Proceeding2562

51 การประชุมวิชาการระดับชาติมหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 29 ประจ�ำปี 2562 วิจัยและนวัตกรรมเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน บทนํา เพลงเดี่ยว ถือวาเปนเพลงที่ถูกสรางสรรคขึ้นเปนพิเศษจากโครงสรางทํานองเพลงปกติ สําหรับบรรเลง เฉพาะเครื่องดนตรี ใชบรรเลงในวาระสําคัญ โดยสอดแทรกกลเม็ดตาง ๆ เฉพาะเครื่องมือนั้น เพื่อสรางความ เพลิดเพลินใจ ความตื่นตาใจอันเปนผลมาจากความคิดสรางสรรคของผูแตง โดยการบรรเลงเดี่ยวมีความมุงหมายที่ สําคัญ 3 อยาง คือ อวดทาง (วิธีการดําเนินทํานอง) ของผูแตง อวดความแมนยําของผูบรรเลง และอวดฝมือของผู บรรเลงโดยการบรรเลงเพลงเดี่ยวนั้นผูบรรเลงจึงตองมีทักษะทางดนตรีที่ดี ซึ่งอยูในระดับที่สามารถอวดฝมือและ แสดงศักยภาพของเพลงที่วิจิตรพิสดารสลับซับซอน นั้นตามที่ผูแตงสรางสรรคขึ้น (มนตรี ตราโมท , 2538 : 51) เพลงพญารําพึง จัดอยูในเพลงเรื่องพญาโศก จึงถือไดวาเปนเพลงที่แสดงความซับซอนในการดําเนิน ทํานองที่มีการเปลี่ยนทางเสียงอยางชัดเจนภายในทอน แมจะมีทอนเดียวแตมีลักษณะของสํานวนเพลงและทางเสียง ที่มีการเปลี่ยนแปลงเกือบตลอดภายในทอนทําให เพลงพญารําพึงโดดเดนในเรื่องสํานวนกลอนและทางเสียง แต หากแตเพลงพญาตระกูลทอนเดียวที่มีลักษณะคลายคลึงกับพญารําพึงยังมีอีก 5 เพลงที่รวมอยูในเพลงเรื่องพญาโศก โดยมีวิธีการเรียงรอยชื่อเพลงเปนเรื่องราว ดังนี้ 1) พญาฝน คือ ฝนถึงเรื่องราย 2) พญาโศก คือเมื่อฝนรายจึงตื่น มาถึงโศกเศรารองไห 3) พญาครวญ คือ เมื่อโศกเศราจึงครวญคร่ํา 4) พญาตรึก คือ ครวญคร่ําจนรูสึกคิดถึง และ 5) พญารําพึง คือ คิดถึงจนตองคนึงหาโดยบางสํานักอาจมีเพลงตามกวางอีกเพลงเสริมเขามาอยูในเรื่องพญาโศกนี้ดวย จากกลาวมาขางตน เพลงเดี่ยวนั้นมีความสําคัญตอวงการดนตรีไทยเปนอยางมากถือเปนศิลปะขั้นสูงที่มีความ ละเอียดออนที่ผูแตงไดสรางสรรคขึ้นอยางวิจิตรงดงาม ดวยภูมิปญญา ความสามารถและเทคนิควิธีการ ของ กระบวนการบรรเลงดนตรีไทย ในสมัยนี้ที่มักนิยมนํามาประกอบความบันเทิงทั้งยังเปนการอวดเม็ดพรายของ ผูประพันธและผูบรรเลงโดยระนาดทุมเปนเครื่องดนตรีชนิดหนึ่งที่นิยมใชบรรเลงเพลงเดี่ยว มีวิธีการบรรเลงที่ แตกตางไปจากการบรรเลงหมู เชน การตีสะบัด ขยี้ รวมทั้งการดําเนินทํานองพิเศษคือบรรเลงแบบโลดโผนรุกเรา อยางสนุกสนานและมีชั้นเชิงนาสนใจ และเนื่องดวยเพลงพญารําพึงถือเปนเพลงที่มีการถูกสรางเปนเดี่ยวนอยที่ สําคัญยังเปนเพลงที่มีรูปแบบการดําเนินทํานองที่มีรูปแบบตามรอยเพลงพญาโศกจึงถือเปนประโยชนตอผูที่ไดศึกษา วัตถุประสงค 1. เพื่อศึกษาวิเคราะหทํานองหลักเพลงพญารําพึง สามชั้น 2. เพื่อประพันธทางเดี่ยวระนาดทุม เพลงพญารําพึง สามชั้น วิธีดําเนินการ งานวิจัยเรื่อง “การประพันธทางเดี่ยวระนาดทุม เพลงพญารําพึง 3 ชั้น” ผูวิจัยไดใชระเบียบวิธีวิจัย เชิง คุณภาพ (Qualitative Research) โดยศึกษาจากบุคคลขอมูลซึ่งเปนศิลปน นักวิชาการ ตลอดจนศิลปนผูมีความ เชี่ยวชาญในการบรรเลงระนาดทุม โดยรวบรวมขอมูลจากเอกสาร เพื่อนํามาประมวลผล และวิเคราะหขอมูลดวย วิธีการพรรณนาวิเคราะห (Descriptive Analysis) โดยผูวิจัยแบงออกเปน 3 สวน ดังนี้ สวนที่ 1 เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของ ไดแก นําขอมูลที่ไดจาการรวบรวมขอมูล มาจัดเปนหมวดหมู เอกสาร โดยมีประเด็นในการศึกษา 1) เอกสารที่เกี่ยวของกับหลักของการประพันธเพลง 2) เอกสารที่เกี่ยวของกับ เพลงพญารําพึงสามชั้น 3) เอกสารที่เกี่ยวของการวิเคราะหเพลงไทย 4) งานวิจัยที่เกี่ยวของ เครื่องมือที่ใชในการวิจัย แบบสัมภาษณแบบไมมีโครงสราง เปนการสัมภาษณที่ไมไดกําหนดคําถาม ไวแนนอน การสัมภาษณจะยืดหยุนเปดกวาง