เอกสารการประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัย ครั้งที่ 21 / 2554 (Oral) - page 532

บทนํา
จังหวัดพัทลุงเป็ นแหล่งปลูกข้าวที่สําคัญของภาคใต้ ข้าวสายพันธุ์ สังข์ หยดพัทลุงเป็ นข้าวพื้นเมืองที่ ปลูก
ดั้ งเดิมในจังหวัดพัทลุง ในฤดูนาปี ได้มีการพัฒนาปรับปรุ งสายพันธุ์มาตลอดตั้ งแต่ปี พ.ศ. 2531 จนกระทั่งได้สายพันธุ์
บริ สุทธิ์ ในปี พ.ศ. 2543 และในปี พ.ศ. 2550 คณะกรรมการบริ หารกรมวิชาการเกษตร ได้แนะนําให้เป็ นพันธุ์แนะนําชื่ อ
สังข์ หยดพัทลุง (สํานักวิจัยและพัฒนาข้าว) และเนื่ องจากคุณค่ าทางอาหารและลักษณะของเมล็ดข้าวที่มีสี สวยงามของ
ข้าวสังข์หยดพัทลุง ในระยะเวลาต่อมาได้มีการส่ งเสริมจากภาครัฐให้มีการเพาะปลูกข้าวสังข์หยดกันอย่างแพร่ หลาย
และกําหนดเป็ นยุทธศาสตร์ของจังหวัดพัทลุง เพื่อส่ งเสริ มการเพาะปลูกข้าวสังข์ หยดพัทลุงตลอดจนการแปรรู ปอาหาร
จากข้าวสังข์หยดพัทลุงอย่างกว้างขวาง อาทิ เช่ น ไอศครีมข้าวสั งข์หยด นํ้ ามันรํ าข้าวสั งข์หยดพัทลุง และขนมข้าวแตน
จากข้าวสังข์หยด เป็ นต้น
เทคนิคเอกซเรย์ฟลูออเรสเซนซ์ แบบกระจายพลังงานเป็ นเทคนิ คที่มีข้อดีที่ ไม่ทําลายสารตัวอย่างและให้ผล
การวิเคราะห์ที่ รวดเร็ว (สั มพันธุ ์ วงศ์นาวา. 2547; Burkhard. et.al ., 2005) นอกจากนี้ เทคนิ คนี้ ถูกใช้กันอย่างแพร่ หลายใน
การวิเคราะห์หาธาตุองค์ประกอบในไลเคน (Richardson. et.al., 1995) ผักโขม (Dogan. et.al., 2005) นํ้ าผลไม้ (Bao.
et.al., 1999) และข้าว (ละออ เจริ ญสุข. 2549; สุ นันทา ชูทอง. 2549; ธวัฒน์ชัย เทพนวล. 2551; เพชรพงศ์ สุ ทธิ พงศ์.
2553) ในการวิจัยนี้ ได้เลือกวิ เคราะห์ธาตุโพแทสเซียม ฟอสฟอรัส และซัลเฟอร์ เชิงปริ มาณด้วยเทคนิค EDXRF ในข้าว
กล้องสายพันธุ์สังข์หยดพัทลุง เพื่อเป็ นข้อมูลพื้ นฐานเพิ่มเติมทางโภชนาการด้านคุณค่าทางอาหารของข้าวสายพันธุ์สังข์
หยดพัทลุ ง และข้อมูลการเพาะปลูกข้าวสายพันธุ์ สังข์หยดพัทลุงในแต่ละพื้นที่ เพาะปลูกซึ่ งจะนําไปพัฒนาคุณค่าทาง
โภชนาการของข้าวสายพันธุ ์สังข์หยดต่ อไป
วิธีการวิจัย
การเก็บตัวอย่ างข้าวสายพันธุ์ สังข์ หยดพัทลุง
เลือกเก็บตัวอย่างข้าวเปลื อกสายพันธุ์สั งข์หยดพัทลุง จาก 12 ตําบล ในจังหวัดพัทลุง ดังภาพที่ 1 ปริ มาณข้าว
ที่เก็ บจากเกษตกรประมาณ 0.5 – 1 กิโลกรัม นํามาอบด้ วยตู้ อบอุณหภูมิ 55 องศาเซลเซียส เป็ นเวลา 24 ชั่วโมง เพื่อไล่
ความชื้น ต่อจากนั้ นนํามากระเทาะเปลือกออกจะได้ข้าวกล้องนําไปเข้าเครื่ องบด (รุ่ น Inspec 8000M) เป็ นเวลา 5 ชั่วโมง
นําตัวอย่างข้าวสั งข์หยดพัทลุงที่ผ่านการบดแล้วผสมกับสารผสม (Wax C) ในสั ดส่ วน 4 ต่อ 1 แล้วนําไปเข้าเครื่ องบด
เพื่อผสมให้เป็ นเนื้อเดี ยวกัน เป็ นเวลา 5 นาที แล้วนําไปชั่งด้วยเครื่ องชั่งทศนิ ยม 4 ตําแหน่ ง จํานวน 2.5 กรัม ต่อตัวอย่าง
แต่ละตําแหน่งของพื้ นที่จะใช้ตัวอย่าง จํานวน 5 ตัวอย่าง นําไปอัดด้วยเครื่องอัดไฮโดรลิ กที่แรงอัน 10,000 ปอนด์ ที่เวลา
การอัด 10 วินาที ตัวอย่างที่ ได้จะมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 31 มิลลิเมตร ความหนาประมาณ 3 มิลลิเมตร
การเตรียมสารมาตรฐาน K, P และ S
เตรี ยมสารมาตรฐานโพแทสเซี ยม (K) โดยใช้สารโพแทสเซี ยมคลอไรด์ (KCl) ความเข้มข้น 99.5% สาร
มาตรฐานฟอสฟอรัส (P) เตรี ยมจากสาร KH2PO4 99.5% และสารมาตรฐานซัลเฟอร์ (S) เตรี ยมจากสาร MgSO4 ความ
เข้มข้น 98% สารทั้ งสามชนิดเป็ นเกรดวิ เคราะห์ สารมาตรฐานแต่ละธาตุต้องเตรี ยมให้ได้ 5 ระดับความเข้มข้น โดยชั่ง
มวลสารของแต่ละสารที่ แตกต่างกัน 5 ระดับ แล้วนําไปผสมกับสารยึดเหนี่ ยว (Wax C) บดรวมกันด้ วยเครื่ องบดเป็ น
เวลา 1 ชั่วโมง ต่อจากนั้ นในแต่ ละความเข้มข้นชั่งสารที่ผสมแล้วจํานวน 3 กรัม แล้วนําไปอัดด้วยเครื่ องอัดไฮโดรลิ กที่
15,000 ปอนด์ เป็ นเวลา 30 วิ นาที จะได้แผ่นสารมาตรฐานดังภาพที่ 2 นําไปปรั บเทียบมาตรฐานด้วยโปรแกรมในเครื่อง
วิเคราะห์เอกซเรย์ฟลูออเรสเซนต์แบบกระจายพลังงาน (Oxford ED 2000) แสดงได้ดังกราฟการปรับเทียบในภาพที่ 3