วารสารเทคโนโลยีและนวัตกรรมเกษตร ปีที่ 2 ฉบับที่ 1

Effect of canopy position on fruit set and fruit quality of Citrus grandis (L.) Osbeck cv. Manee-Esan Figure 1 Sampling positions within the canopy of pummelo cv. Manee-Esan. ผลการวิจัยและอภิปรายผล ผลผลิตส้มโอพันธุ์มณีอีสาน อายุต้น 7 ปี ที่ดำเนินการทดลองในครั้งนี้ สามารถให้ผลผลิตเฉลี่ย 84.7 ผลต่อต้น จากการแบ่งตำแหน่งทรงพุ่มบนต้นออกเป็น 3 ส่วน คือ ส่วนบนของทรงพุ่ม ส่วนกลางของทรงพุ่ม และส่วนล่างของทรงพุ่ม พบว่าการให้ผลผลิตส่วนใหญ่อยู่บริเวณส่วนกลางทรงพุ่ม โดยมีค่าเฉลี่ยการติดผลสูงถึง 37 ผลต่อต้น คิดเป็น 43.7 เปอร์เซ็นต์ของการติดผลทั้งต้น รองลงมาคือ บริเวณส่วนล่างของทรงพุ่ม มีการติดผลเฉลี่ย 30 ผลต่อต้น คิดเป็น 35.4 เปอร์เซ็นต์ของการติดผลทั้งต้น บริเวณที่มีการติดผลน้อยที่สุด คือ ส่วนบนของทรงพุ่ม มีการติดผลเฉลี่ย 17.7 ผลต่อต้น คิดเป็น 20.8 เปอร์เซ็นต์ของการติดผลทั้งต้น (Table 1) จะเห็นได้ว่าตำแหน่งการให้ผลผลิตของส้มโอสายพันธุ์มณีอีสาน อยู่บริเวณส่วนกลางและส่วนล่างของทรงพุ่ม หรือที่ระดับความสูงต้นไม่เกิน 4.5 เมตร สอดคล้องกับการศึกษาของ Moon และคณะ (2011) พบว่าตำแหน่งของการติดผลในส้มแมนดาริน ที่แบ่งเป็น 3 ชั้น คือ ด้านบน ตรงกลาง และด้านล่าง มีจำนวน ของการติดผลคิดเป็น 20-25%, 45-46% และ 30-34% ของทั้งทรงพุ่ม ตามลำดับ ปริมาณของผลผลิตที่แตกต่างกัน เป็นผลมาจากการแตกตาดอกในแต่ละตำแหน่งแตกต่างกัน Khandaker และคณะ (2017) ศึกษาตำแหน่งการออกดอก ของต้นชมพู่ พบว่า ส่วนบนของทรงพุ่มมีจำนวนดอกน้อยที่สุด ส่วนตำแหน่งด้านนอกของส่วนกลางทรงพุ่มมีการติดดอก และการบานของดอกมากที่สุด ทำให้ผลผลิตของชมพู่ส่วนอยู่บริเวณส่วนกลางทรงพุ่มโดยเฉพาะโซนด้านนอกที่ได้รับ แสงแดดเต็มที่ เช่นเดียวกับ Wilkie และคณะ (2008) รายงานว่า ความเข้มแสงมีผลต่อการชักนำตาดอกและคุณภาพของ ตาดอกในไม้ยืนต้นหลายชนิด การจัดชั้นคุณภาพของผลผลิตส้มโอในแต่ละตำแหน่งบนต้น พบว่า ตำแหน่งส่วนกลางของทรงพุ่มมีผลผลิต ที่มีชั้นคุณภาพเกรด A สูงสุดเฉลี่ย 17.7 ผลต่อต้น รองลงมาคือส่วนล่างของทรงพุ่มเฉลี่ย 15.5 ผลต่อต้น และส่วนบนของ ทรงพุ่มเฉลี่ย 5 ผลต่อต้น ตามลำดับ อย่างไรก็ตามชั้นคุณภาพเกรด D พบว่า ตำแหน่งส่วนบนของทรงพุ่มจะมีจำนวน สูงกว่าตำแหน่งอื่น ๆ ในทรงพุ่ม และยังมีจำนวนผลขนาดเล็กที่มากกว่าผลผลิตเกรดอื่นในตำแหน่งเดียวกัน (Table 1) แสดงให้เห็นว่าการติดผลในตำแหน่งส่วนบนของทรงพุ่มในส้มโอสายพันธุ์นี้จะให้ผลผลิตที่มีขนาดเล็ก ความแปรปรวนของ ขนาดผลเกิดขึ้นจากหลายปัจจัย เช่น การแข่งขันในการแย่งอาหาร น้ำ แสง และพื้นที่ภายในต้น (Cowan et al., 2001)