การประชุมวิชาการและผลงานวิจัย มหาวิทยาลัยทักษิณ ครั้งที่ 17 2550 - page 107

ลักษณะการทําประมงปูมาของชาวประมงขนาดเล็กในจั งหวัดตรัง
Characteristics of Small-scale Fishers for Blue Swimming Crab (Portunus pelagicus) Fishing
in Trang Province.
ธงชัย นิติรัฐสุวรรณ1 บัญชา สมบูรณสุข2 และ สมหมาย เชี่ยววารีสัจจะ1
Thongchai Nitiratsuwan1 Buncha Somboonsuke2 and Sommai Chiayvareesajja1
บทคัดยอ
การทําประมงปูมามีความสําคัญตอชาวประขนาดเล็ ก แตในปจจุบันสถานภาพของทรัพยากรปูมามีความ
เสื่อมโทรม ดั งนั้นหากทราบความแตกตางของการทําประมงปูมาในดานตางๆ เชน สภาพทั่วไปของชาวประมง
วิธีการทําการประมง และลักษณะของผลผลิตของปูมาที่จับได เราสามารถนําขอมูลที่ไดมากําหนดนโยบายและ
มาตรการที่สอดคลองกับชาวประมงซึ่งจะทําใหเกิดประสิทธิภาพสูงสุด การศึ กษาดําเนินดวยการสํารวจประชากร
ชาวประมงขนาดเล็กที่ทําการประมงปูมาในจังหวัดตรังทั้งหมด และสุมน้ําหนักปูมาที่ชาวประมงจับไดจําแนกตาม
แหลงทําการประมงและประเภทเครื่องมือประมงๆ วิเคราะหขอมูลแลวนําเขาสูระบบสารสนเทศทางภูมิศาสตร
สภาพที่ตั้งของแหลงอาศัยของชาวประมงมีผลตอการใช เครื่องมือประมงในการทําประมงปูม า โดย
ชาวประมงที่อาศัยอยูตามเกาะสวนใหญใชอวนจมปูมา สวนชาวประมงที่อาศัยอยูตามแนวชายฝงใชเครื่องมือ
ประเภทอื่นๆ เครื่องมือประมงที่ใช ในจังหวัดตรังมีอยู 5 ประเภทคือ อวนจมปู มา ซึ่งชาวประมงใชกันมากที่สุด
รองลงมาคือ ลอบแดง ลอบพับเหลี่ยม ลอบพั บกลม และสวิงปูมา แหล งทําการประมงเปนปจจัยหลักที่สงผลถึ งขนาด
ของปูมา โดยแหลงประมงที่พบปู มาขนาดใหญที่สุดคือ บริเวณเกาะเหลาเหลี ยง เภตรา ชาวประมงใชอวนจมปูมา
และลอบพับเหลี่ยมแบบราว น้ําหนักปูมามีขนาดใกลเคียงกันคือ 161.63 (48.93) และ 156.52 (47.42) กรัม
ตามลําดับ สวนแหลงทํ าการประมงที่จับปู มาไดขนาดเล็ กที่สุดคือ บริเวณแนวชายฝงจากปากคลองลํายาวถึงหนา
อุทยานแหงชาติ หาดเจาไหมขนาดปูมาที่จั บไดคือ 93.05 (41.15) กรัม เครื่องมือประมงประเภทเดียวกันแตคนละ
แหลงทําการประมงขนาดปูมาที่จับไดมีความแตกตางกันเชน ลอบพับกลมบริเวณแหลมไทร และบริเวณระหว าง
ชายฝงกับเกาะมุกต เกาะตะลิบง ปูมาที่จับไดมีขนาด 139.27 (39.52) และ 112.59 (43.99) กรัม ตามลําดับ
เชนเดียวกับลอบพับเหลี่ยมแบบราวที่ทําการประมงบริเวณเกาะเหลาเหลียง เภตรา กั บแบบเดี่ยวบริเวณชายฝงหนา
ตําบลทาขาม ขนาดปูมาที่จั บไดคือ 156.52 (47.42) และ 128.04 (41.94) กรัม ตามลําดับ
ดังนั้นแนวทางการพัฒนาการทําประมงปูมาตองเนนแหลงทํ าการประมงมากกวาประเภทเครื่องมือประมง
ซึ่งเป นมาจากแหลงอาศัยของชาวประมง โดยบริเวณที่ทําประมงปูม าขนาดใหญควรกําหนดพื้นที่และฤดู ที่ปูมามีไข
สวนบริเวณที่มีปู มาขนาดเล็กควรกําหนดพื้นที่และฤดู อนุบาลลู กปูมา
Keyword : Blue swimming crab fishing , Small-scale fisher, Trang province
1 ภาควิชาวาริชศาสตร คณะทรั พยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร อ.หาดใหญ จ.สงขลา 90112
Department of Aquatic Science, Faculty of Natural Resources, Prince of Songkla University, Hat Yai, Songkhla, 90110
2 ภาควิชาพัฒนาการเกษตร คณะทรั พยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร อ.หาดใหญ จ.สงขลา 90112
Department of Agricultural Development, Faculty of Natural Resources, Prince of Songkla University, Hat Yai, Songkhla,
90110