2
บทนํ
า
ระบบไฟฟ้
าในชนบทห่
างไกลของหลายประเทศมี
ระบบไฟฟ้
าจากสายส่
งของรั
ฐ อย่
างไรก็
ตามการใช้
ไฟฟ้
าใน
ชนบทมั
กประสบปั
ญหา เช่
น มี
การใช้
ไฟฟ้
าในอั
ตราส่
วนทีÉ
ตํ
É
าหรื
อมี
ความต้
องการน้
อย กํ
าลั
งซื
Ê
อจํ
ากั
ด ซึ
É
งหมายรวมถึ
ง
ความสามารถในการซื
Ê
อไฟฟ้
าและอุ
ปกรณ์
ไฟฟ้
าต่
างๆ ผู
้
ใช้
ไฟฟ้
ามี
ลั
กษณะกระจายตั
วทํ
าให้
การจั
ดเก็
บค่
าไฟฟ้
าทํ
าได้
ยาก
เนืÉ
องจากพื
Ê
นทีÉ
แต่
ละแห่
งอยู
่
ห่
างไกล การเดิ
นทางลํ
าบาก การเข้
าไปซ่
อมบํ
ารุ
งหรื
อการให้
บริ
การอืÉ
นๆ ทํ
าได้
ยาก มี
ปริ
มาณ
ความต้
องการไฟฟ้
าสู
งสุ
ด (Peak load) เพี
ยงช่
วงเวลาสั
Ê
นๆ ของวั
น โดยปกติ
จะเป็
นช่
วงเวลาตอนเย็
นจนถึ
งช่
วงเวลาก่
อนเข้
า
นอน ทํ
าให้
มี
ค่
าประกอบการใช้
ไฟฟ้
าตํ
É
า (Low load factor) จากลั
กษณะดั
งกล่
าว ทํ
าให้
ในหลายพื
Ê
นทีÉ
การขยายระบบสายส่
ง
ไฟฟ้
าเกิ
ดความไม่
คุ
้
มค่
าทางด้
านเศรษฐศาสตร์
[1] ดั
งนั
Ê
นเพืÉ
อเป็
นการปรั
บปรุ
งคุ
ณภาพชี
วิ
ตของชุ
มชนในชนบท โดยเฉพาะ
ชุ
มชนบนพื
Ê
นทีÉ
สู
งจึ
งจํ
าเป็
นจะต้
องหาเทคโนโลยี
พลั
งงานอืÉ
นๆทีÉ
เหมาะสมทีÉ
สามารถตอบสนองความจํ
าเป็
นขั
Ê
นพื
Ê
นฐาน
พลั
งงานหมุ
นเวี
ยนจึ
งเป็
นทางเลื
อกหนึ
É
งทีÉ
หน่
วยงานต่
างๆ ให้
ความสนใจ
ในด้
านการลงทุ
นเพืÉ
อตอบสนองความจํ
าเป็
นขั
Ê
นพื
Ê
นฐาน
พลั
งงานหมุ
นเวี
ยนนั
บว่
ามี
ความเหมาะสมทาง
เศรษฐศาสตร์
มากกว่
าการขยายระบบสายส่
ง ระบบผลิ
ตไฟฟ้
าด้
วยพลั
งงานแสงอาทิ
ตย์
จึ
งเป็
นตั
วเลื
อกทีÉ
ถู
กนํ
าเข้
ามาใช้
งานใน
พื
Ê
นทีÉ
เนืÉ
องจากเป็
นระบบสามารถติ
ดตั
Ê
งได้
ง่
ายและสะดวกในการดํ
าเนิ
นการติ
ดตั
Ê
ง แต่
โดยลั
กษณะแต่
โดยลั
กษณะภู
มิ
ประเทศ
ของชุ
มชนบนพื
Ê
นทีÉ
สู
งเป็
นหุ
บเขาและมี
ฝนตกเกื
อบตลอดปี
ทํ
าให้
ชัÉ
วโมงในการรั
บพลั
งงานแสงอาทิ
ตย์
ของแผงโซล่
าเซลล์
มี
น้
อยและไม่
เพี
ยงพอต่
อความต้
องการ
ระบบผลิ
ตไฟฟ้
าพลั
งงานนํ
Ê
าขนาดจิÌ
วจึ
งเป็
นอี
กทางเลื
อกหนึ
É
งทีÉ
สามารถเข้
าไป
ตอบสนองความต้
องการทางไฟฟ้
าขั
Ê
นพื
Ê
นฐานของชุ
มชนบทพื
Ê
นทีÉ
สู
งได้
การดํ
าเนิ
นงานในครั
Ê
งนี
Ê
เป็
นการออกแบบระบบผลิ
ต
ไฟฟ้
าเพืÉ
อใช้
สํ
าหรั
บการเรี
ยนการสอนของครู
ในศู
นย์
การเรี
ยนรู
้
ชุ
มชนชาวไทยภู
เขาแม่
ฟ้
าหลวง(ศศช.)
วิ
ธี
การดํ
าเนิ
นการ
1.
ข้
อกํ
าหนดและกรอบแนวคิ
ดในการออกแบบ
1.1
ระบบทีÉ
ออกแบบและจั
ดสร้
างต้
องไม่
ซั
บซ้
อน ซ่
อมบํ
ารุ
งง่
ายและสามารถนํ
าไปขยายผลในพื
Ê
นทีÉ
ใกล้
เคี
ยงได้
1.2
สามารถสนองการใช้
งานสํ
าหรั
บการเรี
ยนการสอนของศู
นย์
การเรี
ยนรู
้
ชุ
มชนชาวไทยภู
เขาแม่
ฟ้
าหลวง (ศศช.)
พื
Ê
นทีÉ
อํ
าเภออมก๋
อย จ.เชี
ยงใหม่
ข้
อกํ
าหนดความต้
องการ ประกอบด้
วย
1.2.1
แสงสว่
างสํ
าหรั
บหลอดไฟฟู
ลออเรสเซนต์
ขนาดพิ
กั
ดไม่
เกิ
น 20 วั
ตต์
จํ
านวน 2 หลอดใช้
งาน 3 ชัÉ
วโมง
1.2.2 สืÉ
อการเรี
ยนการสอน ประกอบด้
วย โทรทั
ศน์
ขนาด 14 นิ
Ê
วพิ
กั
ดไม่
เกิ
น 60 วั
ตต์
จํ
านวน 1 เครืÉ
อง และ
เครืÉ
องเล่
นวี
ดี
โอชี
ดี
ขนาดไม่
เกิ
น 50วั
ตต์
จํ
านวน 1 เครืÉ
อง
1.2.3
อุ
ปกรณ์
ทีÉ
ใช้
สํ
าหรั
บระบบผลิ
ตไฟฟ้
าต้
องมี
ภาระทางไฟฟ้
าไม่
เกิ
น 200 วั
ตต์
จากข้
อกํ
าหนดและการคํ
านวณภาระทางไฟฟ้
าทีÉ
ต้
องใช้
จึ
งนํ
ามาออกแบบระบบผลิ
ตไฟฟ้
า โดยกํ
าหนดให้
ระบบ
ผลิ
ตไฟฟ้
าต้
องมี
ความสามารถในการกระแสชาร์
จแบตเตอรีÉ
ไม่
น้
อยกว่
า 3 แอมแปร์
ตลอด 24 ชัÉ
วโมง สํ
าหรั
บเก็
บใน
แบตเตอรีÉ
ขนาด120 แอมป์
.ชัÉ
วโมง แหล่
งพลั
งงานจึ
งกํ
าหนดให้
เป็
นพลั
งงานนํ
Ê
า