วารสารเทคโนโลยีและนวัตกรรมเกษตร ปีที่ 1 ฉบับที่ 2

Journal of Technology and Agricultural Innovation Vol. 1 No. 2 (July - December 2023) 28 ความถี่่�ในการให้้ปุ๋๋�ยต่่อการเจริญเติิบโ ของกระเจียวที่่�ได้้จากการเพาะเลี้้�ยงเน้�อเยื�อ บทนำ� กระเจีี ว ( Curcuma petiolata ) อยู่่ในสกุลขมิ้�น ( Curcuma ) องวงศ์ขิิง (Zingiberaceae) เป็็นไม้้ลมลุกมี หัวใต้้ดินแ เหง้า (rhizome) ซึ่่�งพั นามา ากลำ�ต้น ช่อ อกเกิ าก ลายลำำ�ตันเที ม กลี ระดัับมีีเฉดมีีส้มแ ง และ ชมพููขาว อกจริิงมีสี าว ากสีเหลือง (สุรวิช, 2537; สมชา และคณะ, 2541) ปััุ บัันกระเจีี วเป็็นพืชเศรษฐกิ เน่�อง าก มีกลีบป ระดัับที่�มีสีสันส ใสและมีทรงช่อ อกสว งามจึึงนิ มนำ�มาปลููกเป็็นไม้้ัดด อก ไม้กระ าง และไม้้ประดัั แ ลง (สมชา และคณะ, 2541) พืชกลุ่มปทุุมมากระเจีี วเป็็นไม้้ประดัับพื้�นเมือง องไทยที่�สามารถทำำ�รา ได้้เข้้า ระเทศปีีละ หลายล้้าน าท โ เฉพาะอย่่างยิ่�งการส่งออกหัวพันธุ์์ ปริิมาณการส่งออกในร องหัวพันธุ์์ได้้เพิ�มขึ้�นอย่่างต่อเน่�อง เน่�อง ากถููกนำ�มาใช้้ประโ ชน์กันอย่่างแพร่หลา มากขึ้�น พืชกลุ่มนี�เป็็นไม้้ดอกที�มีศัก ภาพสูงในการส่งออก อง ระเทศไท มีการส่งออกเป็็นอันดัั 2 รอง ากกล้ว ไม้ มูลค่าการส่งออกหัวพันธุ์์�ปทุมมากระเจีี ว ระมาณ 40 ล้าน าท ในปีี 2562 โี ตลาดนำำ�เข้้าหลัก ได้้แก่ อินโดนีีเี ากีส าน มาเลเี สหรัฐอเมริกา อิตาลี ญี�ปุ่�น และ จีีน (สุภาพร และอำ�นว , 2563) ปััุ บัันเทคโนโลยีีการเพาะเลี� งเนื�อเยื่�อ ถููกนำ�มาใช้ในการ ายพัันธุ์์�พชกลุ่มปทุุมมากระเจีี วอย่่างแพร่หลา เพ่�อตอ สนองต่อความต้องการที�เพิ�มมากขึ้�น อีกทั�งยัังเป็็นวิธีีการที�ทำ�ให้ได้้ต้นพืช ลอ เชื�อ ซึ่่�งได้้รั ความสนใ าก ระเทศผ้�นำ�เข้้า อย่่างไรก็ตามการผลิตปทุุมมากระเจีี วที�ได้ ากการเพาะเลี� งเนื�อเยื่�อมีข้้อจำำ�กั เร่�อง องระ ะเวลา อา ใช้ระ ะเวลาถึึง 2-3 ปีีในการผลิตให้ได้้หัวที�มี นา เส้นผ่านศูนย์์กลาง 2 เ นติเมตร (โสระ าและคณะ, 2560) ทั�งนี�เน่�อง ากพืชกลุ่มปทุุมมากระเจีี วที�มา ากการเพาะเลี� งเนื�อเยื่�อ ไม่มีส่วน องหัวที�ช่ว สะสมอาหาร ดัังนั�นการจัั การ เร่�อง าตุอาหาร เช่นระดัับปุ๋๋� และจำำ�นวนครั�งในการให้้ปุ� จึึงเป็็นปัั จััยสำำ�คัญที�สามาร เร่งการเจริิญเติ โต องพืช กลุ่มนี�ได้้ วัต ระสงค์์ เพ่�อศึกษาผล องความถี่�ในการให้้ปุ� ต่อการเจริิญเติ โต องต้นกระเจีี ว 2 สายพัันธุ์์�ท �ได้ ากการเพาะเลี� ง เนื�อเยื่�อ วัสดุ กรณ์ แ ะวิธีีดำ�เนินการ นำ�ต้นกระเจีี วสายพัันธุ์์ Banrai Red และ CMU Sweet Rosy ที�ได้ ากห้อง ฏิิบััติการเพาะเลี� งเนื�อเยื่�อ มาปรัั สภาพในโรงเรือนอนุ าลเป็็นระ ะเวลา 1 เดืือน เพ่�อให้สามารถปรัั บตััวเข้้ากั สภาพแวดล้้อมภา นอก ากนั�นนำ� มาทำ�การท ลองปลููกในกระ างพลาสติกดำำ นา 6 นิ�ว วัสดุุปลููกที�ใช้้ีส่วนผสม อง ทรา : ขุุ มะพร้าว : แกลิ : ถ่่านแกล ในอัตราส่วน 2 : 2 : 2 : 1 ปลููกเลี� งในโรงเรือนพรางแสง 50 เ อร์เ็ นต์ ให้้พชได้้รับปุ๋๋� เกล็ดสููตรเสมอ 21-21-21 อัตรา 20 กรัมต่อนำ�� 20 ลิตร ปริิมาณ 100 มิลลิลิตรต่อต้น โ แบ่่งเป็็น 3 กรรมวิธีี ได้้แก่ กรรมวิธีีที� 1 ไม่ให้้ปุ� กรรมวิธีีที� 2 ให้้ปุ�ยสัั าห์ละ 1 ครั�ง และกรรมวิธีีที� 3 ให้้ปุ�ยสัั าห์ละ 2 ครั�ง บัันทึกการเจริิญเติ โตทุก 2 สั าห์ ได้้แก่ ความสูงต้น (เ นติเมตร) จำำ�นวนใบต่่อต้น และคุณภาพ อก ได้้แก่ ความ าวช่อ อก ความกว้าง อก ความ าว อก และ เ อร์เ็ นต์การออก อก วางแผนการท ลองแบบสุ่่�มสมบููรณ์ (completely randomized design) 3 กรรมวิธีี กรรมวิธีีละ 10 ซ้ำำ�� (1 ต้นต่อ 1 ซ้ำำ��) ใช้โ รแกรมสถิิติ Statistix 8 เปรีี เที ความแตกต่างโ Least Significant Different (LSD) ที�ระดัั ความเช่�อมั�น 95 เ อร์เ็ นต์ ส ผ การเจริิญเติบโตทางด้านลำำ�ต้น ากการท ลองพบว่่า การได้้รับปุ๋๋� เกล็ดสููตรเสมอ อัตราส่วน 20 กรัมต่อนำ�� 20 ลิตร สั าห์ละครั�ง หรือ 2 ครั�ง ไม่มีผลต่อความสูง องกระเจีี วลูกผสม Banrai Red ที� 3 เดืือนหลังได้้รั กรรมวิธีีพบว่่า ทั�งสองกรรมวิธีีส่งผลให้้พชมี ความสูงต้นเฉลี� 35.8 เ นติเมตร (ตารางที� 1) ใน ณะที�กรรมวิธีีที�ไม่ได้้รับปุ๋๋�ยส่่งผลให้้พชมีความสูงต้นน้อยที่�สุ อย่่างมี