การประชุมวิชาการและผลงานวิจัย มหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 17 2550 - page 105

เลนเปนพืชที่ตองการแสงมาก (Macnae, 1968) เมื่อเปรียบเทียบความหนาแนนของกลาไมบริเวณนี้กับปาชายเลนที่
เกาะคอเขาพบวากลาไมบริเวณนี้มีความหนาแนนนอยกวาซึ่งที่เกาะคอเขามีความหนาแนน 6,000 ตน/เฮกแตร และ
จากคาความหนาแนนดังกล าว พบวาปาชายเลนบริเวณนี้มีจํานวนกลาไมอยู ในชวงที่เหมาะสมตอการสืบพันธุตาม
ธรรมชาติ ซึ่งมี คาระหว าง5,000-10,000 ตน/เฮกแตร (Aksornkoae, et al.,1991) และสําหรั บไมพื้นลางพบวามีอยู
เพียงชนิดเดียว คือ เหงือกปลาหมอดอกมวง ( Acanthus ilicifolius) ซึ่งสวนใหญจะพบในบริ เวณที่โลงซึ่งเปนพื้นที่
ที่ ไดรับความเสียหายจากธรณีพิ บัติภัยสึนามิ และในบริเวณดั งกลาวจะพบกลาไมนอย ซึ่งสอดคลองกับการศึกษาของ
ปราโมทย แกววงศศรี และนพรัตน บํ ารุงรักษ (2540) รายงานวาแปลงศึกษาที่มีพื้ นไมปาเปนเหงือกปลาหมอ
กระจายอยู ทั่วไปลักษณะการงอกของกลาไมมีความหนาแนนนอย ทั้ งนี้อาจเนื่ องมาจากในบริเวณนี้ไมมีแมไม
เหลื ออยูเลยและสภาพดิ นสวนมากเปนดินเลนแข็ง
สรุปผลการวิจัย
จากการศึกษาป าชายเลนบริเวณบานพรุเตียว พบวามีพั นธุไมปาชายเลนจํานวน 12 ชนิด ประกอบดวยไมยืนตน
11 ชนิด ไดแก โกงกางใบเล็ก โกงกางใบใหญ โปรงแดง ถั่วขาว ถั่วดํ า เป นตน และไมพื้ นลาง 1 ชนิด คือ
เหงือกปลาหมอดอกม วง ไมใหญมีความหนาแนน 458 ตน/ไรหรื อประมาณ 2,870 ตน/เฮกแตร ลูกไมที่ พบมี
8 ชนิด มีความหนาแน น 257 ตน/ไร หรื อ ประมาณ 1,720 ตน/เฮกแตร กลาไมที่พบมี 7 ชนิด มีความหนาแนน
946 ตน/ไร หรื อประมาณ 5,916 ตน/เฮกแตร ซึ่งจากการศึกษาเบื้องตนบงชี้ใหเห็นวาปาชายเลนมีความสามารถใน
การฟนตัวเองไดตามธรรมชาติ โดยพบวาจํานวนลู กไมและกลาไมสามารถงอกขึ้ นทดแทนไดในบริเวณที่มีแมไมอยู
แมวาหลังเกิ ดเหตุการณสึนามิจะมีการทับถมของตะกอนเหนือชั้นดินเดิ ม (กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝง, 2549)
สวนในบริ เวณที่ไดรับความเสียหายรุนแรงทําใหสวนสืบพันธุที่ มีอยู ในดินไดรับความเสียหายพบจํานวนกลาไมน อย
มาก จึงจําเปนตองมีการฟนฟูโดยการปลูกปาทดแทนโดยใชขอมูลจากการศึกษามาประกอบในการพิจารณาเลือก
พั นธุไมซึ่งควรใชพันธุไมเดิมในพื้นที่ เพื่อให ระบบนิเวศฟนตัวกลับมาอยางรวดเร็ว ซึ่ งสามารถใชเปนแนวปองกัน
การกัดเซาะแนวชายฝง และเปนกําแพงที่ ชวยบรรเทาความรุ นแรงของคลื่นสึนามิ หากเกิดเหตุการณธรณีพิ บัติภัยสิ
นามิขึ้นอีกในอนาคต และควรมีการติดตามประเมินการเจริญเติ บโตของกลาไมที่นํามาปลูกทดแทนและกลาไมที่ขึ้น
เองตามธรรมชาติ รวมทั้งนับจํานวนของลูกไมและไมใหญ เปนระยะ ๆ เพื่ อที่จะไดทราบถึงอัตรารอดของกลาไม
ลูกไมและสภาพของปาชายเลนในปจจุบัน ซึ่งจะนําไปสูการหาแนวทางจัดการปาชายเลนอย างเหมาะสมตอไป
คําขอบคุณ
ขอขอบคุณคณะการจัดการสิ่งแวดลอม มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร บัณฑิตวิ ทยาลัย และมูลนิธิศุภนิมิต
แหงประเทศไทยที่ใหทุนสนับสนุนการทําวิจัยครั้งนี้