วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

บังคับให้นั้น จะต้องเป็นค�ำพิพากษาที่ได้รับการตัดสินโดยศาลที่มีเขตอ�ำนาจ” 13 จากบทบัญญัติดังกล่าวน�ำไปสู่ปัญหาว่า “อย่างไรจึงจะถือว่าอยู่ในเขตอ�ำนาจของ ศาลแห่งประเทศที่ได้ท�ำค�ำพิพากษา?” ดังจะได้พิจารณาต่อไปนี้ กรณีที่คู่กรณีเข้ าไปอยู่ ในเขตอ�ำนาจของศาลต่ างประเทศโดย บังเอิญหรือเพียงระยะเวลาสั้น ๆ แน่นอนว่าในกรณีที่คู่ความมีถิ่นที่อยู่ หรือ ภูมิล�ำเนาอยู่ในประเทศที่ได้ท�ำค�ำพิพากษา ย่อมแสดงให้เห็นถึงจุดเกาะเกี่ยว (Connecting Factor) ระหว่างคู่กรณีกับศาลที่ได้ท�ำค�ำพิพากษาอย่างชัดเจน แต่ในกรณีนี้ปัญหาที่ส�ำคัญอยู่ตรงที่ความไม่ชัดเจนในเรื่องจุดเกาะเกี่ยวระหว่าง คู่กรณีกับศาลที่ได้ท�ำค�ำพิพากษา ซึ่งน�ำไปสู่ปัญหาว่า ศาลของประเทศที่ได้รับ ค�ำร้องขอให้รับรองและบังคับตามค�ำพิพากษาของศาลต่างประเทศ จะถือว่าศาล ที่ได้พิจารณา พิพากษาคดีมีเขตอ�ำนาจในการพิจารณา พิพากษาคดีในลักษณะ เช่นนี้หรือไม่? ต่อประเด็นปัญหาดังกล่าวได้มีผู้เสนอความเห็นแบ่งออกได้เป็น 2 ฝ่ายกล่าวคือ ฝ่ายแรกเห็นว่าศาลแห่งประเทศที่คู่กรณีเข้าไปอยู่ในเขตอ�ำนาจ แม้โดยบังเอิญ หรือเพียงระยะเวลาชั่วคราว เป็นศาลที่มีเขตอ�ำนาจในการ พิจารณาพิพากษาคดี ทั้งนี้เป็นไปตามหลักการใช้อ�ำนาจอธิปไตยเหนือดินแดน ของรัฐ ดังนั้นเมื่อบุคคลเข้าไปอยู่ในดินแดนของรัฐใดย่อมจะต้องตกอยู่ ภายใต้อ�ำนาจอธิปไตย (อ�ำนาจตุลาการ) ของรัฐนั้น 14 ส่วนอีกฝ่ายหนึ่งเห็นว่า ศาลที่ได้รับค�ำร้องขอให้รับรองและบังคับตามค�ำพิพากษาของศาลต่างประเทศ ไม่ควรถือว่าศาลแห่งประเทศที่คู่กรณีเข้าไปอยู่ในเขตอ�ำนาจโดยบังเอิญหรือ เพียงระยะเวลาชั่วคราวเป็นศาลที่มีเขตอ�ำนาจ เนื่องจากมีความไม่ชัดเจน ในแง่ของความสัมพันธ์ระหว่างคู่กรณีกับศาลนั้น ซึ่งจะเป็นการขัดต่อเหตุผล เป็นอย่างยิ่งหากจะถือว่าศาลที่ไม่มีจุดเกาะเกี่ยวกับคู่กรณีเป็นศาลที่มีเขตอ�ำนาจ ในการพิจารณาพิพากษาคดี 15 13 Convention on the Recognition and Enforcement of Foreign Judgments in Civil and Commercial Matters 1971, Article 4 (1). 14 จันตรี สินศุภฤกษ์, “การยอมรับและบังคับตามคำ�พิพากษาศาลต่างประเทศ” (วิทยานิพนธ์นิติศาสตร์ มหาบัณฑิต ภาควิชานิติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2531), น. 66. 15 เพิ่งอ้าง, น. 66. วารสารวิชาการนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ ปีที่ 6 ฉบับที่ 8 กรกฎาคม 2560 - มิถุนายน 2561 11