วารสารเทคโนโลยีและนวัตกรรมเกษตร ปีที่ 1 ฉบับที่ 2

Journal of Technology and Agricultural Innovation Vol. 1 No. 2 (July - December 2023) 34 ประสิิทธิิภาพของดิินปลููกจากวััุ อินทรีย์์แต่่ ะชนิ ต่่อ มบััติิทางเคมีของดิิน การเจริญเติิ โ แ ะผ ผลิิ ของผักั ... บทนำ� ดิินเป็็นปัั จััยที่�สำ�คัญในการเจริิญเติ โต องพืช เน่�อง ากเป็็นที�กักเก็บน้ำ��และ าตุอาหารพืช ช่ว ในการยั่�งลึก และคำ��จุุน องรากพืช เป็็นที�อยู่่�ของสิ�งมีชีวิตต่าง ๆ ที�ช่ว ในการส่งเสริมการเจริิญเติ โต องพืช แต่ปััุ บัันดิินมี การเส่�อมโทรม มีความอุ มสมบููรณ์ตำ�� เม่�อทำ�การเพาะปลููกส่งผลให้้พชเจริิญเติ โตไม่ดีี ผลผลิตและคุณภาพที�ได้้ตำ�� นทำ�ให้เกิิ นปลููกสูตรต่าง ๆ มากมา เพ่�อนำ�ไ ใช้ในการผลิตทั�งไม้้ดอก ไม้้ประดัั ผัก สมุนไพร และไม้ผล นา เล็ก ที�ปลููกในแ ลง ก แคร่ และกระ าง แต่ดิินปลููกที�พ ในปััุ บัันนั�น ส่วนใหญ่มีการหมักที�ไม่สมบููรณ์ ปริิมาณ าตุอาหาร ไม่เพี งพอ มีการระ ายน้ำ��และอากาศที�ไม่ดีี เม่�อนำ�ไ เพาะปลููกนั�น พืช ะเจริิญเติ โตช้า และต้องมีการเพิ�มปุ๋� ลงไ เสมอ อีกทั�งเม่�อนำ�ไปปลููกพืชในกระ างนาน ๆ ะเกิ การแน่น ทำ�ให้รากพืชชอนไชลงไ ไม่ได้้ ส่งผลให้้พชหยุุ การเจริิญเติ โต จึึงเป็็นเหตุผลให้้ำ�การศึกษาวัสดุุอินทรีย์์ต่าง ๆ ที�นำ�มาทำ�ดิินปลููก ซึ่่�ง ระเทศไท จัั ได้้ว่าเป็็น ระเทศที�มีวัสดุุเหลือใช้ ทางการเกษตรหลากหลา ชนิดทั้�งที�เป็็นปุ๋� คอก เศษ ากพืชต่าง ๆ ที�ได้้ ากการทำ�เกษตร ซึ่่�งวัสดุุเหล่านี�มีปริิมาณ าตุอาหาร ที่แตกต่างกัน เม่�อนำ�มาทำ�ดิินปลููก ะช่ว เพิ�มปริิมาณ าตุอาหาร และยัังมีผลต่อการปรััุ งสมบััติทางกา ภาพ องดิินได้้ อีกทั�งยัังเป็็นอาหารให้้จุลินทรีย์์ ทำ�ให้้จุลินทรีย์์ทำ�งานได้้อย่่างมี ระสิทธิิภาพ ส่งผลให้้ีการย่่อ สลายที่�สมบููรณ์ ทำ�ให้้ี การ ล่ อ าตุอาหารให้อยู่่ในรููปที�พืชสามารถนำำ�ไ ใช้้ประโ ชน์ได้้ ในการศึกษาครั�งนี� ยัังได้้นำ�เอานวัตกรรมเร่�อง ถ่่านชีวภาพ ากแกล มาใช้ ช่ว ในการกักเก็ าตุอาหาร และนำ��ที�เป็็น ระโ ชน์กับพืืช อีกทั�งรูพรุนในถ่่านชีวภาพเป็็น ที�อยู่่�ของจุุลินทรีย์์ ถ้้ามีการใส่จุุลินทรีย์์ลงไ ะช่ว ในการเพิ�มปริิมาณจุุลินทรีย์์ ส่งผลต่อการเจริิญเติ โต องพืชไ � เกศศิรินทร์ แสงมณี และคณะ (2560) ได้้ศึกษาผล องถ่่านชีวภาพแต่ละชนิ ในการปรััุ งดิินเปรี้� วจัั พบว่่า เม่�อใส่ ถ่่านชีวภาพลงไ ภา ใน 1 เดืือน pH องดิินเพิ�มขึ้�นอีกทั�งยัังพิ มาณจุุลินทรีย์์ที�เป็็น ระโ ชน์กับพืืชเพิ�มขึ้�นทุก ๆ เดืือน