วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

เพื่อหาทางแก้ไข เช่น ประเด็นปัญหาการใช้กฎหมายอิสลามให้มีผลบังคับนอกศาล ปัญหาการขยายขอบเขตครอบคลุมจังหวัดอื่นนอกเขต 4 จังหวัดภาคใต้ ปัญหาเรื่อง จำ�เลยที่เป็นมุสลิมย้ายภูมิลำ�เนาออกจากเขต 4 จังหวัดภาคใต้ เพื่อหลีกเลี่ยงการบังคับ ใช้กฎหมายอิสลาม ปัญหาการอุทธรณ์ ฎีกาคำ�วินิจฉัยชี้ขาดของดะโต๊ะยุติธรรมและ อื่นๆซึ่งเป็นปัญหาสำ�คัญแต่ที่ประชุมสัมมนาส่วนใหญ่เห็นว่าเป็นปัญหาในทางปฏิบัติที่ สามารถแก้ไขได้โดยทางการบริหารและการปกครอง มิจำ�ต้องแก้ไขตัวบทกฎหมาย 11 ผลของการสัมมนาสะท้อนให้เห็นความเข้าใจอย่างจำ�กัดเกี่ยวกับสถานะของ กฎหมายอิสลามในระบบกฎหมายไทย จึงมิได้นำ�ไปสู่การปรับปรุงพัฒนาและแก้ไข ปัญหาการบังคับใช้กฎหมายอิสลามตามที่คาดหวัง ปัญหาที่แท้จริงยังไม่ได้รับการแก้ไข การใช้กฎหมายอิสลามจึงไม่อาจสนองตอบนโยบายของรัฐในการพัฒนาจังหวัด ชายแดนภาคใต้ตามที่พึงประสงค์ จนกระทั่งผ่านพ้นไปอีกกว่า 20 ปี เมื่อปัญหา ความไม่สงบและความรุนแรงในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ได้ประทุขึ้นมาอีกครั้งในปี พ.ศ. 2547 และเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน จึงเกิดกระแสการเรียกร้องให้ มีการปรับปรุงการใช้กฎหมายอิสลาม แม้ว่าปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้มีสาเหตุมา จากหลายประการและมีความสลับซับซ้อนด้วยหลายปัจจัย แต่การปรับปรุงพัฒนา การใช้กฎหมายอิสลามและการจัดให้มีองค์กรศาลเฉพาะที่เหมาะสมก็เป็นมาตรการ หนึ่งที่ได้ถูกหยิบยกมากล่าวถึงควบคู่ไปกับมาตรการอื่น ๆ เพื่อเป็นการแก้ไขปัญหา ที่ต้นเหตุและไม่ใช้อาวุธและความรุนแรง หากเป็นการใช้อาวุธทางปัญญาและองค์ความรู้ เป็นฐานตามข้อเสนอแนะของคณะกรรมการอิสระเพื่อความสมานฉันท์แห่งชาติที่ ให้เอาชนะความรุนแรงด้วยพลังสมานฉันท์และให้ปรับปรุงเรื่องการปรับใช้กฎหมาย อิสลามและระบบศาลอิสลามหรือศาลชารีอะฮฺด้วย 12 ข้อเสนอเรื่องการปรับปรุงพัฒนาการใช้กฎหมายอิสลามจึงได้รับความสนใจ จากหลายฝ่าย ทั้งหน่วยงานภาครัฐและเอกชน มีการจัดเวทีประชุมสัมมนาและ การศึกษาดูงานหลายครั้ง เช่น ศูนย์อำ�นวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ (ศอ.บต.) ร่วมกับกระทรวงยุติธรรมจัดโครงการประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อรับฟังความคิดเห็นเกี่ยวกับ 11 เรื่องเดียวกัน, หน้า 130-134. 12 คณะกรรมการอิสระเพื่อความสมานฉันท์แห่งชาติ, รายงานคณะกรรมการอิสระเพื่อความสมานฉันท์แห่งชาติ : เอาชนะความรุนแรงด้วยพลังสมานฉันท์ : บทสรุปสำ�หรับผู้บริหาร, (กรุงเทพฯ : สำ�นักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและ ราชกิจจานุเบกษา) 2549, หน้า 80-82. วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ ปีที่ 5 ฉบับที่ 7 มกราคม - ธันวาคม 2557 