คำอธิบาย พระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540

8 คาอธิบายพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ข้อมูลข่าวสารที่อยู่ในความครอบครองหรือควบคุมดูแลของหน่วยงานของรัฐ ที่เป็นข้อมูลข่าวสาร เกี่ยวกับการดาเนินงานของรัฐ เช่น ข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับโครงสร้างและการจัดองค์กรในการดาเนินงานของ หน่วยงานของรัฐ ข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับอานาจหน้าที่ของหน่วยงานของรัฐ ข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับแผนงาน โครงการ และงบประมาณรายจ่ายประจาปีของหน่วยงานของรัฐ ข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับคู่มือปฏิบัติงานของ เจ้าหน้าที่ของรัฐ เป็นต้น ข้อมูลข่าวสารที่อยู่ในความครอบครองหรือควบคุมดูแลของหน่วยงานของรัฐ ที่เป็นข้อมูลข่าวสาร เกี่ยวกับเอกชน เช่น ข้อมูลข่าวสารทางการแพทย์ของผู้ปุวยที่ไปรักษาในโรงพยาบาลของรัฐ ข้อมูลข่าวสาร เกี่ยวกับเอกชนที่ทาสัญญากับหน่วยงานของรัฐ 4 กระดาษคาตอบและบัญชีคะแนนของผู้ที่ผ่านการสอบ คัดเลือกเข้าเรียนในโรงเรียนซึ่งเป็นหน่วยงานของรัฐ เป็นต้น คาพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ อ.2145/2559 สัญญาซื้อขายไฟฟูาระหว่างเอกชนและ การไฟฟูาฝุายผลิตแห่งประเทศไทยนั้น เมื่อสัญญาซื้อขายไฟฟูาเป็นสิ่งที่สื่อความหมายให้รู้เรื่องราวข้อเท็จจริง จึงเป็นข้อมูลข่าวสาร และเมื่อข้อมูลข่าวสารนั้นอยู่ในความครอบครองของการไฟฟูาฝุายผลิตแห่งประเทศไทย ซึ่งเป็นหน่วยงานของรัฐ สัญญาซื้อขายไฟฟูาดังกล่าวจึงเป็นข้อมูลข่าวสารของราชการ ตามมาตรา 4 แห่ง พระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 2.4 ความหมายของคาว่า “หน่วยงานของรัฐ” หน่วยงานของรัฐ หมายถึง “ราชการส่วนกลาง ราชการส่วนภูมิภาค ราชการส่วนท้องถิ่น รัฐวิสาหกิจ ส่วนราชการสังกัดรัฐสภา ศาลเฉพาะในส่วนที่ไม่เกี่ยวกับการพิจารณาพิพากษาคดี องค์กรควบคุมการประกอบ วิชาชีพ หน่วยงานอิสระของรัฐ และหน่วยงานอื่นตามที่กาหนดในกฎกระทรวง” ดังนั้น หน่วยงานของรัฐ หมายถึง 2.4.1 ราชการส่วนกลาง หมายถึง 2.4.1.1 กระทรวง ในปัจจุบัน (พ.ศ. 2568) มาตรา 5 แห่งพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 กาหนดว่ากระทรวงและส่วนราชการที่มีฐานะเป็นกระทรวง มีจานวน 20 แห่ง เช่น สานักนายกรัฐมนตรี กระทรวงกลาโหม กระทรวงการคลัง กระทรวงยุติธรรม กระทรวงสาธารณสุข กระทรวงการต่างประเทศ กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงคมนาคม เป็นต้น 2.4.1.2 ทบวง ในปัจจุบัน (พ.ศ. 2568) ไม่มีทบวงแล้ว 2.4.1.3 กรม เช่น กรมศุลกากร กรมสรรพากร กรมชลประทาน กรมปุาไม้ กรมที่ดิน กรมบังคับ คดี กรมราชทัณฑ์ กรมทางหลวง กรมการศาสนา เป็นต้น 4 กุลทิพย์ ศาสตระรุจิ, คู่มือเทคนิคและวิธีการบริหารจัดการสมัยใหม่ตามแนวทางการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี เรื่องแนวทางการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารให้แก่ประชาชน (นนทบุรี: สหมิตรพริ้นติ้ง, 2549), หน้า 2.