งานประชุมวิชาการเทคโนโลยีและนวัตกรรมเกษตร

งานประชุมวิชาการ “เทคโนโลยีและนวัตกรรมการเกษตร” ครั้งที่ 1 ระหว่างวันที่ 1 – 2 สิงหาคม 2567 ณ ทักษิณาคาร มหาวิทยาลัยทักษิณ วิทยาเขตพัทลุง JTAI 2024: The 1 st Conference of Technology and Agricultural Innovation between 1 – 2 August 2024 At Thaksinakhan Thaksin University 44 Abstract Basal stem rot disease, caused by Ganoderma boninense , is a widespread disease in oil palm plantations in southern Thailand. The objective of this study was to investigate the effect of arbuscular mycorrhizal fungi (AMF) on growth and basal stem rot disease suppression in oil palm. The 5 treatments with 5 replications in randomized complete block design consisted of 1) non-AMF, 2) 3 grams of AMF inoculum /bag, 3) 5 grams of AMF inoculum/bag, 4) 10 grams of AMF inoculum/bag, and 5) 12 grams of AMF inoculum /bag. The growth of oil palm seedlings at three and five months old under non- AMF and AMF application did not show significant differences among the treatments. Oil palm leaf nutrient content was analyzed after 5 months of growth with and without AMF application. The results showed that the amount of phosphorus was 0. 20-0. 21% in leaves treated with AMF and 0. 17% in leaves without AMF. Similarly, the nitrogen content in AMF- treated leaves ranged from 2. 41% to 2. 59%, compared to 2. 17% in non-AMF treated. No significant differences were observed in the content of potassium ( 1. 74- 1. 88%) , magnesium ( 0. 37- 0. 39%) , and boron ( 13. 3- 14. 3%) between the AMF and non-AMF treatments. The analysis of the Disease Severity Index (DSI) in oil palm seedlings infected with Ganoderma boninense revealed that treatment with 5 grams of AMF/bag after 24 months resulted in the lowest DSI at 51.08%. The AMF application tested in this experiment demonstrated its effectiveness in controlling basal stem rot disease in oil palm seedlings. This provides a promising approach for basal stem rot prevention in oil palm nursery practices. Keywords: Oil palm, Basal stem rot disease, Abuscular mycorrhizal fungi บทนา (Introduction) ปาล์มน้ามัน ( Elaeis guineensis Jacq ) เป็นพืชเศรษฐกิจที่สาคัญมีศักยภาพสูง เนื่องจากมีปริมาณ น้ามันต่อหน่วยพื้นที่สูงสุดเมื่อเปรียบเทียบกับพืชน้ามันชนิดอื่น ๆ และสามารถใช้ประโยชน์ในอุตสาหกรรม อย่างหลากหลาย ให้ผลตอบแทนสูงกว่าพืชหลักที่เกษตรกรปลูกเดิมหลายชนิด จึงเป็นแรงจูงใจให้เกษตรกร ขยายพื้นที่ปลูก ปัจจุบันปาล์มน้ามันรุ่นแรกได้เริ่มทยอยทาลายและปลูกแทน เนื่องจากความสูงต้นทาให้ยาก ต่อการเก็บเกี่ยวผลผลิต และความต้องการเปลี่ยนพันธุ์ใหม่ ปัญหาที่ตามมาคือต้นปาล์มเก่าที่ทาลายทิ้งไว้ใน สวนกลายเป็นแหล่งของโรคต่าง ๆ และโรคทาสาคัญคือ โรคลาต้นเน่า (Basal stem rot disease) เกิดจาก เชื้อรา Ganoderma boninense มีรายงานการสารวจพบโรคลาต้นเน่าของปาล์มน้ามันอายุ 21 -22 ปี ที่ อ.ปลายพระยา จ.กระบี่ (ศรีสุรางค์ ลิขิตเอกราช และคณะ, 2536) ปาล์มน้ามันที่เป็นโรคให้ผลผลิตลดลง 30-70% หรือไม่ให้ผลผลิตเลย และเมื่ออาการรุนแรงปาล์มน้ามันจะยืนต้นตาย เชื้อราสาเหตุสามารถเข้า ทาลายปาล์มน้ามันได้ทุกระยะการเจริญเติบโต ลักษณะอาการของโรคจะเด่นชัดเมื่อปาล์มน้ามันอายุมากกว่า 12 ปีขึ้นไป แต่ในที่ ๆ มีการปลูกปาล์มน้ามันทดแทนดินเดิมพบว่าเป็นโรคได้เร็วขึ้น โดยพบอาการของโรคใน ปาล์มน้ามันเพียงอายุ 1-2 ปี หลังจากปลูกลงแปลงในดินเดิม จากการสารวจยังพบโรคลาต้นเน่าในพืชตระกูล