วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

ขอให้โต๊ะอิหม่ามซึ่งเป็นผู้ทำ�พิธีตามลัทธิศาสนาอยู่แล้วเป็นเจ้าหน้าที่ แต่พระนิติการณ์- ประสม เห็นว่าควรให้เป็นหน้าที่ของสามัญชน ที่ประชุมตกลงขอให้กรมการอำ�เภอเป็น นายทะเบียน แต่การสมรสหรือการหย่าที่ต้องถือปฏิบัติตามลัทธิศาสนาด้วยนั้น ต้องให้คู่ สมรสนำ�หลักฐานของโต๊ะอิหม่ามหรือผู้ประกอบพิธีศาสนาไปแสดงต่อนายทะเบียนด้วย จึงให้นายทะเบียนรับจดทะเบียน 5. การบังคับใช้หลักกฎหมาย หากใช้เพียงประดุจตำ�ราหรือเครื่องมือแก่ดะ โต๊ะยุติธรรมและ ผู้พิพากษาในการพิจารณาพิพากษาคดีเท่านั้นก็ไม่มีผลบังคับได้จริง อย่างกฎหมาย ดะโต๊ะยุติธรรมอาจแสดงความเห็นขัดแย้งขึ้นใหม่ตามอัตโนมัติ โดยเป็น ผู้รู้กฎหมายนี้ฝ่ายเดียวและไม่มีอะไรผูกมัด ฉะนั้นเพื่อเป็นหลักฐานในชั้นนี้ในวันที่เสร็จ การประชุม จึงทำ�บันทึกขึ้นฉบับหนึ่ง ให้ดะโต๊ะยุติธรรมและผู้ที่ร่วมการประชุมลงนามไว้ว่า เมื่อมีคดีเกิดขึ้นดะโต๊ะยุติธรรมจะชี้ขาดบังคับคดีตามหลักกฎหมายที่รวบรวมไว้นี้ตลอดไป หากมีปัญหาใดซึ่งไม่มีกล่าวไว้ในหลักกฎหมายนี้จะบังคับได้ ก็ให้นำ�บทบัญญัติแห่ง ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์และประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาใช้ บังคับเท่าที่ ไม่ขัดแย้งกับหลักกฎหมายนี้ 2.3 บทสรุป โดยภาพรวมแล้ว คู่มือหลักกฎหมายอิสลามว่าด้วยครอบครัวและมรดกฉบับ กระทรวงยุติธรรมจัดทำ�ขึ้นโดยแปลจากตำ�รากฎหมายอิสลามมัชฮับชาฟีอีย์ ซึ่งเป็น สำ�นักกฎหมายอิสลามตามประเพณีนิยมของมุสลิมไทยส่วนใหญ่ รวมถึงชาวมุสลิม ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เนื้อหาโดยรวมของคู่มือหลักกฎหมายอิสลามว่าด้วย ครอบครัวและมรดกเป็นเนื้อหาสารบัญญัติ อันเป็นสาระที่ปรากฏอยู่ในตำ�รากฎหมาย อิสลามที่ใช้เป็นแหล่งอ้างอิงในการจัดทำ�คู่มือดังกล่าวและตำ�รากฎหมายอิสลามทั่วไป หลักกฎหมายอิสลามว่าด้วยครอบครัวและมรดก ประกอบด้วยข้อความเบื้องต้น บรรพ 1 ครอบครัว บรรพ 2 มรดก บรรพครอบครัว มี 5 ลักษณะ บรรพมรดกมี 6 ลักษณะ คู่มือหลักกฎหมายอิสลามว่าด้วยครอบครัวและมรดกนี้มีลักษณะเป็นตำ�รา รวบรวมคำ�ฟัตวาทางกฎหมายอิสลามสำ�หรับ ผู้พิพากษา โดยการคัดสรรฟัตวาดังกล่าว จากตำ�รากฎหมายอิสลามในมัชฮับซาฟีอีย์ มีสาระลักษณะเดียวกับตำ�ราอัลฟะตาวา อัลฮินดียะฮฺ ซึ่งคณะนักวิชาการนำ�โดยชัยค์นิซอ มุดดีน อัลบุลฆีย์ ได้รวบรวมตาม วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ ปีที่ 5 ฉบับที่ 7 มกราคม - ธันวาคม 2557 