Proceeding2562

1059 การประชุมวิชาการระดับชาติมหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 29 ประจ�ำปี 2562 วิจัยและนวัตกรรมเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน การระบุชนิดหนอนพยาธิที่พบในหนูบ้านจากต�ำบลก�ำแพงเซา อ�ำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช ปฏิณญา วรรณวาส 1* และธนพล อยู่เย็น 2 บทคัดย่อ บทน�ำ : หนูเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน�้ำนมขนาดเล็กเป็นปัญหาที่ส�ำคัญต่อมนุษย์อย่างมาก ก่อให้เกิดความเสียหายมากมาย อาทิเช่น การ กัดแทะสิ่งของในครัวเรือน และพืชผลทางการเกษตร เป็นต้น ท�ำให้เกิดความสูญเสียในเรื่องของทรัพย์สิน และรายได้ นอกจากนี้หนู ยังเป็นแหล่งสะสมของเชื้อโรคต่าง ๆ เช่น โรคที่เกิดจากหนอนพยาธิที่สามารถติดต่อสู่คนได้ ซึ่งหนูบ้านจะสามารถแพร่กระจายเชื้อ มาสู่มนุษย์ได้ง่ายเนื่องจากอาศัยอยู่ร่วมในที่อยู่อาศัยของมนุษย์ วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษา และระบุชนิดหนอนพยาธิที่พบในอวัยวะภายในช่องท้องของหนูบ้าน จากต�ำบลก�ำแพงเซา อ�ำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช วิธีการศึกษา : ด�ำเนินการดักตัวอย่างหนูบ้านโดยใช้กรงดักหนูแบบเป็น ระยะเวลาระหว่างสิงหาคม ถึง เดือนธันวาคม พ.ศ. 2560 แล้วน�ำตัวอย่างหนูมาผ่าช่องท้องเพื่อตรวจหาหนอนพยาธิ ผลการศึกษา : หนูที่ดักจับได้ทั้งหมด 41 ตัว จัดจ�ำแนกได้เป็น 3 ชนิด ได้แก่ หนูจี๊ด ( Rattus exulans ) หนูหริ่งบ้าน ( Mus musculus ) และหนูหลังคา ( Rattus rattus ) ในการศึกษาครั้งนี้พบหนอนพยาธิ 4 ชนิด หนอนพยาธิตัวตืด 2 ชนิด ได้แก่ Taenia taeniaeformis ระยะ Strobilocercus larval และ Hymenolepis diminuta หนอนพยาธิตัวกลม 2 ชนิด ได้แก่ Angiostrongylus cantonansis และ Rictularia sp. โดยมีค่าอัตราการแพร่ระบาดรวม 14.63 เปอร์เซ็นต์ (6/41) ซึ่งมีหนอนพยาธิชนิดที่สามารถติดต่อ และก่อโรค ในคนได้ วิจารณ์และสรุป : การศึกษานี้เป็นครั้งแรกของการส�ำรวจ และระบุชนิดของหนอนพยาธิในหนูบ้านจากต�ำบลก�ำแพงเซาอ�ำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช ซึ่งจากการศึกษาพบหนอนพยาธิที่สามารถก่อโรคในคนได้ ดังนั้นข้อมูลเหล่านี้สามารถน�ำไปประกอบการ ประเมินความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหนอนพยาธิ เพื่อวางแผนการป้องกันการเกิดโรคในมนุษย์และสัตว์เลี้ยงในพื้นที่นี้ต่อไป ค�ำส�ำคัญ : หนู หนอนพยาธิ Taenia taeniaeformis ระยะ Strobilocercus larval Hymenolepis diminuta Angiostrongylus cantonansis Rictularia sp. 1 นิสิตปริญญาโท, สาขาวิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ พัทลุง 93210 2 อ.ดร., สาขาวิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ พัทลุง 93210 1 Master degree, Department of Biology, Faculty of Science, Thaksin University, Phatthalung, 93210, Thailand 2 Dr., Department of Biology, Faculty of Science, Thaksin University, Phatthalung, 93210, Thailand * Corresponding author : Tel. : 091-5603095. E-mail address: patinya7202@gmail.com