รายงานการประชุมวิชาการระดับชาติทางนิติศาสตร์-ครั้งที่-1-ภายใ

43 บทนา (Introduction) องค์กรตารวจเป็นหน่วยงานสาคัญที่รัฐจะต้องปฏิรูปเพื่อให้งานด้านกระบวนการยุติธรรมของ ประเทศไทยมีประสิทธิภาพสูงสุดตามกาหนดไว้ในกฎหมายรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 258 ข้อ ง. (4) ซึ่งกล่าวถึงสาระสาคัญด้านการดาเนินการบังคับใช้กฎหมาย อย่างมีประสิทธิภาพ โดยแก้ไขปรับปรุงกฎหมายเกี่ยวกับหน้าที่ อานาจ และภารกิจของตารวจให้ เหมาะสม ซึ่งเป็นที่มาของการทบทวนเรื่องการปฏิรูปองค์กรตารวจที่หลาย ๆ รัฐบาลพยายามสร้าง นโยบายผ่านกลไกต่าง ๆ ทั้งทางบทบัญญัติกฎหมาย กฎระเบียบ เพื่อแก้ปัญหาด้านกระบวนการยุติธรรม อย่างยั่งยืน โดยงานศึกษาด้านพัฒนาการองค์กรตารวจพบการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างองค์กรตารวจไทย ครั้งสาคัญก็คือการโอนกรมตารวจจากกระทรวงมหาดไทย ไปจัดตั้งเป็น “สานักงานตารวจแห่งชาติ” ตาม พระราชกฤษฎีกาโอนกรมตารวจกระทรวงมหาดไทยไปจัดตั้งเป็นสานักงานตารวจแห่งชาติ พุทธศักราช 2541 ในวันที่ 14 เดือนตุลาคม พุทธศักราช 2541 ส่งผลให้สานักงานตารวจแห่งชาติเป็นส่วนราชการที่มี ฐานะเป็นกรมซึ่งไม่สังกัดสานักนายกรัฐมนตรี กระทรวง หรือทบวงใด แต่ขึ้นตรงกับนายกรัฐมนตรีตั้งแต่ นั้นมา และภายหลังจากการเป็นสานักงานตารวจแห่งชาติ ก็เกิดการเปลี่ยนแปลงด้านการจัดการองค์กร หลายลักษณะทั้งการแบ่งส่วนราชการ ปรับปรุงโครงสร้างภายในกรมตารวจ การโอนหน่วยงาน การ โยกย้ายหน่วยงานภายใน หรือการจัดตั้งหน่วยงานใหม่ ๆ ซึ่งก็ทาให้เห็นภาพกว้างของพลวัตการจัดการ องค์กรตารวจของประเทศต่อมาองค์กรตารวจก็เปลี่ยนแปลงโครงสร้าง ครั้งสาคัญอีกครั้ง โดยใน พระราชบัญญัติปรับปรุง กระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 ได้บัญญัติ มาตรา 46 โดยกาหนดให้สานักงาน ตารวจแห่งชาติเป็นหน่วยงานอิสระมีฐานะเป็นกรม และจัดตั้งเป็นสานักงานตารวจแห่งชาติ เป็น “ส่วน ราชการขึ้นกับนายกรัฐมนตรี” และต่อมามีการตราพระราชบัญญัติตารวจแห่งชาติ พ.ศ. 2547 เป็น กฎหมายกาหนดหลักเกณฑ์และแนวทางในการบริหารราชการ สานักงานตารวจแห่งชาติโดยกาหนดให้มี การกระจายอานาจการบริหารงานบุคคลและการบริหารงบประมาณ เน้นให้ประชาชนมีส่วนร่วม และ พัฒนางานอานวยความยุติธรรม โดยองค์การสานักงานตารวจแห่งชาติ เป็นหน่วยงานที่ดูแลกิจการตารวจ ในประเทศไทย เป็นส่วนราชการระดับกรม มีฐานะเป็นนิติบุคคลและอยู่ในบังคับบัญชาของนายกรัฐมนตรี โดยบทความนี้จะอธิบายการปฏิรูปโครงสร้างองค์กรตารวจของไทยที่สาคัญโดยไล่เรียงตามพุทธศักราช ต่อไป วัตถุประสงค์การศึกษา (Objective) เพื่อศึกษาพัฒนาการการปฏิรูปโครงสร้างองค์กรตารวจของไทยตั้งแต่ พุทธศักราช 2547-2564 ซึ่งเป็นฐานการพัฒนากระบวนการยุติธรรมต้นทางของประเทศไทย