วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

“โรคจิต” หมายถึง ความบกพร่องแห่งจิตที่เกิดจากโรค 45 “จิตฟั่นเฟือน” หมายถึง ผู้ที่มีความหลงผิด ประสาทหลอน และ แปรผิด ซึ่งเป็นโรคจิตอย่างหนึ่ง 46 ท�ำให้ไร้สมรรถภาพในการใช้วิจารณญาณ เกิดภาพลวงตา หูแว่ว ปราศจากความสนใจในภาวการณ์ต่าง ๆ มีความคิด ติดพันอยู่กับสิ่งหนึ่งสิ่งใดโดยเฉพาะ หรือคิดว่ามีอ�ำนาจบางอย่างควบคุมการกระท�ำ ของตนอยู่ หรือคิดว่าตนมีอ�ำนาจพิเศษ เป็นต้น 47 และมีข้อสังเกตว่าค�ำนี้ ในทางการแพทย์ยังไม่มีความหมายแน่ชัด เป็นค�ำที่ใช้ในทางกฎหมายเท่านั้น 48 อย่างไรก็ตาม ยังมีประเด็นปัญหาที่ส�ำคัญอย่างยิ่งในการปรับบังคับใช้ เหตุยกเว้นโทษตาม ป.อ.มาตรา 65 ของไทย คือยังไม่มีความชัดเจนเท่าที่ควร โดยเฉพาะการให้ค�ำจ�ำกัดความของค�ำว่า โรคจิต จิตบกพร่อง หรือจิตฟั่นเฟือน เพราะเป็นศัพท์ทางกฎหมายซึ่งรากศัพท์คิดมาจากนักกฎหมายโดยไม่มีบุคลากร ทางการแพทย์ร่วมบัญญัติด้วย 49 ท�ำให้ความเห็นในด้านกฎหมายและทางการแพทย์ ยังมีความแตกต่างกันอยู่ ซึ่งในทางกฎหมายนั้น ไม่มีกฎหมายให้ค�ำนิยาม ทั้งสามค�ำดังกล่าวไว้ ณ ที่ใดเลย ส่วนในทางการแพทย์มีนิยามก็แต่เฉพาะค�ำว่า “โรคจิต” เท่านั้น ส่วนในทางปฏิบัติเมื่อบังคับใช้กฎหมาย ให้ยึดหลักกฎหมาย ว่าขณะกระท�ำความผิดผู้กระท�ำถึงขั้นเป็นโรคจิตหรือไม่ รู้ผิดชอบหรือไม่ หรือ สามารถบังคับตนเองได้หรือไม่ ถ้าใช่ก็ให้ยกเว้นโทษได้ 50 ในขณะยกร่างประมวล กฎหมายอาญานั้น ร่างเดิมใช้ค�ำว่า “วิกลจริต” แต่มีอนุกรรมการยกร่างฯ บางท่านเสนอให้ใช้ค�ำว่า “จิตฟั่นเฟือน” อันมีความหมายกว้างกว่าค�ำว่า “วิกลจริต” อันจะเป็นผลให้ผู้ป่วยทางจิตเวชได้รับประโยชน์ในอันที่จะได้รับการยกเว้นโทษ หรือรับโทษน้อยลงโดยมีขอบเขตที่กว้างกว่าใช้ค�ำว่า “วิกลจริต” ซึ่งในความ ไม่ชัดเจนนี้มีจิตแพทย์ให้ความเห็นว่าตามทฤษฎีแล้ว กฎหมายจะต้องการทราบ 45 จิตติ ติงศภัทิย์, เพิ่งอ้าง, หน้า 841 46 เพิ่งอ้าง, หน้าเดียวกัน 47 ทวีเกียรติ มีนะกนิษฐ, เพิ่งอ้าง, หน้า 327 48 ณรงค์ สุภัทรพันธุ์. อ้างแล้ว เชิงอรรถที่ 1, หน้า 85 49 โกเมศ ขวัญเมือง. (2550). กฎหมายอาญาชั้นสูง. วิญญูชน. หน้า 79-80 50 แสวง บุญเฉลิมวิภาส. เอกสารการสัมมนา เรื่อง “กฎหมายใหม่ทางนิติเวชศาสตร์ นิติวิทยาศาสตร์ และ แพทย์เกี่ยวกับกระบวนการยุติธรรม” . หน้า 3 วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ ปีที่ 6 ฉบับที่ 8 กรกฎาคม 2560 - มิถุนายน 2561 107