เอกสารประชุมวิชาการระดับขาติมหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 28 2561

2062 การประชุมวิชาการระดับชาติมหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 28 ประจ�าปี 2561 ประเ£ทผลงานสร้างสรรค์ ศิลปะการแสดงสร้างสรรค์ แนวความคิดหลัก ออกแบบและสร้างสรรค์การแสดงพระเวสสันดรชาดก ประกอบการเทศน์มหาชาติแบบประยุกต์ โดยบูรณา การทักษะการแสดงหลายรูปแบบและการบริหารจัดการแสดงมาทางานร่วมกับชุมชน ในโอกาสการให้บริการการแสดง แก่ชุมชนวัดเขาราม ต . ทุ่งหวัง อ . เมือง จ . สงขลา ความสาคัญ…องการทางานสร้างสรรค์ การเทศน์มหาชาติมีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัยจนถึงปัจจุบัน และนิยมจัดให้มีการเทศน์ระหว่างในพรรษาจนถึงออก พรรษาหรือโอกาสที่เหมาะสม เนื้อหาการเทศน์มหาชาติ คือ มหาเวสสันดรชาดก มีเนื้อหาในคัมภีร์ 1ś กัณฑ์ ประกอบด้วย กัณฑ์ที่ 1 กัณฑ์ทศพร กัณฑ์ที่ Ś กัณฑ์หิมพานต์ กัณฑ์ที่ ś ทานกัณฑ์ กัณฑ์ที่ Ŝ กัณพ์วนปเวสน์ กัณฑ์ที่ ŝ กัณฑ์ชูชก กัณฑ์ที่ Ş กัณฑ์จุลพน กัณฑ์ที่ ş กัณฑ์มหาพน กัณฑ์ที่ Š กัณฑ์กุมาร กัณฑ์ที่ š กัณฑ์มัทรี กัณฑ์ที่ 1Ř กัณฑ์สัก กบรรพ กัณฑ์ที่ 11 กัณฑ์มหาราช กัณฑ์ที่ 1Ś กัณฑ์ฉกษัตริย์ กัณฑ์ที่ 1ś นครกัณฑ์ พุทธศาสนิกชนชาวไทยนิยม¢ัง เทศน์มหาชาติเพราะเชื่อว่าถ้าใครได้¢ังจบทั้ง 1ś กัณฑ์ ในวันเดียวจะได้ผลานิสงส์ ŝ ประการ คือ จะได้เกิดในยุคศาสนา ของพระศรีอริยเมตไตรย ซึ่งจะเสด็จอุบัติและตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าในอนาคต จะได้ไปเกิดในสุคติโลกสวรรค์ เสวย ทิพยสมบัติอันโอ¯าร จะไม่ไปเกิดในอบาย ทุคติวินิบาต จะเป็นผู้มีลาภ ยศ ไมตรีและความสุข และจักส่งผลให้ได้บรรลุ มรรคผล นิพพาน เป็นพระอริยบุคคลในพระพุทธศาสนา รูปแบบการจัดเทศน์ แบ่งออกเป็น Ś แบบ คือ 1 . รูปแบบการ เทศน์แบบเรียงกัณฑ์ เป็นการเทศน์แบบต่อเนื่อง 1ś กัณฑ์ เนื้อความจะไม่ถูกตัดลัดจนเกินไป ส่วนใหญ่จะเป็นการเทศน์ ตามพระอารามหลวง และเทศน์ ทานองหลวง Ś. รูปแบบการจัดเทศน์แบบประยุกต์ เป็นการเทศน์แบบย่อๆ รวมเนื้อ เรื่องทั้ง 1ś กัณฑ์ เน้นให้ผู้¢ังรู้เรื่อง เข้าใจ ทันเหตุการณ์ ทันสมัย และได้สาระ ซึ่งใช้เวลาเทศน์ประมาณś - Ŝ ชั่วโมง บางครั้งมีตัวแสดงประกอบ เรียกว่า เทศน์มหาชาติทรงเครื่อง ซึ่งได้รับความนิยมจากชาวบ้านมากเพราะสนุกสนาน เพลิดเพลินอีกทั้งเป็นการประหยัดเวลาในการแสดง ซึ่งชาวบ้านผู้¢ังนับวันจะหาโอกาสยากยิ่งขึ้น ด้วยภารกิจและการ ดารงชีพ จากความเลื่อมใสและศรัทธาของพุทธศาสนิกชนที่มีต่อการเทศน์มหาชาติ จึงเป็นที่มาของการร้องขอให้ สาขาวิชาศิลปะการแสดง คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ ดาเนินการจัดการแสดงพระเวสสันดรชาดก เพื่อ นาไปใช้ประกอบการเทศน์มหาชาติ ของชุมชนวัดเขาราม ต . ทุ่งหวัง อ . เมือง จ . สงขลา โดยมีกาหนดการจัดการเทศน์ มหาชาติ ในวันที่ 1ş มิถุนายน ŚŝŞŘ ด้วยเหตุนี้ผู้สร้างสรรค์จึงเกิดแนวความคิดที่จะออกแบบและสร้างสรรค์การแสดง พระเวสสันดรชาดกประกอบการเทศน์มหาชาติในรูปแบบใหม่ โดยเน้นการเล่าเรื่องพระเวสสันดรชาดกให้คนดูรับรู้ เรื่องราวที่สาคัญตั้งแต่ต้นจนจบเรื่องในรูปแบบการแสดงละคร และบูรณาการทักษะการแสดงรูปแบบอื่น เน้นผู้ชมรับรู้ สาระและความบันเทิงที่สอดแทรกในการแสดงเรื่องชาดกภายในเวลาที่กะทัดรัดเหมาะสมกับการเทศน์แบบประยุกต์ และกลุ่มผู้ชมในปัจจุบัน