รายงานการประชุมวิชาการระดับชาติทางนิติศาสตร์-ครั้งที่-1-ภายใ

13 “รัฐวิสาหกิจ” ให้น้อยลงกว่าเดิมจะทาให้บริษัทซึ่งเดิมเคยมีสถานะเป็นรัฐวิสาหกิจตาม พ.ร.บ.วิธีการ งบประมาณ พ.ศ. 2502 หลุดพ้นจากการตรวจสอบของหน่วยงานของรัฐหรือไม่ และการกาหนดนิยาม รัฐวิสาหกิจตาม พ.ร.บ.วิธีการงบประมาณ พ.ศ. 2561 ไว้เพียงไว้เพียงสามอนุมาตรานั้นถูกต้องตาม วัตถุประสงค์ในการบังคับใช้ของกฎหมายนี้หรือไม่ ประเด็นต่อมาที่จะต้องพิจารณาคือ การกาหนดนิยาม รัฐวิสาหกิจตามกฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณฉบับเดิม (พ.ศ. 2502) และฉบับปัจจุบัน (พ.ศ. 2561) ซึ่งกาหนดจากความสัมพันธ์ของการถือหุ้นนั้นส่งผลกระทบอย่างไรต่อการดาเนินงานของบริษัทที่ถือหุ้น โดยรัฐวิสาหกิจ เช่นกรณีของรัฐวิสาหกิจอย่าง บริษัท ปตท. จากัด (มหาชน) หรือการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่ ง ประเทศไทย รัฐวิสาหกิจเหล่านี้ได้จัดตั้งและถือหุ้นในบริษัทหนึ่งที่เรียกว่า “บริษัทในเครือ” หรือ “บริษัท ลูก” ซึ่งได้การจดทะเบียนและจาหน่ายหุ้นในตลาดหลักทรัพย์ โดยมีวัตถุประสงค์ในการถือหุ้นของบริษัท ดังกล่าวในสัดส่วนใกล้เคียงร้อยละ 50 เพื่อความคล่องตัวและความสามารถประกอบกิจการเช่นเดียวกัน บริษัทเอกชนรายอื่น แต่ปรากฏว่า เมื่อมีส่วนราชการหรือรัฐวิสาหกิจซึ่งเป็นนักลงทุนในตลาดหลักทรัพย์ฯ เข้ามาถือหุ้นในบริษัทดังกล่าว จนทาให้บริษัทนั้นมีสถานะกลายเป็นรัฐวิสาหกิจตามนิยามมาตรา (3) แห่ง พ.ร.บ วิธีการประมาณ พ.ศ. 2561 ทั้งที่ส่วนราชการหรือรัฐวิสาหกิจที่เข้าเป็นผู้ถือหุ้นด้วยนั้นไม่ได้มี เจตนาให้บริษัทนั้นมีสถานะเป็นรัฐวิสาหกิจแต่อย่างใด บทความนี้ ผู้เขียนจะได้ศึกษาว่า การกาหนดนิยาม รัฐวิสาหกิจตามกฎหมายมีที่มาจากอะไร มีเหตุหรือปัจจัยใดบ้างที่ทาให้บริษัทเปลี่ยนแปลงสถานะ กลายเป็นรัฐวิสาหกิจตามกฎหมาย และนอกจากนี้ การที่บริษัทซึ่งเป็นนิติบุคคลตามกฎหมายเอกชน เปลี่ยนแปลงสถานะเป็นรัฐวิสาหกิจตามกฎหมายมหาชนส่งผลให้บริษัทดังกล่าวต้องปฏิบัติตามระเบียบ ข้อบังคับเฉกเช่นเดียวกับหน่วยงานของรัฐ บริษัทดังกล่าวจะต้องเผชิญกับปัญหาทางด้านกฎหมาย อะไรบ้าง และเป็นอุปสรรคต่อการประกอบกิจการดังเช่นเอกชนรายอื่นอย่างไร 1. การเข้าถือหุ้นในบริษัทของหน่วยงานของรัฐและการกาหนดนิยามรัฐวิสาหกิจ 1.1 การเข้าถือหุ้นในบริษัทของหน่วยงานของรัฐ การพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศนั้นจะต้องอาศัยเงินลงทุนส่วนหนึ่งจากภาครัฐ ซึ่งมีทั้ง ในรูปแบบของการให้กู้ยืม (Debt) และการลงทุนถือหุ้น (Investment) ซึ่งมีอยู่ 2 รูปแบบ ได้แก่ “การ ลงทุนในรัฐวิสาหกิจ” เพื่อประกอบกิจการสาธารณูปโภค การสร้างโครงสร้างพื้นฐานทางด้านเศรษฐกิจ การเงิน การเกษตรกรรม และพาณิชยกรรม และ “การร่วมลงทุนกับภาคเอกชน” ในโครงการทางด้าน อุตสาหกรรมใหม่ที่ต้องใช้เงินลงทุนสูง [1] การเข้าถือหุ้นในบริษัทของหน่วยงานของรัฐนั้นเกิดขึ้นแรก ภายหลังจากการเปลี่ยนแปลงการปกครองในปี พ.ศ. 2475 และการประกาศใช้ ป.พ.พ.ว่าด้วยหุ้นส่วน