วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

ก็เรียงศัพท์นั้นไว้เป็นบทนำ�แห่งหมวดนั้น เช่น ข้อ 209 คำ�ว่า “อีละอ์” ข้อ 233 คำ�ว่า “อิลาน” เป็นต้น ส่วนศัพท์ใดซึ่งไม่มีหมวดบรรยายหลักการก็เรียงเป็นบทวิเคราะห์ ศัพท์ทั่วไปรวมอยู่ในข้อ 1 ย่อย โดยเฉพาะ เช่น ข้อ 1 (48) คำ�ว่า “มะฮัดร์อันควร” ข้อ 1 (52) คำ�ว่า “อิดดะฮ์ร็อจญอียะฮ์” เป็นต้น ทำ�นองเดียวกับการจัดทำ�คู่มือหลัก กฎหมายอิสลามว่าด้วยครอบครัวและมรดกฉบับกระทรวงยุติธรรม อย่างไรก็ตาม การจัดแบ่งเนื้อหาในคู่มือมีความแตกต่างกับการจัดทำ�คู่มือ หลักกฎหมายอิสลามว่าด้วยครอบครัวและมรดก ครั้งที่ 1 อยู่บ้าง กล่าวคือ มิได้แบ่ง เป็น “มาตรา” แต่แบ่งเป็น “ข้อ” แทน เพื่อป้องกันความเข้าใจคลาดเคลื่อนของบุคคล ทั่วไปว่าคู่มือหลักกฎหมายอิสลามว่าด้วยครอบครัวและมรดกมีสถานะเดียวกับประมวล กฎหมายอื่น ๆ ของบ้านเมือง สำ�หรับเนื้อหาว่าด้วยครอบครัวแบ่งเป็น 5 ลักษณะ ดังนี้ ลักษณะ 1 การสมรส มี 4 หมวด คือ การสู่ขอและหมั้น เงื่อนไขแห่งการสมรส วลี พยาน ในการสมรส ลักษณะ 2 ความสัมพันธ์ระหว่างสามีภริยา มี 3 หมวด คือ สิทธิหน้าที่ของ สามีภริยา เวรอยู่ร่วมกับภริยาแต่ละคนของสามี ทรัพย์สินระหว่างสามีและภริยา ลักษณะ 3 การขาดจากการสมรส มี 9 หมวด คือ บทเบ็ดเสร็จทั่วไป การฟ้องหย่า การหย่า การหย่าที่มีทัณฑ์บน ข้อกำ�หนด เงื่อนไขหรือเงื่อนเวลา การคืนดี อีละอ์ ซีฮาดร์ ลิอาน การหย่าโดยมีสินจ้าง ลักษณะ 4 มะฮัดร์ มี 3 หมวด คือ บทเบ็ดเสร็จทั่วไป มุดอะฮ์ อิดดะฮ์ ลักษณะ 5 ผู้บุพการีและผู้สืบสันดาน มี 5 หมวด คือ บุตร อำ�นาจปกครอง อำ�นาจเลี้ยงดู ค่าอุปการะเลี้ยงดูเครือญาติ ค่าให้นมบุตร ส่วนเนื้อหาว่าด้วยมรดกแบ่งเป็น 2 ลักษณะ ดังนี้ ลักษณะ 1 พินัยกรรม มี 5 หมวด คือ บทเบ็ดเสร็จทั่วไป พินัยกรรมทรัพย์สิน พินัยกรรมจัดการ ผู้จัดการมรดก การรวบรวมทรัพย์มรดก ลักษณะ 2 การแบ่งปันมรดก มี 6 หมวด คือ บทเบ็ดเสร็จทั่วไป ทายาท ทายาทประเภทหนึ่ง ทายาทประเภทสอง ทายาทประเภทสาม ทารกในครรภ์ บุคคลสูญหาย บุคคลเพศที่สาม และผู้พ้นจากการเป็นผู้นับถือศาสนาอิสลาม วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ ปีที่ 5 ฉบับที่ 7 มกราคม - ธันวาคม 2557 