หลัง ากใส่ถ่่านชีวภาพ ากแกล นอก ากนี�ในการศึกษาครั�งนี�ทำ�การท ลองกับผัักสลั เรตปััตเตเวี เน่�อง ากเป็็น พืชที�มีคุณค่าทางโภชนาการสูงและนิ มนำ�มา ระกอ อาหารได้้หลา เมนู แต่การปลููกส่วนใหญ่ปลููกลงในดิินทีร่่วมุ แต่สภาพแต่ละพื�นที�มีดิินที�แตกต่างกัน ถ้้าสามารถทำำ�ดิินปลููกที�มีสมบััติทางกา ภาพร่วนุ และมีปริิมาณ าตุอาหารที�มาก ะสามารถปลููกผักสลั เรตปััตเตเวี ได้้ทุกสภาพดิินและทุกฤดููกาล ดัังนั�นการท ลองครั�งนี� มีวัตถุุ ระสงค์เพ่�อศึกษา ผล องวัสดุุอินทรีย์์แต่ละชนิ และระ ะเวลาในการหมักดิินต่อสมบััติ องดิินปลููก การเจริิญเติ โตและผลผลิต องผัก ที�ปลููกในกระ าง วัสดุ กรณ์แ ะวิธีีการดำ�เนินงาน ในการท ลองครั�งนี�ใช้้ดินหมักใบก้้ามปูู กา มะพร้าวสั เล็ก และถ่่านชีวภาพ ากแกล เป็็นวัสดุุหลักในการทำ� ดิินปลููก และวัสดุุอินทรีย์์ที�ใช้ท สอ ได้้แก่ มูลวัว มูลไก่แกล มูลแพะ มูลหนอนไหม มูลไส้เดืือน และใ ไผ่ และใช้ไตร โคเ อร์ม่าในกระ วนการหมักดิิน เพ่�อป้้องกันโรคและยัังช่ว ในกระ วนการย่่อ สลายอิินทรียวััตถุุต่าง ๆ ได้้อย่่างสมบููรณ์ วางแผนการท ลองแบบสุ่่�มสมบููรณ์ (Completely Randomized Design : CRD) จำำ�นวน 7 สิ�งท ลอง ดัังนี� สิ�งท ลองที� 1 = สูตรที� 1 ดิินใบก้้ามปูู : กา มะพร้าวสั : ถ่่านชีวภาพ ากแกล : มูลแพะ (2 : 1 : ½ : 1) สิ�งท ลองที� 2 = สูตรที� 2 ดิินใบก้้ามปูู : กา มะพร้าวสั : ถ่่านชีวภาพ ากแกล : มูลวัว (2 : 1 : ½ : 1) สิ�งท ลองที� 3 = สูตรที� 3 ดิินใบก้้ามปูู : กา มะพร้าวสั : ถ่่านชีวภาพ ากแกล : มูลไก่แกล (2 : 1 : ½ : 1) สิ�งท ลองที� 4 = สูตรที� 4 ดิินใบก้้ามปูู : กา มะพร้าวสั : ถ่่านชีวภาพ ากแกล : มูลหนอนไหม (2 : 1 : ½ : ½) สิ�งท ลองที� 5 = สูตรที� 5 ดิินใบก้้ามปูู : กา มะพร้าวสั : ถ่่านชีวภาพ ากแกล : มูลไส้เดืือน (2 : 1 : ½ : ½ ) สิ�งท ลองที� 6 = สูตรที� 6 ดิินใบก้้ามปูู : กา มะพร้าวสั : ถ่่านชีวภาพ ากแกล : ใ ไผ่ (2 : 1 : ½ : 1) สิ�งท ลองที� 7 = สูตรที� 7 ดิินปลููกสูตรการค้า ก่อนทำ�การผสมดิิน ากวัสดุุต่าง ๆ นั�น การท ลองนี�ได้้ทำ�การเผาถ่่านชีวภาพ ากแกล ด้้ว เตาเผาถ่่านแ 2 ชั�น โ ใช้กระ วนการเผาแ ไพโรไลิ ส ไม่ใช้ออกิ เ น หลักการคือ การอ ไล่ความชื�นทำ�ให้แกลิ บสุุกเป็็นถ่่านชีวภาพ เม่�อได้้ถ่่านชีวภาพ ากแกล ะนำ�มาผสมกับวััสดุุต่าง ๆ ในแต่ละสูตรเพ่�อทำ�การหมักดิินตามระ ะเวลาต่าง ๆ โดยขึ้้�นกองดิิน ปลููกเป็็นสามเหลี� มสูง ระมาณ 50 เ นติเมตร กอง นพื�นคอนกรีตและนำ�ผ้าใ มาคลุมไว้ ซึ่่�งในกระ วนการหมักนั�นใช้้ำ��