทธิมนุษยชน แนวความคิดที่ขัดแย้งกันดังกล่าวจึงเป็นเรื่องธรรมดา แม้ในนานาอารยประเทศ ที่เจริญแล้วก็ผ่านการโต้แย้งโต้เถียงกันมาก่อนจนในที่สุด ได้ข้อสรุปว่าหลักการ ดังกล่าว ไม่ได้มีความขัดแย้งกันแต่อย่างใด เพราะในการป้องกันและปราบปรามอาชญากรรมนั้น จะต้องเป็นไปตามกฎหมาย (The Rule of Law) และเป็นไปตามหลักนิติธรรม (Due Process of Law) ซึ่งการปฏิบัติดังกล่าวเป็นการเคารพหลักสิทธิมนุษยชน สถานการณ์ที่ก่อให้เกิดความไม่สงบในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนใต้ มีปัจจัยภายใน ที่เป็นจุดอ่อนและเงื่อนไขจากความแตกต่างทางด้านเชื้อชาติ ภาษา ศาสนา และ วัฒนธรรม เกื้อกูลให้กลุ่มขบวนการต่างๆ ทั้งภายในและภายนอกประเทศแสวงหา ประโยชน์จากการแอบอ้างความเชื่อทางศาสนาเข้าไปปลูกฝังอุดมการณ์ให้กับประชาชน 8 จุฑารัตน์ เอื้ออำ�นวย. เรื่องเดิม, หน้า 114-116 วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ ปีที่ 5 ฉบับที่ 7 มกราคม - ธันวาคม 2557 