การประชุมวิชาการและผลงานวิจัย มหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 17 2550 - page 108

บทนํ า
แนวโนมการนําปูมาขึ้ นมาใชประโยชนของประเทศไทยในชวงที่ ผานมาแสดงใหเห็นถึงการเสื่อมโทรมของ
ทรัพยากรปูมา จากปริมาณปูมารวม 22,233 ตัน ในพ.ศ.2528 ขึ้นมาสูงสุดถึง 46,678 ตัน ในพ.ศ.2541 หลั งจากนั้น
ปริมาณปูมาเริ่มลดลงจนกระทั่งพ.ศ.2547 ปริมาณปูมารวม 37,994 ตัน (FAO, 2006) สอดคลองกับปริมาณและ
มูลคาของปูมากระปองสงออกของประเทศไทยระหวางพ.ศ. 2540-2545 พบวามีการเพิ่มขึ้นในช วงแรกหลังจากนั้น
แนวโนมการสงออกลดลง เกิดจากวั ตถุดิบมีปริ มาณนอยไมเพียงพอกับความตองการของโรงงาน วัตถุดิบที่โรงงานปู
กระปองตองการคือ ปูมาขนาดใหญ และกลาง (บรรจง, 2546) จากสัดสวนปริมาณปูมา ในอําเภอสิเกา จังหวั ดตรัง
ระหวางเดือนกรกฎาคม พ.ศ.2546 ถึงมิ ถุนายน พ.ศ.2547 มีการนําปูมาขนาดเล็กและเล็ กมากขึ้นมาใชประโยชน
มากถึงรอยละ 64.3 ของปริมาณปูมาทั้งหมด (Nitiratsuwan and Juntarashote, 2004) แสดงใหเห็นแนวโนมการ
นําปูมาขนาดเล็กขึ้นมาใช ประโยชนมาก ปญหาดั งกลาวมีปจจัยหลักจาก 1) ราคาปู มาสูงขึ้นอยางรวดเร็ว เนื่องจาก
การเพิ่มขึ้นของอุปสงคจนทําใหมีการนําปูมาขึ้นมาใชประโยชนในปริ มาณมากจนเกินศักยการผลิตตายธรรมชาติ 2)
การเพิ่มมูลคาของปูมาที่ไมไดขนาด (ขนาดเล็กและเล็กมาก) ดวยการนํามาตมแกะเนื้อขายทําใหมีการนําปูมาที่มี
ขนาดเล็กและเล็ กมากขึ้นมาใชประโยชน
เครื่องมือประมงที่ชาวประมงขนาดเล็ กใชกันมากในการทําประมงปูมาคือ อวนจมปูมา ซึ่งเปนเครื่องมือ
ประมงที่ชาวประมงขนาดเล็กใช จากการสํารวจชาวประมงขนาดเล็กใน ตําบลปากคลอง อําเภอปะทิว จังหวัดชุมพร
จํานวนชาวประมงที่ใชอวนจมปูมารอยละ 11.3 ของชาวประมงทั้ งหมด สวนชาวประมงที่ใชลอบรอยละ 4.0
(Suanrattanachai et al., 2002) แตการใชลอบทําประมงปูมามีแนวโนมการใชมากขึ้นการศึกษาการทําประมงปูมา
ในอําเภอสิเกา จังหวั ดตรัง พบว าจํานวนชาวประมงขนาดเล็กที่ทําประมงปูมาโดยใชลอบแดงมีจํานวน 119 รายซึ่ง
มากกวาอวนจมปูมาที่มีเพียง 83 ราย (ธงชัย และคณะ, 2547) ปู มาที่มี ขนาดเล็กและเล็กมากสวนใหญจับไดจาก
เครื่องมือประมงประเภทลอบโดยเปรียบเทียบขนาดปูมาที่ไดจากอวนจมปูมากั บลอบพับ พบวาลอบจับปูมาขนาด
เล็กกวาที่จั บไดจากอวนจมปู (Petchkamnerd and Suanrattanachai, 2003)
การแกไขปญหาขางตนที่มีประสิ ทธิภาพนั้นตองทราบถึงสภาพการทําประมงของชาวประมง วิธีการทํา
ประมง แหลงทําการประมง และผลผลิตปูมาที่ไดรับ นําขอมูลที่ไดเขาสู ระบบสารสนเทศภูมิศาสตรเพื่ องายต อความ
เขาใจแลวนําไปกําหนดมาตรการและนโยบาย (Anuchiracheeva et al., 2003) เพื่อให ปฏิบัติไดอยางมี
ประสิทธิภาพอันจะกอให เกิดความยั่งยืนของทรัพยากรปูมาตอไป
วัตถุ ประสงค
1 ศึกษาสภาพการทําประมง และประเภทเครื่องมือทําประมงปูมาในปจจุบั นของจังหวัดตรัง
2 ศึกษาวิธีการใชเครื่องมือประมงทําประมงปูมา
3 ศึกษาการกระจายตั วของแหลงทําการประมงปูมา และผลผลิตปูมาโดยใชระบบสารสนเทศภูมิศาสตร
4 เสนอแนะแนวทางการพัฒนาการทํ าประมงปูมาของจังหวัดตรัง
ระเบี ยบวิธีการวิจัย
1. ศึกษาสภาพทั ่วไปของชาวประมงขนาดเล็กที่ทําประมงปูมา ในจังหวัดตรัง 1) ประชากรที่ใชในการศึ กษา
คือ ชาวประมงขนาดเล็กที่ทําการประมงปูมาในจังหวัดตรัง เก็บขอมูลจากทุกหมูบานที่มีการทําประมงปูมา ระหวาง
เดือนกรกฎาคมถึงสิงหาคม พ.ศ.2549 2) ขอมูลที่เก็บประกอบดวย จํานวนประชากร ประเภทเครื่องมือประมงที่ ใชทํา