วารสารเทคโนโลยีและนวัตกรรมเกษตร ปีที่ 2 ฉบับที่ 1

Efficiency of Various Ornamental Aquatic Plants for Frog Farming Effluent Treatment การบำบัดน้อยกว่าการใช้สาหร่ายหางกระร อก ในการปรับปรุงคุณภาพน้ำจากกิจกรรมต่างๆ ของมนุษย์ที่พบว่าสาหร่าย หางกระรอกกำจัดฟอสเฟตได้ดีที่สุด 86.00 % (กิตติมา วานิชกูล และคณะ, 2558) และมีประสิทธิภาพน้อยกว่าการใช้ กกรังกา แฝก และผักตบชวา บำบัดนำเสียจากการเลี้ยงปลาดุกซึ่งพบว่ามีประสิทธิภาพ 71.2 75.4 และ 89.7% ตามลำดับ (Raharjo et al., 2018) ทั้งนี้ค่าออร์โธฟอสเฟตในน้ำทิ้งจากฟาร์มกบลดลงเนื่องจากพืชที่มีการดูดซับ เพื่อใช้ในการ เจริญเติบโตของพืชที่นำฟอสฟอรัสใช้ในการเสริมการเจริญเติบโตของรากแก้ว รากแขนง และรากฝอย ช่วยให้รากดูดซึมน้ำ และแร่ธาตุๆ ได้ดีขึ้น เมื่อสิ้นสุดการทดลองที่ระยะเวลา 15 วันพบว่ามวลชีวภาพของพืชมีค่าสูงสุดในชุดการทดลองที่ใช้สาหร่ายหางกระรอก โดยมวลชีวภาพที่เพิ่มขึ้นเท่ากับ 0.81±0.23 กรัม และในชุดการทดลองที่ใช้สาหร่ายคาบอมบา และสาหร่ายดาวกระจาย มีมวลชีวภาพลดลงโดยมีมวลชีวภาพที่เพิ่มขึ้นเท่ากับ -0.84±0.35 และ-1.27±0.55 กรัม ตามลำดับ ทั้งนี้ จริยาวดี สุริยพันธุ์ และคณะ (2563) รายงานว่าปริมาณธาตุอาหาร วัสดุยึดเกาะ และปริมาณสารอินทรีย์เป็นปัจจัยที่มีผลต่อมวลชีวภาพ ของหญ้าทะเล การลดลงของมวลชีวภาพของสาหร่ายคาบอมบา และสาหร่ายดาวกระจาย อาจเกิดขึ้นได้จากทั้งปัจจัยของ ธาตุอาหารที่พืชได้รับที่มีปริมาณสูงเกินไป หรือมีสัดส่วนธาตุอาหารไม่เหมาะสม ตลอดจนวัสดุยึดเกาะที่ใช้ในการทดลอง อาจจะไม่เหมาะต่อการเจริญของพืชดังกล่าว นอกจากนี้ยังพบว่าสันตะวาใบข้าวตายลงหมดใน 3 วันแรกของการทดลอง (ตารางที่ 9) ซึ่งเป็นไปได้ว่าพืชดังกล่าวไม่สามารถดำรงชีวิตได้ในน้ำทิ้งที่มีความเข้มข้นของธาตุอาหารสูง ตารางที่ 7 ปริมาณออร์โธฟอสเฟต (mg/L) ในน้ำทิ้งจากฟาร์มเลี้ยงกบที่ใช้พรรณไม้น้ำสวยงามแต่ละชนิดบำบัดในระยะเวลา 15 วัน ชุดการทดลอง 0 วัน 3 วัน 6 วัน 9 วัน 12 วัน 15 วัน T1 ควบคุม 1.05±0.020 a 1.11±0.037 b 0.71±0.113 b 0.37±0.056 b 0.24±0.082 ab 0.41±0.097 b T2 สาหร่ายหางกระรอก 1.05±0.020 a 0.91±0.032 a 0.51±0.064 a 0.13±0.038 a 0.15±0.064 a 0.25±0.051 a T3 สาหร่ายคาบอมบา 1.05±0.020 a 1.13±0.059 bc 0.69±0.019 b 0.17±0.018 a 0.33±0.069 bc 0.55±0.054 b T4 สันตะวาใบข้าว 1.05±0.020 a 1.25±0.118 c 1.13±0.117 c 0.54±0.097 c 0.38±0.024 c 0.42±0.037 b T5 สาหร่ายดาวกระจาย 1.05±0.020 a 1.07±0.053 b 0.58±0.072 ab 0.21±0.023 a 0.37±0.029 c 0.42±0.099 b หมายเหตุ : ค่าเฉลี่ยที่มีอักษรเหมือนกันกำกับไม่มีความแตกต่างทางสถิติที่ระดับความเชื่อมั่น 95 % ค่ามาตรฐานควบคุมการระบายน้ำทิ้งจากบ่อเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำจืดประเภท ข มีค่าไม่เกิน 0.5 มิลลิกรัม/ลิตร (กรมควบคุมมลพิษ, 2563) ตารางที่ 8 ประสิทธิภาพการบำบัดออร์โธฟอสเฟต (%) ของพรรณไม้น้ำสวยงามแต่ละชนิดในการบำบัดน้ำทิ้งจากฟาร์มเลี้ยงกบ ที่ระยะเวลา 6 และ 9 วันของการทดลอง หมายเหตุ : ค่าเฉลี่ยที่มีอักษรเหมือนกันกำกับไม่มีความแตกต่างทางสถิติที่ระดับความเชื่อมั่น 95 % ค่าที่ติดลบแสดงว่าไม่สามารถบำบัดน้ำทิ้งได้เมื่อเทียบกับชุดควบคุม ชุดการทดลอง ประสิทธิภาพการบำบัดที่ระยะเวลา 6 วัน ประสิทธิภาพการบำบัดที่ระยะเวลา 9 วัน T1 ควบคุม -0.58±15.87 b 0.51±15.13 b T2 สาหร่ายหางกระรอก 27.83±9.03 c 66.12±10.33 c T3 สาหร่ายคาบอมบา 3.35±2.74 b 53.51±4.77 c T4 สันตะวาใบข้าว -58.53±16.42 a -47.07±26.18 a T5 สาหร่ายดาวกระจาย 18.87±10.12 bc 42.05±6.16 c