เอกสารประชุมวิชาการระดับขาติมหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 28 2561

1144 การประชุมวิชาการระดับชาติมหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 28 ประจ�าปี 2561 โดยขันตอนวิธีที่ใช้ในการวิเคราะห์เนือหาของเอกสารนัน เปŨนการค้านวณหาค่าความคล้ายคลึงระหว่างเอกสารกับ ประวัติ ของผู้ใช้ ขันตอนวิธีที่นิยมน้ามาใช้ในการจัดกลุ่มเอกสารนัน 2. เทคนิคการกรองแบบพึ่งพาผู้ใช้ร่วม Collaborative Filtering) คือการแนะน้าแบบวัตถุโดยใช้ข้อมูลในระบบ เปŨนแนะน้าแบบ มากที่มีความคล้ายคลึงหรือใกล้เคียงกันกับผู้ใช้เช่น ความชอบ ความเคลื่อนไหว กิจกรรมของผู้ใช้คนอื่น ė ใน ระบบ ซึ่งจะเรียกเฉพาะเจาะจงได้ว่าระบบแนะน้าแบบ แบบคัดกรองผู้ใช้ร่วม User based Collaborative Filtering Recommender System) แต่ถ้าใช้ข้อมูลลักษณะหรือคุณสมบัติของวัตถุอื่น ė ในระบบนัน คือระบบแนะน้าแบบแบบคัด กรองสิ่งของร่วม Item based Collaborative Filtering Recommender System) คือการใช้ข้อมูลของสิ่งอื่น ė ใน ระบบมาร่วม ในการค้านวณด้วย โดยปกติระบบ แนะน้าประเภทนีจะมีขันตอนในการประมวลผล 3 ขันตอน ดังนี 1) สร้างประวัติผู้ใช้หรือวัตถุตามแต่ข้อมูลที่จะใช้เปŨนพืนåานของระบบ 2 การคัดเลือกผู้ใช้ที่เคยเลือกวัตถุนัน co- rated item) หรือวัตถุที่เคยถูกเลือกจากผู้ใช้ที่มีความใกล้เคียงหรือคล้ายคลึงกันขึนมาตามจ้านวนที่ก้าหนดไว้โดยการ เปรียบเทียบประวัติผู้ใช้ หรือวัตถุตามแต่ข้อมูลที่ใช้เปŨนพืนåานของระบบ ซึ่งอาจใช้ค่าความเหมือนโคไซน์ Cosine Similarity) หรือ ระยะทางแบบยุคลิด Euclidean Distance) และ 3) การค้านวณว่าผู้ใช้และวัตถุนันมีความเหมาะสมกัน มากน้อยเพียงใด โดยอาศัยข้อมูลที่หาได้ในขันตอนการคัดเลือกผู้ใช้ 3. เทคนิควิธีแบบผสม Hybrid Filtering) คือวิธีการกรองข้อมูลแบบผสม Hybrid Filtering) โดยการรวมการ กรองเนือหาและการกรองแบบพึ่งพาผู้ใช้ร่วมเข้าด้วยกัน สามารถแบ่งเปŨน 4 ประเภท ได้แก่ - การใช้การ กรองเนือหาและการกรองแบบพึ่งพาผู้ใช้ แยกกันค้านวณคนละส่วน ซึ่งจะได้ผลลัพธ์เปŨน 2 ส่วน แล้วท้าการรวมผลลัพธ์เพื่อให้เหลือค้าตอบเพียงค้าตอบ - การน้าคุณสมบัติเฉพาะบางอย่างของวิธีการ กรองเนือหามาใส่ไว้ในวิธีการกรองแบบพึ่งพาผู้ใช้ร่วม โดยใช้ ข้อมูลความชอบของผู้ใช้จากเนือหา ซึ่งเปŨนการแก้ปŦญหาของข้อมูลของผู้ใช้ที่มีความถี่จากการให้ค่าความนิยมวัตถุน้อย เกินไปซึ่งท้าให้เกิดข้อจ้ากัดของข้อมูลที่มีค่าว่างจ้านวนมาก - การน้าคุณสมบัติบางอย่างของวิธีการกรองแบบพึ่งพาผู้ใช้ร่วมมาใส่ในวิธีการ กรองเนือหา โดยใช้เทคนิคการ ลดมิติของกลุ่มข้อมูลผู้ใช้ที่อ้างอิงตามเนือหา - การสร้างโมเดลทางคณิตศาสตร์จากคุณลักษณะข้อมูลของวิธีการ กรองเนือหาและการพึ่งพาผู้ใช้ร่วม เพื่อการ สร้างโมเดลทางสถิติซึ่งใช้ในการประมาณค่าความนิยมของผู้ใช้ [4-7] ทฤษฎีอรรถประโยชน์ Utility Theory) คือ ความพอใจที่ผู้บริโภคได้รับจากการบริโภคสินค้าหรือบริการชนิดนันė สินค้าหรือบริการจะให้คุณสมบัติการใช้ประโยชน์มากน้อยเพียงใดขึนอยู่กับระดับความต้องการของผู้บริโภคที่มีต่อสินค้า หรือบริการนัน ถ้ามีความต้องการมาก สินค้าหรือบริการจะให้คุณสมบัติการใช้ประโยชน์จากการบริโภคมาก ตรงกันข้าม ถ้ามีความต้องการน้อย สินค้าหรือบริการจะให้คุณสมบัติการใช้ประโยชน์จากการบริโภคน้อย ประกอบด้วย - คุณสมบัติการใช้ประโยชน์รวม Total Utility : TU) หมายถึง ผลรวมของคุณสมบัติการใช้ประโยชน์ ทังหมดที่ผู้บริโภคได้รับจากการบริโภคสินค้าชนิดใดชนิดหนึ่งตังแต่หน่วยแรกจนถึงหน่วยที่ก้าลังพิจารณาในขณะนัน - คุณสมบัติการใช้ประโยชน์เพิ่ม Marginal Utility : MU) หมายถึง คุณสมบัติการใช้ประโยชน์หรือความ พอใจที่ผู้บริโภคได้รับเพิ่มขึน เมื่อบริโภคสินค้าหรือบริการชนิดนันเพิ่มขึนหนึ่งหน่วย MUn = TUn - TUn-1 TUn = U1 + U2 +…..+ Un หรือ TUn = MU1 + MU2 +…..+ MUn โดยที่ MUn = คุณสมบัติการใช้ประโยชน์เพิ่มจากการบริโภคสินค้าหน่วยที่ n Un = คุณสมบัติการใช้ประโยชน์จากการบริโภคสินค้าหน่วยที่ n TUn = คุณสมบัติการใช้ประโยชน์รวมจากการบริโภคสินค้าหน่วยที่ n ความพอใจที่เกิดขึนจากการบริโภคสินค้าในแต่ละหน่วย เรียกว่า “ ยูทิล Util)” ความสัมพันธ์ของคุณสมบัติการ ใช้ประโยชน์รวม TU) และคุณสมบัติการใช้ประโยชน์หน่วยสุดท้าย MU) สรุปได้ดังนี “ ในช่วงที่ค่า MU เปŨนบวก ค่า TU จะเพิ่มขึนเรื่อยė ณ จุดที่ค่า MU เท่ากับศูนย์ ค่า TU จะมากที่สุดและในช่วงที่ค่า MU เปŨนลบ ค่า TU จะลดลงเรื่อย ė [8]