วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

2) อธิบดีผู้พิพากษาศาลมณฑลปัตตานีมอบให้ดะโต๊ะยุติธรรมศาล มณฑลปัตตานี เรียบเรียง และให้นายต่วนจิ เด่นอุดม ผู้ช่วยจ่าศาลจังหวัดปัตตานีเป็น ผู้แปลภาษาไทยแล้วเสนอต่อกระทรวงยุติธรรมใน พ.ศ. 2473 3) พ.ศ. 2474กระทรวงยุติธรรมขอให้สมุหเทศาภิบาลตรวจคำ�แปลนั้น สมุหเทศาภิบาลได้ขอให้พระศรีบุรีรัฐตรวจคำ�แปล พระศรีบุรีรัฐได้ตรวจคำ�แปล และทำ�ความตกลงกับดะโต๊ะยุติธรรมศาลมณฑลปัตตานีเสร็จใน พ.ศ. 2475 4) พ.ศ. 2478 ข้าหลวงยุติธรรมภาคใต้ส่งสำ�เนาคำ�แปลกฎหมาย อิสลามฉบับดังกล่าวมาให้ศาลจังหวัดสตูล 1 ฉบับ 5) พ.ศ. 2479 ข้าหลวงยุติธรรมภาคใต้สั่งให้ดะโต๊ะยุติธรรมศาล จังหวัดสตูลตรวจ คำ�แปลที่ส่งมาให้นั้น ซึ่งดะโต๊ะยุติธรรมศาลจังหวัดสตูลได้ตรวจและ ทำ�คำ�ทักท้วงเสนอไป 6) พ.ศ. 2480 ข้าหลวงยุติธรรมภาคใต้แจ้งว่าได้เสนอขอชำ�ระ คำ�แปลกฎหมายอิสลามต่อกระทรวงยุติธรรม โดยจะประชุมดะโต๊ะยุติธรรมทุกศาล เสร็จแล้วขอให้พระยาสมันตรัฐบุรินทร์และหลวงประไพพิทยาคุณยกร่าง ซึ่งได้รับอนุมัติ จากกระทรวงยุติธรรมแล้ว 7) พ.ศ. 2481 ข้าหลวงยุติธรรมภาคใต้ได้ดำ�เนินการประชุมดะโต๊ะ ยุติธรรมที่ศาลจังหวัดปัตตานี เปิดประชุมตั้งแต่วันที่ 9 ถึงวันที่ 14 เมษายน พ.ศ. 2481 รวม 6 วัน เพื่อให้โอกาสดะโต๊ะยุติธรรมเสนอข้อทักท้วงทั้งหมด ปรากฏว่ามีความเห็น ทักท้วงคำ�แปลเพิ่มเติมนอกจากที่เสนอไปแล้วจำ�นวนมาก 8) อีก 5 เดือนต่อมา ดะโต๊ะยุติธรรมบางท่านยังมิได้เสนอคำ�ทักท้วง ข้าหลวงยุติธรรมภาคใต้ได้เตือนดะโต๊ะยุติธรรมให้รีบจัดการทำ�คำ�ทักท้วงเสนอโดยเร็ว 9) เมื่อดะโต๊ะยุติธรรมได้ทราบคำ�สั่งข้าหลวงยุติธรรมแล้วชี้แจงว่า ไม่สามารถจะทำ�ให้แล้วเสร็จโดยเร็ว เพราะข้อบัญญัติในศาสนาอิสลามที่ใช้เป็น กฎหมายบังคับคดีอยู่โดยปกตินั้นมิได้ใช้คัมภีร์อัลกุรอาน แต่ใช้คำ�อธิบายอัลกุรอาน ซึ่งเรียกว่า “กีตาบ” บังคับคดี ซึ่งมีผู้เรียบเรียงบรรยายไว้หลายสิบกีตาบใช้ชื่อ ต่าง ๆ กัน บางกีตาบบรรยายข้อความยืดยาว บางกีตาบบรรยายหลักย่อ ๆ บาง กีตาบบรรยายคำ�แนะนำ�ในทางปฏิบัติปนกับหลักกีตาบหนึ่งอาจมีข้อความผิดเพี้ยน แตกต่างขัดแย้งกับอีกกีตาบหนึ่ง วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ ปีที่ 5 ฉบับที่ 7 มกราคม - ธันวาคม 2557 